THEPOWERGAME
Πρώτα ήταν η Ιταλία. Μετά, προστέθηκαν η Φινλανδία και η Ελλάδα. Η Ισπανία θα είναι η επόμενη. Σε όλη την Ευρώπη, οι νέες κυβερνήσεις ρέπουν προς τη δεξιά, σχολιάζει σε άρθρο του την Παρασκευή το Politico, προσθέτοντας πως σε κάποια κράτη, οι ακροδεξιοί ηγέτες αναδείχθηκαν στη διακυβέρνηση, ενώ σε άλλα οι ηγέτες της παραδοσιακής δεξιάς και κεντροδεξιάς συμμάχησαν με την ακροδεξιά, κάτι που παλαιότερα φάνταζε αδιανόητο.
Αλλού, τα ακροδεξιά κόμματα εξασφαλίζουν περισσότερες κοινοβουλευτικές έδρες ή ποσοστά στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Το κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που ήδη είναι υπό παρακολούθηση για ακροδεξιό εξτρεμισμό, ξεπερνά τώρα σε ποσοστά τους Σοσιαλδημοκράτες του Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς και μόλις σημείωσε μια νίκη στις περιφερειακές εκλογές – μια ανησυχητική στιγμή για μια χώρα που έχει συνείδηση του ναζιστικού της παρελθόντος.
Βέβαια, επισημαίνει το Politico, η τάση δεν ξεκίνησε ακριβώς από την Ιταλία με την ακροδεξιά πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι. Αλλά το τελευταίο έτος είχε μια σειρά από εντυπωσιακά αποτελέσματα για τους συντηρητικούς. Και όπως όλα δείχνουν, αυτό θα συνεχιστεί. Για παράδειγμα, η Ισπανία και η Σλοβακία φαίνονται έτοιμες να στρίψουν δεξιά στις επερχόμενες εκλογές.
Κι αυτή είναι μια εξέλιξη, που αναπόφευκτα θα αναδιαμορφώσει την Ευρώπη, επηρεάζοντας τα πάντα, από τον τρόπο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, μέχρι τα δικαιώματα υιοθεσίας, και το μεταναστευτικό.
Η δεξιά στην ΕΕ
Τόσο η παραδοσιακή δεξιά, όσο και η ακροδεξιά έχουν σημειώσει πολλά κέρδη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και ενόψει των ευρωεκλογών του 2024, η περίοδος που έρχεται θα είναι περίοδος πολύ σημαντικών αποφάσεων σε θέματα όπως η διεύρυνση της ΕΕ προς Ανατολάς, οι εμπορικές σχέσεις με την Κίνα και η αστυνομεύση του Κράτους Δικαίου στα κράτη-μέλη.
Όπως σημειώνει στο Politico ο Ευρωπαίος αναλυτής στο Chatham House, Χανς Κάντνανι, την τελευταία δεκαετία έχει παρατηρηθεί σύγκλιση της κεντροδεξιάς και της ακροδεξιάς, με αφετηρία τη μαζική άφιξη προσφύγων λόγω του πολύχρονου πολέμου στη Συρία. Κι αυτή «η αλλαγή μπορεί να έχει βαθύτατες συνέπειες για την Ευρώπη» σχολιάζει με εμφατικό τρόπο.
Στο ίδιο τραπέζι
Το μεταβαλλόμενο πολιτικό τοπίο της Ευρώπης έγινε απόλυτα εμφανές στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα, κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής.
Το πιο φρέσκο πρόσωπο από όλους που έφτασε στις Βρυξέλλες ήταν ο νέος πρωθυπουργός της Φινλανδίας Πέτερι Όρπο, που ηγείται του συντηρητικού κυβερνητικού συνασπισμού. Πρόκειται για την πιο δεξιά κυβέρνηση που γνώρισε ποτέ η Φινλανδία, επισημαίνουν οι αρθρογράφοι του Politico.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έφτασε στις Βρυξέλλες, τρεις ημέρες μετά τη θριαμβευτική επανεκλογή του. «Ο 55χρονος κεντροδεξιός πολιτικός επικράτησε στις εθνικές εκλογές την Κυριακή, σημειώνοντας πολύ μεγαλύτερη πλειοψηφία από την πρώτη του φορά» σχολιάζεται.
