THEPOWERGAME
Στην αποστασιοποίηση των κρατικών τραπεζών της Τουρκίας από την ατελέσφορη προσπάθεια να στηρίξουν το νόμισμα της χώρας αποδίδεται η αποδυνάμωσή του σε νέο ιστορικό χαμηλό, περιορίζοντας τις πωλήσεις σε δολάρια ύστερα από την επικίνδυνη συρρίκνωση των συναλλαγματικών τους αποθεμάτων. Παραμένει, όμως, ακόμη άγνωστο εάν αυτό σηματοδοτεί αλλαγή πλεύσης της Τουρκίας. Το ζητούμενο είναι η χάραξη μιας συμβατικής οικονομικής πολιτικής ώστε να δαμαστεί ο υψηλός πληθωρισμός και να σταθεροποιηθεί η τουρκική λίρα χωρίς «τεχνητή στήριξη».
Επί του παρόντος, η τουρκική λίρα συνεχίζει να απορροφά κραδασμούς λόγω μιας ανορθόδοξης πολιτικής που θέλει ο πληθωρισμός να τίθεται υπό έλεγχο με τη μείωση των επιτοκίων αντί της αύξησής τους που ισχύει σε όλον τον υπόλοιπο κόσμο. Την Τετάρτη, η τουρκική λίρα εμφάνισε νέο αρνητικό ρεκόρ με ημερήσια πτώση άνω του 6%. Κατά συνέπεια, οι απώλειες έφθασαν στο 16% από τα τέλη Μάιου, όταν ολοκληρώθηκε ο δεύτερος γύρος των εκλογών που ανέδειξε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ως πρόεδρο της χώρας για τρίτη θητεία. Στο ιστορικό χαμηλό των 23 τουρκικών λιρών ως προς το δολάριο, το νόμισμα της χώρας εμφάνισε τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από το 2021.
Εντούτοις, οι αναλυτές της αγοράς ευελπιστούν πως η ανάθεση του Υπουργείου Οικονομικών στον Μεχμέτ Σίμσεκ, πρώην στέλεχος της Merrill Lynch, θα σημάνει την επαναφορά της τουρκικής λίρας σε ένα πιο συμβατό σύμπαν. Εκτός των άλλων, ο Σίμσεκ συνάντησε τη Χαφιζέ Γκέι Έρκαν, πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος στην επίσης αμερικανική First Republic, αυτήν την εβδομάδα. Έτσι, δημιουργήθηκαν σενάρια που θέλουν την Έρκαν να είναι υποψήφια ως νέα διοικητής της κεντρικής τράπεζας. Αυτές οι κινήσεις έχουν τροφοδοτήσει προσδοκίες για μια αύξηση των επιτοκίων στην επόμενη συνεδρίαση που είναι δρομολογημένη για τις 22 Ιουνίου.
Παρά τον υψηλό πληθωρισμό στην Τουρκία, ο νυν κεντρικός τραπεζίτης, Σαχάπ Καβτσίογλου, έθεσε σε εφαρμογή την ανορθόδοξη νομισματική πολιτική που προασπίζει ο Ερντογάν. Από το 2021, ο Καβτσίογλου μείωσε τα επιτόκια από το 19% στο 8,5%. Οι προκάτοχοι του είχαν απομακρυνθεί με συνοπτικές διαδικασίες επειδή επέμεναν πως η σταθερότητα των τιμών μπορεί να χαλιναγωγηθεί μόνον με την αύξηση του κόστους δανεισμού. Και μολονότι ο πληθωρισμός στην Τουρκία έχει υποχωρήσει από το 85,51% πέρυσι τον Οκτώβριο, εξακολουθεί να είναι υψηλός στο 39,59%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Ανεξάρτητοι οικονομολόγοι, στο μεταξύ, εκτιμούν πως οι ανατιμήσεις είναι αρκετά υψηλότερες. Τυπικά, η θητεία του Καβτσίογλου λήγει το 2025.
Πιθανή η τοποθέτηση μιας γυναίκας στο τιμόνι της κεντρικής τράπεζας
Εάν τελικά η τουρκική κυβέρνηση κατασταλάζει στο πρόσωπο της Έρκαν τότε για πρώτη φορά στην ιστορία της Τουρκίας θα αναλάβει τα ηνία της κεντρικής τράπεζας μια γυναίκα. Η Έρκαν κατέχει διδακτορικό στην χρηματοοικονομική τεχνική και τα εφαρμοσμένα μαθηματικά από το πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Εργάστηκε επί μια οκταετία στην First Republic, την περιφερειακή τράπεζα που κατέρρευσε μέσα στον Μάρτιο. Όμως η Έρκαν είχε αποχωρήσει αιφνιδίως πάνω από έναν χρόνο πριν αφού είχε περάσει από διάφορες θέσεις, όπως επικεφαλής επενδυτικής τραπεζικής. Μεταπήδησε στην Greystone, μια στεγαστική τράπεζα με έδρα τη Νέα Υόρκη αλλά δεν παρέμεινε εκεί για πολύ.
«Η ανεξαρτησία και το κύρος του κεντρικού τραπεζίτη στην Τουρκία έχει υποβιβαστεί τα τελευταία χρόνια», σχολίασε ο Τοντ Σούμπερτ, επικεφαλής ερευνών στον τομέα σταθερού εισοδήματος της Bank of Singapore. «Ένας συνδυασμός της Έρκαν και του Σίμσεκ θα αποτελούσε το “dream team” των πολιτικών που είναι φιλικές ως προς τις αγορές», προσθέτει ο ίδιος στο πρακτορείο Bloomberg.
Τα σενάρια αυτά έχουν θετικό αντίκτυπο στις αγορές. Η πτώση του κόστους ασφάλισης από τον κίνδυνο χρεοκοπίας σε βάθος πενταετίας έχει υποχωρήσει από τις 630 μονάδες βάσης που ίσχυαν τέλη Μάιου στις 494 μ.β. αυτήν την εβδομάδα. Ήδη, τα μηνύματα του Σίμσεκ αφού παρέλαβε τα ηνία του Υπουργείου Οικονομικών από τον προκάτοχο του, Νουρέντιν Νεμπάτι, την περασμένη Κυριακή είναι αισιόδοξα. Έκανε λόγο για δέσμευση στη δημοσιονομική πειθαρχία, τη σταθερότητα των τιμών και τη χάραξη ορθόδοξων πολιτικών.
Αλλά, όπως επισημαίνει ο Λίαμ Πιτς της Capital Economics, «η τουρκική οικονομία χρειάζεται απεγνωσμένα μια αναπροσαρμογή των πολιτικών της». Σε άρθρο του στους Financial Times υπογραμμίζει πως αρκετά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα. Το πιο κρίσιμο ζήτημα είναι εάν το καθεστώς Ερντογάν σκοπεύει να προχωρήσει σε ριζικές και μόνιμες αλλαγές ως προς τη χάραξη πορείας. Εάν αυτή η στροφή είναι προσωρινή τότε ο κίνδυνος μιας νομισματικής κρίσης θα γιγαντωθεί. Ίσως αυτό αναμένουν να διαπιστωθεί οι επενδυτές προτού επανέλθουν δυναμικά στην τουρκική οικονομία και στο καταπονημένο νόμισμα της χώρας.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
