THEPOWERGAME
Αλλάζει ο ευρωπαϊκός κανονισμός όσον αφορά τα βάρη και τις διαστάσεις των βαρέων φορτηγών. Ειδικότερα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η αναθεώρηση εκτείνεται σε τρεις άξονες: τις περιβαλλοντικές επιδόσεις των οδικών εμπορευματικών μεταφορών, τις διασυνοριακές μεταφορές εντός της ενιαίας αγοράς και την επιβολή της νομοθεσίας.
Η οδηγία 96/53/ΕΚ για τα βάρη και τις διαστάσεις (WDD) καθορίζει τα μέγιστα επιτρεπόμενα βάρη και τις διαστάσεις (μήκος, πλάτος, ύψος) για τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα (HDV), όπως τα φορτηγά και τα λεωφορεία, που κυκλοφορούν στο οδικό δίκτυο της ΕΕ. Τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα ευθύνονται για το 28% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις οδικές μεταφορές (6% των συνολικών εκπομπών της ΕΕ). Αποτελούν επίσης πηγή εκπομπών οξειδίων του αζώτου (που αντιπροσώπευαν το 34% των εκπομπών οξειδίων του αζώτου στις οδικές μεταφορές το 2020) και άλλων ατμοσφαιρικών ρύπων. Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Επιτροπής, στόχος είναι να αυξηθεί η αποδοτικότητα εντός του τομέα, βοηθώντας τον να συμβάλει στον στόχο της μείωσης των εκπομπών από τις μεταφορές κατά 90% έως το 2050, όπως ορίζεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, επιτρέποντας παράλληλα στην ενιαία αγορά της ΕΕ να συνεχίσει να αναπτύσσεται.
Τα μέτρα
Ειδικότερα, ένα από τα προτεινόμενα μέτρα πολιτικής θα επιτρέψει την αύξηση του βάρους και του μήκους για τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα μηδενικών εκπομπών. Αυτό όχι μόνο θα αντιστάθμιζε το βάρος των συστημάτων μετάδοσης κίνησης μηδενικών εκπομπών, αλλά και θα καθιστούσε δυνατή την πρόσθετη ικανότητα φόρτισης. Η πρόταση αναθεωρεί τους κανόνες, ώστε να καταστεί δυνατή η αύξηση του βάρους των οχημάτων που χρησιμοποιούν τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών, καθώς τείνουν να αυξάνουν το βάρος ενός οχήματος. Αυτό θα δώσει κίνητρα για την υιοθέτηση καθαρότερων οχημάτων και τεχνολογιών. Μόλις αναπτυχθεί η τεχνολογία και γίνουν ελαφρύτερα τα συστήματα πρόωσης μηδενικών εκπομπών, χάρη επίσης στη χρήση αεροδυναμικών διατάξεων και θαλάμων οδήγησης, τα καθαρότερα οχήματα θα επωφεληθούν από πρόσθετο ωφέλιμο φορτίο φόρτωσης σε σύγκριση με τα συμβατικά φορτηγά.
Για την προώθηση των διατροπικών μεταφορών, θα επιτραπεί επιπλέον ύψος για την υποδοχή εμπορευματοκιβωτίων υψηλής χωρητικότητας, ενώ τα φορτηγά, τα ημιρυμουλκούμενα και τα ρυμουλκούμενα θα θεωρούνται επίσης διατροπικές μονάδες φόρτωσης, που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την ίδια ανοχή βάρους με τα οχήματα που μεταφέρουν εμπορευματοκιβώτια σε διατροπικές μεταφορές. Για να εξασφαλιστούν ομαλές διασυνοριακές μεταφορές από μεγαλύτερα/βαρύτερα οχήματα, όπως οχήματα που μεταφέρουν αδιαίρετα φορτία ή μεταφορείς αυτοκινήτων, θα εξορθολογιστεί η διαδικασία υποβολής αιτήσεων για τη χορήγηση αδειών για τη μεταφορά των εν λόγω φορτίων και θα εναρμονιστεί το μήκος των υπεραναρτημένων φορτίων για τους μεταφορείς αυτοκινήτων.
