Αναγνωρίζοντας πως η Ευρωζώνη δεν έχει βιώσει ξανά μια τόσο απότομη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής σαν τη σημερινή, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, τόνισε την Τρίτη από τη Σίντρα της Πορτογαλίας πως ο υφιστάμενος κύκλος των ανοδικών επιτοκίων δεν θα ολοκληρωθεί σύντομα. Ακόμη και αν γίνει μια παύση μετά την αναμενόμενη αύξηση του Ιουλίου κατά 25 μονάδες βάσης, ο πληθωρισμός, αν και έχει υποχωρήσει, δεν φαίνεται να μειώνεται εύκολα ώστε να φθάσει στον στόχο του 2%. Αυτό είναι το συμπέρασμα που προκύπτει από την εναρκτήρια ομιλία της Λαγκάρντ στο ετήσιο οικονομικό φόρουμ της ΕΚΤ.
Οι ανατιμήσεις στις οικονομίες της Ευρώπης παραμένουν, μεταξύ άλλων, έρμαιο των γεωπολιτικών εξελίξεων. Λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της πρόσφατης πολιτικής αστάθειας στην Μόσχα, οι ανατιμήσεις αυτές αυξομειώνονται αλλά δεν καταλαγιάζουν σε μόνιμη βάση. Η ενέργεια εξακολουθεί να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο. Αυτό αντικατοπτρίζεται από την υποχώρηση των τιμών παραγωγού στη Σουηδία κατά 2,1% τον Μάιο από πέρσι. Είναι πρώτη φορά που καταγράφηκε πτώση από τον Ιανουάριο του 2021 και αποδόθηκε, κυρίως, στην υποχώρηση των τιμών σε προϊόντα που συσχετίζονται με την ενέργεια, όπως τα προϊόντα διύλισης πετρελαίου, κατά 29%.
Εντούτοις, οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, αν και έχουν αποκλιμακωθεί σημαντικά από τους πρώτους μήνες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, παραμένουν υψηλές σε σχέση με προηγούμενα έτη και ευμετάβλητες. Αυτήν την εβδομάδα καταγράφηκαν ανοδικές τάσεις ύστερα από τη σύντομη ανταρσία της ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρείας Wagner Group, η οποία προκάλεσε τριγμούς στη συνοχή των μηχανισμών του Κρεμλίνου ένα 17μήνο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Δεδομένου ότι η Ρωσία, παρά τις δυτικές κυρώσεις, παραμένει μια από τις ισχυρότερες δυνάμεις στον παγκόσμιο ενεργειακό κλάδο, αναλυτές της αγοράς προειδοποιούν για περαιτέρω κλυδωνισμούς εάν στο υφιστάμενο γεωπολιτικό περιβάλλον προστεθεί μια παρατεταμένη πολιτική αστάθεια στη Μόσχα.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν ο πληθωρισμός θα επιβραδυνθεί άμεσα στον στόχο του 2% που είναι το ζητούμενο όχι μόνον από την ΕΚΤ αλλά και τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες του ανεπτυγμένου κόσμου. Στο οικονομικό φόρουμ της ΕΚΤ στη Σίντρα της Πορτογαλίας μίλησε επίσης η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), Γκίτα Γκόπιναθ. Τόνισε πως ο πληθωρισμός καθυστερεί να φθάσει στον στόχο του και αυτό σημαίνει πως οι κεντρικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της ΕΚΤ, πρέπει να συνεχίσουν τις προσπάθειες για να τον δαμάσουν παρά τους κινδύνους για την εξασθένιση της οικονομικής ανάπτυξης.
Σε ανάλογο μήκος κύματος με την Λαγκάρντ, η Γκόπιναθ κάλεσε τις κυβερνήσεις να συμμετάσχουν στη μάχη κατά του πληθωρισμού αντί να τροφοδοτούν ανατιμήσεις με την εφαρμογή μέτρων στήριξης. Η αξιωματούχος του ΔΝΤ είπε, επίσης, πως «δομικοί παράγοντες – όπως η αναδιάρθρωση των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων, ο γεωπολιτικός κατακερματισμός και η κλιματική κρίση- συμβάλουν στην παγίωση του πληθωρισμού, μακροπρόθεσμα». Και αυτό μειώνει τις πιθανότητες για μια επιστροφή στα ιστορικά χαμηλά επιτόκια που ίσχυαν, παγκοσμίως, πριν την πανδημία.
Μεγάλο ερώτημα παραμένει εάν η ΕΚΤ θα παγώσει προσωρινά τον κύκλο των ανοδικών επιτοκίων τον Σεπτέμβριο ύστερα από την αύξηση των 25 μονάδων βάσης που αναμένεται τον Ιούλιο. Τα «περιστέρια», δηλαδή τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ που υποστηρίζουν μια ήπια προσαρμογή στη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, τονίζουν την ανάγκη να αφομοιωθούν οι υφιστάμενες αυξήσεις από την πραγματική οικονομία. Από την άλλη πλευρά, τα «γεράκια», τα οποία είναι υπέρ μιας αυστηρής νομισματικής πολιτικής, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τον δομικό πληθωρισμό, όπου δεν περιλαμβάνονται οι τιμές ενέργειας και τροφίμων. Τα δυο στρατόπεδα χωρίζει μια πολύ λεπτή γραμμή, υπογραμμίζει ο Μοχίτ Κουμάρ, οικονομολόγος της επενδυτικής τράπεζας Jefferies, στο Bloomberg.
