THEPOWERGAME
H τύχη της Wagner Group και των μισθοφόρων της μετά τη βραχύβια ανταρσία του «αφεντικού» της, Γιεβγκένι Πριγκόζιν, δεν επηρεάζει μόνον το εσωτερικό της Ρωσίας. Ήδη εγείρονται ερωτήματα για τη μελλοντική παρουσία της Wagner στην Αφρική, ενώ οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ στην ανατολική και βόρεια Ευρώπη εκφράζουν ανησυχίες για την άφιξη χιλιάδων παραστρατιωτικών στη Λευκορωσία.
Καθώς το Κρεμλίνο πασχίζει να κατοχυρώσει την ισχύ του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, η Πολωνία και Λετονία υπογράμμισαν την ανάγκη να ενισχυθούν τα μέτρα ασφαλείας στα σύνορα της ΕΕ, διότι αυξάνεται ο κίνδυνος διείσδυσης μισθοφόρων της Wagner από τη Λευκορωσία. Στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής της ΕΕ, που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, ο Λετονός πρωθυπουργός, Κρισιάνις Κάρινς, διευκρίνισε πως «η απειλή δεν θα είναι αμιγώς στρατιωτική, αλλά μια απειλή διείσδυσης στην Ευρώπη για άγνωστους λόγους».
Στη συμφωνία ανάμεσα στον Πριγκόζιν και τον Πούτιν, που επιτεύχθηκε το περασμένο Σάββατο συμπεριλήφθηκε η δυνατότητα των μισθοφόρων της Wagner να κατευθυνθούν προς τη Λευκορωσία ανάμεσα σε άλλες επιλογές. Εξάλλου, ο πρόεδρος της χώρας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, ήταν αυτός που μεσολάβησε για την επίτευξη αυτού του συμβιβασμού, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στη ματαίωση της εξέγερσης του Πριγκόζιν. Η Πολωνία υπολογίζει πως 8.000 μέλη της Wagner θα βρεθούν στη Λευκορωσία, αυξάνοντας τον κίνδυνο μιας «νέας φάσης υβριδικού πολέμου που θα είναι πολύ πιο δύσκολη από αυτήν που παρακολουθούμε σήμερα», όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός της χώρας, Ματέους Μοραβιέτσκι.
Με τον Πριγκόζιν να βρίσκεται στη Λευκορωσία, ένα ανοικτό ερώτημα είναι οι παραστρατιωτικές δραστηριότητες της Wagner στην Αφρική. Σε μια πρώτη ανάλυση, πληροφορίες θέλουν το υπουργείο Αμύνης της Ρωσίας να προχωρά στην κατάσχεση του οπλοστασίου της ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρείας εντός της χώρας. Ο Πούτιν παραδέχτηκε για πρώτη φορά -μετά αλλεπάλληλες διαψεύσεις τα προηγούμενα χρόνια- πως η Wagner χρηματοδοτούνταν αποκλειστικά από το Κρεμλίνο. Μόνον την περίοδο από τον Μάιο του 2022 έως τον Μάιο του 2023, η Wagner έλαβε περίπου 1 δισ. δολάρια ή 86 δισ. ρούβλια. Πέραν τούτου, η Concord, η εταιρεία εστίασης του Πριγκόζιν, εισέπραξε ακόμη 80 δισ. ρούβλια από συμβάσεις τροφοδοσίας του ρωσικού στρατού. «Ελπίζω να μην έκλειψε κανείς τίποτα ή να μην έκλεψε πολλά, αλλά θα ξεκαθαρίσουμε την κατάσταση», δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος.
Όμως, «το υπουργείο Αμύνης και οι λοιπές υπηρεσίες ασφαλείας της Ρωσίας δεν έχουν ούτε τις δυνατότητες, ούτε τη θέληση να αντικαταστήσουν την Wagner, η οποία έχει αναπτύξει μεγάλη φυσική παρουσία στην Αφρική», επισημαίνει ο Σεργκέι Κονσταντίε, επικεφαλής του Κέντρου Κοινωνιολογικών και Πολιτικών Σπουδών στο Ινστιτούτο Αφρικανικών Σπουδών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, στο Newsweek. Προσθέτει πως, ενδεχομένως, να γίνουν εξωτερικές αλλαγές ή να δοθεί μια πιο ανεξάρτητη δομή στη Wagner, αλλά θα συνεχίσει να εξυπηρετεί τα συμφέροντα ενός κινήματος κατά της Δύσης σε αυτές τις χώρες.
Αν και η Wagner ανέπτυξε αρχικά μια παραστρατιωτική παρουσία στο ανατολικό Ντονμπάς της Ουκρανίας για να ενισχύσει τους φιλορώσους αυτονομιστές, μισθοφόροι της συμμετείχαν σε ένοπλες συγκρούσεις στη Συρία και τη Λιβύη, ενώ έχουν επεκτείνει την παρουσία τους σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής.
Πέραν στοιχείων του CNN που επιβεβαιώνουν την ανάμειξη της Wagner στον εμφύλιο του Σουδάν, προμηθεύοντας με όπλα στις Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης, η ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία ελέγχει το μεγαλύτερο ορυχείο χρυσού στη Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, με ετήσιες απολαβές 290 εκατ. δολαρίων. Πληροφορίες του Bloomberg αποκάλυψαν πως κατέχει επίσης τα δικαιώματα εκμετάλλευσης ξυλείας σε περιοχή της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας που έχει διπλάσια έκτασης από τη Νέα Υόρκη, ενώ παράγει επίσης μπύρα και βότκα εκεί.
Βάσει του αμερικανικού πρακτορείου, η Wagner φέρεται να έχει αναμειχθεί στην παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων «από την αποκρουστική δολοφονία πολιτών στην Ουκρανία, όπου έχει παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο, έως τον βιασμό και την εκτέλεση χωριατών στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Μάλι. Αρχές του έτους, εξάλλου, η Wagner χαρακτηρίστηκε μια «διεθνής τρομοκρατική οργάνωση» από τις ΗΠΑ. Από την άλλη πλευρά, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε την περασμένη Δευτέρα στο κρατικό ενημερωτικό δίκτυο RT πως οι εργασίες της Wagner θα συνεχιστούν στην Αφρική, ειδικά στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Μάλι. Τόνισε πως οι υπηρεσίες της εταιρείας είναι απαραίτητες σε μια περίοδο που οι Γάλλοι και άλλοι Ευρωπαίοι έκλεισαν στρατιωτικές βάσεις που είχαν σκοπό να συνεχίσουν τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Αναλυτές, ωστόσο, τονίζουν πως η Ρωσία μέσω της Wagner έχει επεκτείνει την παρουσία της σε μια περιοχή που η σφαίρα επιρροής της είχε συρρικνωθεί μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης.