THEPOWERGAME
Την ώρα που η Ελλάδα δρομολογεί, μετά και τις προγραμματικές δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, την επαναφορά της ΕΥΔΑΠ στο Δημόσιο, η κυβέρνηση του Ρίσι Σούνακ βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για να αποτραπεί η κατάρρευση της ιδιωτικής Thames Water, της μεγαλύτερης εταιρείας ύδρευσης στη Μεγάλη Βρετανία, υπό το βάρος του υπέρογκου χρέους της. Περίπου μια 35ετία μετά το κύμα του νεοφιλελευθερισμού που οδήγησε τη Μ. Βρετανία στην ιδιωτικοποίηση εταιρειών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, η δεινή κατάσταση της Thames Water με χρέη της τάξεως των 14 δισ. στερλινών έχει κινήσει μια ολόκληρη διαμάχη για το εάν η διαχείριση βασικών αγαθών, όπως είναι το νερό, πρέπει να επαφίεται στον ιδιωτικό τομέα, όπου προτεραιότητα έχουν οι μέτοχοι και όχι οι πολίτες. Στο Λονδίνο πια συζητείται ακόμη και η κρατικοποίηση της Thames Water, προκειμένου να αποφευχθεί η κατάρρευσή της.
Μόλις τον περασμένο Μάρτιο, η αρμόδια αρχή εποπτείας του τομέα ύδρευσης στην Αγγλία και την Ουαλία, Ofwat, απέκτησε τη δικαιοδοσία να μπλοκάρει την καταβολή μερισμάτων στους μετόχους όταν δεν ανταποκρίνονται στην οικονομική κατάσταση των εταιρειών. «Όταν λαμβάνονται αποφάσεις για την καταβολή μερισμάτων στους επενδυτές, οι εταιρείες ύδρευσης θα πρέπει να ζυγίζουν τις επιδόσεις τους απέναντι στους πελάτες, το περιβάλλον και τη συνολική οικονομική κατάσταση τους», δήλωσε ο Ντέιβιντ Μπλακ, διευθύνων σύμβουλος της Ofwat.
Τα μέτρα αυτά ελήφθησαν μετά τη δημοσίευση στοιχείων από την Guardian που έδειξαν που πως οι εννέα εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης είχαν καταβάλει μερίσματα, συνολικού ύψους 65,9 δισ. στερλινών, κατά τη διάρκεια της τελευταίας 30ετίας. Την ίδια περίοδο ανέλαβαν σε χρέη 54 δισ. στερλινών.
Στην περίπτωση της Thames Water, οι μέτοχοι αποφάσισαν μόλις προ 12μήνου να επενδύσουν 500 εκατ. στερλίνες για πρώτη φορά μετά την ιδιωτικοποίηση της εταιρείας. Δεσμεύτηκαν, επίσης, με ακόμη ένα δισ. στερλίνες υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Αλλά οι 500 εκατ. στερλίνες καταβλήθηκαν αυτόν τον Μάρτιο, με αβέβαιη τη διοχέτευση των υπόλοιπων κεφαλαίων.
Ένα δυσμενές μακροοικονομικό περιβάλλον
Τα οικονομικά προβλήματα της Thames Water πηγάζουν από την απότομη αύξηση των επιτοκίων, η οποία κρίνεται αναγκαία για τη χαλιναγώγηση του πληθωρισμού. Από τα τέλη του 2021, η Τράπεζα της Αγγλίας έχει αναπροσαρμόσει υψηλότερα το κόστος δανεισμού κατά πάνω από 450 μονάδες βάσης, αντανακλώντας τη ταχύτερη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής των τελευταίων ετών.
Με το βασικό επιτόκιο της Βρετανίας να κινείται ήδη στο 5%, αναλυτές της αγοράς δεν μπορούν να αποκλείσουν και άλλες αυξήσεις στο εγγύς μέλλον διότι ο πληθωρισμός παραμένει πεισματικά υψηλός. Οπότε τα εταιρικά ομόλογα που εξαρτώνται από κυμαινόμενα επιτόκια επηρεάζονται αρνητικά από το υφιστάμενο περιβάλλον. Και σε αυτήν τη συνομοταξία συγκαταλέγεται η Thames Water.
Αν και οι συνθήκες δανεισμού είναι δυσμενείς, οικονομικοί αναλυτές τονίζουν πως οι εταιρείες ύδρευσης χρειάζονται μεγάλες επενδύσεις για να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες ενός αυξανόμενου πληθυσμού και της κλιματικής κρίσης. Ναι μεν την πρώτη δεκαετία των ιδιωτικοποιήσεων οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 85% και οι διαρροές νερού μειώθηκαν κατά το ένα τρίτο από τα μέσα της δεκαετίας του ’90. Σήμερα, όμως, είναι απαραίτητο να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τον τομέα ύδρευσης στη Βρετανία.
«Το ρυθμιστικό πλαίσιο που στήθηκε το 1989 λειτούργησε πολύ καλά μέχρι την είσοδο των πιο επιθετικών ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων, τα οποία ακολούθησαν μια στρατηγική αύξησης χρεών και εξασφάλισης αποδόσεων για τους μετόχους με έναν τρόπο που δεν είχε ξαναγίνει», σχολίασε η Κέιτ Μπέιλις, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου με εξειδίκευση στις υποδομές, στους Financial Times. Επί του παρόντος, η Thames Water έχει ανακοινώσει πως βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τους μετόχους της για τη διάθεση νέων κεφαλαίων, ενώ πηγές της βρετανικής εφημερίδας τονίζουν πως είναι η απίθανη η κατάρρευση της εταιρείας στο άμεσο μέλλον.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