Η κατάργηση των αδειών για τη χρήση εμπορευματοκιβωτίων υψηλού κύβου συνδέεται με ένα άλλο μέτρο, το οποίο επιτρέπει επιπλέον 30 cm για τα συνήθη οχήματα που μεταφέρουν εμπορευματοκιβώτια μεγάλου κύβου. Τα εμπορευματοκιβώτια αυτά μπορούν να μεταφέρονται σύμφωνα με την ισχύουσα οδηγία -είτε με ειδικά οχήματα (μικρά ρυμουλκούμενα), που πληρούν τα ανώτατα όρια ύψους, είτε με τυποποιημένα οχήματα. Στην περίπτωση αυτήν, χρειάζονται άδεια για την υπέρβαση του ορίου ύψους.
Για να ενισχυθεί η επιβολή, η πρόταση θα καθορίσει ένα κοινό ελάχιστο επίπεδο ελέγχων για τη συμμόρφωση με τα όρια βάρους και για την υποχρεωτική εγκατάσταση στις οδικές υποδομές μηχανισμών ζύγισης, που θα βοηθούν στον εντοπισμό υπερφορτωμένων οχημάτων κατά τη διάρκεια της κίνησής τους.
Οσόν αφορά τις εθνικές παρεκκλίσεις, επισημαίνεται πως η ποικιλία των εθνικών κανόνων και υποθέσεων σε ολόκληρη την ΕΕ έχει δείξει ότι δεν υπάρχει ενιαία λύση για όλες τις περιπτώσεις. Ως εκ τούτου, η αναθεώρηση της οδηγίας θα διατηρήσει την τρέχουσα ευελιξία των κρατών-μελών να επιτρέπουν υψηλότερα όρια βάρους και διαστάσεων για τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα στην εθνική κυκλοφορία. Η αναθεώρηση καθιστά σαφές ότι τα οχήματα αυτά μπορούν να χρησιμοποιούνται σε διεθνείς μεταφορές μεταξύ γειτονικών κρατών-μελών που επιτρέπουν την κυκλοφορία τους στο έδαφός τους. Ωστόσο, τα βάρη και οι διαστάσεις των οχημάτων αυτών πρέπει να είναι συμβατά με τα εθνικά όρια που ισχύουν στα κράτη-μέλη που συμμετέχουν στις εν λόγω διεθνείς μεταφορές. Για παράδειγμα, εάν ένα κράτος-μέλος επιτρέπει συνδυασμό οχημάτων μήκους 25,25 μ. και βάρους 46 τόνων και αν το γειτονικό κράτος μέλος επιτρέπει συνδυασμούς οχημάτων μήκους 25.25 μ. και 50 τ., τα οχήματα που χρησιμοποιούνται στη διασυνοριακή κυκλοφορία μεταξύ των εν λόγω κρατών-μελών δεν πρέπει να υπερβαίνουν το κοινό όριο βάρους των 46 τόνων.
Το όφελος για τις διατροπικές μεταφορές
Οι επιλογές διατροπικών μεταφορών είναι απαραίτητες για ένα βιώσιμο και αποτελεσματικό σύστημα μεταφορών. Ο τομέας των βαρέων επαγγελματικών οχημάτων συμπληρώνει τις σιδηροδρομικές και πλωτές μεταφορές, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν από κοινού για την αύξηση της αποδοτικότητας. Επιτρέποντας στα βαρέα επαγγελματικά οχήματα να μεταφέρουν περισσότερα φορτία, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά φορτίων προς και από σιδηροδρομικές αποθήκες και λιμένες, βελτιώνοντας έτσι τη συνολική αποδοτικότητα. Η προσέγγιση αυτή θα συμβάλει επίσης στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και των εκπομπών στους δρόμους. Επιτρέποντας επιπλέον ύψος για τα οχήματα που μεταφέρουν εμπορευματοκιβώτιο μεγάλου κύβου και πρόσθετο βάρος για φορτηγά, ρυμουλκούμενα και ημιρυμουλκούμενα που χρησιμοποιούνται σε διατροπικές μεταφορές χωρίς εμπορευματοκιβώτιο, η αναθεωρημένη οδηγία θα επιτρέψει τη συμμετοχή περισσότερων οδικών μεταφορέων και περισσότερων οδικών οχημάτων στις διατροπικές μεταφορές.