Όπως τονίζεται, το ζήτημα του ποιος καταλαμβάνει τις θέσεις στο τραπέζι της ΕΕ έχει σημασία. Και όταν λέμε τραπέζι της ΕΕ, εννοούμε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο συγκεντρώνει τους 27 ηγέτες του μπλοκ, οι οποίοι και πρέπει τελικά να αποφασίσουν τις πολιτικές προτεραιότητες και τις πολιτικές πρωτοβουλίες της ΕΕ.
Το φαινόμενο Μελόνι
«Νομίζω ότι ήδη βλέπουμε το “Meloni effect”» σχολιάζει ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ, χωρίς να κατονομάζεται, προσθέτοντας: «Στο μεταναστευτικό, στην κλιματική αλλαγή και αλλού υπάρχει μια αναμφισβήτητη και ξεκάθαρη δεξιά στροφή».
Τα πρώτα σημάδια ότι η Μελόνι όχι απλώς δεν απομονώθηκε από τους ομολόγους της στην ΕΕ, αλλά έτυχε θερμής υποδοχής, εμφανίστηκαν το περασμένο φθινόπωρο στην πρώτη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, όπου συμμετείχε.
Καθώς οι ηγέτες αντιμετώπιζαν το ακανθώδες ζήτημα της μετανάστευσης, η Ιταλίδα πρωθυπουργός διαπίστωσε ότι άνοιγε μια πόρτα, βρίσκοντας σιωπηρή υποστήριξη στην επιθυμία της να επικεντρωθεί περισσότερο η πολιτική της ΕΕ ακόμα και στην αποτροπή των μεταναστών από το να φτάσουν στην Ευρώπη, σύμφωνα με τρεις διπλωμάτες που ενημερώθηκαν για τη συζήτηση εκείνης της ημέρας και μίλησαν στο Politico.
Λίγους μήνες αργότερα, ο κεντρώος Δανός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε και η κεντροδεξιά πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν συνόδευσαν τη Μελόνι σε ένα ταξίδι στην Τυνησία, στην προσπάθειά της να αποκόψει τις μεταναστευτικές ροές από τη βορειοαφρικανική χώρα προς την Ιταλία.
Το ταξίδι έγινε λίγες μόλις ώρες, αφότου η ΕΕ προχώρησε σε μια ευνοϊκή για την Ιταλία συμφωνία σχετικά με τον τρόπο υποδοχής και μετεγκατάστασης των μεταναστών, δίνοντας στην κυβέρνηση της Μελόνι μεγαλύτερο περιθώριο για να επαναπροωθήσει τους αιτούντες άσυλο, των οποίων οι αιτήσεις απορρίφθηκαν.
Δεξιά στροφή και στο Ευρωκοινοβούλιο
Αυτή η δεξιά μετατόπιση, πολύ σύντομα αναμένεται να συντελεστεί και στο Ευρωκοινοβούλιο μετά τις επερχόμενες ευρωεκλογές, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις.
«Μεγαλύτερα ποσοστά αναμένονται για τα πιο παραδοσιακά, κεντροδεξιά κόμματα», δήλωσε ο Karel Lannoo, επικεφαλής του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής, επισημαίνοντας τον κυρίαρχο ρόλο που διαδραματίζουν κεντροδεξιοί παραδοσιακοί πόλοι, όπως οι Χριστιανοδημοκράτες της Γερμανίας, που αντιπροσωπεύουν τη μεγαλύτερη εθνική εκπροσώπηση στο κοινοβούλιο της ΕΕ και είναι πιθανό να διατηρήσουν αυτή τη θέση.
Ωστόσο, επισημαίνει την πιθανότητα μιας έντονης παρουσίας από μια ενδεχομένως ισχυρής συντηρητικής παρουσίας, μετατρέποντας την ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) στην οποία εντάσσονται η Μελόνι και το εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη της Πολωνίας, σε «βασιλιάδες» του Ευρωκοινοβουλίου. Έτσι, από τη Μελόνι μέχρι τους ακροδεξιούς «Σοηδούς Δημοκράτες» και από τους εθνικιστές Πολωνούς μέχρι το λαϊκίστικο κόμμα του Φινλανδού πρωθυπουργού, τα ακραία κόμματα έχουν την ευκαιρία να συμβάλουν στη διακυβέρνηση της Ευρώπης.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι ένας παρόμοιος πολιτικός υπολογισμός βρίσκεται σε εξέλιξη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με το ΕΛΚ να κοιτάζει ήδη τις ομάδες προς τα δεξιά του.Η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα ήταν η τελευταία από το ΕΛΚ που απέτισε φόρο τιμής στη Μελόνι, πραγματοποιώντας επίσκεψη στο Palazzo Chigi στη Ρώμη την περασμένη εβδομάδα, έπειτα από παρόμοια προσέγγιση του Μάνφρεντ Βέμπερ, που ηγείται του ΕΛΚ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα το Ευρωκοινοβούλιο κλήθηκε να αποφασίσει αναφορικά με τον Κλιματικό Νόμο, που είναι μέρος του σχεδίου για την κλιματικά ουδέτερη ΕΕ έως το 2050. Για την ώρα, το ΕΛΚ με την υποστήριξη του ECR τορπιλίζει το νομοσχέδιο, επικαλούμενο τις ανησυχίες των αγροτών και επικρίνοντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υπερβολική, πολύ γρήγορη κίνηση προς μια πράσινη ατζέντα.
Κι αυτό είναι μόνο ένα σημάδι από το τι πρόκειται να ακολουθήσει μετά τις εκλογές του 2024, σε ένα περιβάλλον ενός δεξιόστροφου Ευρωκοινοβουλίου και μιας πιο «αριστερής» Κομισιόν.
Κι έρχονται κι άλλα
Καθώς απομένει ένας χρόνος έως ότου οι πολίτες της ΕΕ προσέλθουν στις κάλπες, οι επόμενοι μήνες θα χαρακτηρίζονται από σημαντικές στιγμές, που θα προσφέρουν μια εικόνα για τον τρόπο που φυσά ο πολιτικός άνεμος στην Ευρώπη. Πρώτη είναι η Ισπανία, με τους ψηφοφόρους να προσέρχονται στις κάλπες τον Ιούλιο.
Το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα (PP), είναι βέβαιο ότι θα κερδίσει τις πρόωρες εθνικές εκλογές, μετά την επικράτησή του έναντι του σοσιαλιστικού κόμματος του Πέδρο Σάντσεθ στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου.
Καθώς η προεκλογική εκστρατεία βρίσκεται στην τελική της ευθεία, ο Σάντσεθ προειδοποιεί για μια πιθανή σχέση μεταξύ του PP και του ακροδεξιού κόμματος Vox, ελπίζοντας ότι η σύνδεση του PP με το Vox μπορεί να απομακρύνει τους αριστερούς ψηφοφόρους της μεσαίας τάξης. Μια επιστροφή του PP στην εξουσία, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, θα ενισχύσει τη δεξιά κλίση της Ευρώπης.
Ακολουθούν η Πολωνία, όπου θεωρείται πολύ πιθανή επανεκλογή του βαθιά συντηρητικού κυβερνητικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη, και η Σλοβακία όπου διαφαίνεται μια επιστροφή του λαϊκιστή ηγέτη Ρόμπερτ Φίκο στις εκλογές του Σεπτεmβρίου.
Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν ακολουθούν όλες οι χώρες την τάση. Οι κεντρώες κυβερνήσεις στην Ιρλανδία και τη Λιθουανία, για παράδειγμα, αντιμετωπίζουν εκλογικές προκλήσεις από την αριστερά. Και της Γερμανία, της πολυπληθέστερης χώρας της ΕΕ, εξακολουθεί να ηγείται ένας σοσιαλδημοκράτης. Αλλά ακόμη και εκεί, η εξουσία του Όλαφ Σολτς είναι κλονισμένη, με τους αντίπαλους Χριστιανοδημοκράτες και το ακροδεξιό AfD να βλέπουν αύξηση των δημοσκοπικών τους ποσοστών.
Τούτου λεχθέντος, οποιοδήποτε αεράκι προς τα αριστερά δεν μπορεί να συγκριθεί – προς το παρόν – με το δυνατό ρεύμα προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
