THEPOWERGAME
Την παραμονή της τουρκικής οικονομίας σε τροχιά ανορθόδοξων πολιτικών προβλέπουν οι αναλυτές, μετά τη νέα πενταετία που εξασφάλισε στο τιμόνι της χώρας ο Ερντογάν. Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών αναμένεται να συνοδευτεί από αρνητικές οικονομικές εξελίξεις και όξυνση των ήδη σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Τουρκία τα τελευταία χρόνια. Οι ειδικοί θεωρούν απίθανο να προχωρήσει ο ηγέτης της Τουρκίας στις μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων που χρειάζονται για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, εκτός κι αν αναγκαστεί έπειτα από μια μεγάλη οικονομική κρίση.
Όλες οι αναλύσεις που δημοσιεύτηκαν χθες περιγράφουν ένα πολύ απαισιόδοξο outlook για την τουρκική λίρα, την πραγματική οικονομία και τις επενδύσεις στη χώρα. Η τουρκική κυβέρνηση θα συνεχίσει να εφαρμόζει μέτρα «αποδολαριοποίησης», που έχουν στόχο να περιορίσουν τη ζήτηση για συνάλλαγμα. Θα συνεχίσει επίσης να εξαρτάται από τα πετροδόλαρα των χωρών του Κόλπου, όσο τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας θα είναι σε χαμηλά επίπεδα.
Η συνέχιση της ίδιας πολιτικής, μετά τις εκλογές της 28ης Μαΐου, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει την τουρκική λίρα σε πτώση έως 25% φέτος. Η Capital Economics προβλέπει πτώση της λίρας στις 26 λίρες ανά δολάριο φέτος και η Wells Fargo εκτιμά ότι αρχικά η ισοτιμία θα φτάσει στις 23 λίρες ανά δολάριο στα τέλη Ιουνίου και στη συνέχεια στις 25 λίρες ανά δολάριο στο τέλος του 2023.
Όσο η λίρα πέφτει, τόσο η κεντρική τράπεζα πουλάει από τα συναλλαγματικά αποθέματα για να σταματήσει την πτώση, σε μια διαδικασία που έχει κοστίσει πάνω από 100 δισ. δολάρια στην Τουρκία. Επιπλέον, ο Ερντογάν, βγαίνοντας νικητής από τις εκλογές δεν νιώθει την πίεση που ένιωθε τον τελευταίο χρόνο να βρει λύσεις απέναντι στην ακρίβεια. Αισθάνεται πλέον ότι ο λαός υποστηρίζει τις οικονομικές του πολιτικές.
Η επανεκλογή Ερντογάν δεν ήταν έκπληξη για τις αγορές. Παρ’ όλα αυτά, η τουρκική λίρα σημείωσε σημαντικές απώλειες τη Δευτέρα, καταγράφοντας νέο ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, πάνω από τις 20 λίρες ανά δολάριο. Οι πρώτες αντιδράσεις της επενδυτικής κοινότητας ήταν αναμενόμενες. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει αποδείξει ότι δεν δίνει σημασία στα μηνύματα των αγορών και δεν προτίθεται να αλλάξει οικονομική πολιτική. Η τουρκική λίρα υποχωρεί 4% έναντι του δολαρίου από τις πρώτες εκλογές της 14ης Μαΐου, τα CDS έχουν ενισχυθεί, όπως και οι αποδόσεις των ομολόγων σε δολάρια, γιατί έχουν αυξηθεί οι ανησυχίες για κρατική χρεοκοπία της Τουρκίας.
Τα πιο αντικειμενικά τουρκικά Μέσα διερωτώνται αν η κεντρική τράπεζα θα αυξήσει τα επιτόκια, τα οποία διατηρεί στο 8,50%, όταν ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από 40%. Σκοπός της είναι να διευκολύνει τις επενδύσεις και να ενισχυθεί το ΑΕΠ. Αυτό όμως συμβαίνει εις βάρος των πολιτών, που βλέπουν τα εισοδήματά τους να εξαϋλώνονται από την ακρίβεια. Στα είκοσι χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία ο Ερντογάν, η τουρκική οικονομία έχει κατά καιρούς αναπτυχθεί με υψηλούς ρυθμούς, όπως 9,8% το 2004, 9% το 2005, 8,4% το 2010, 11,2% το 2011, 8,5% το 2013, 7,5% το 2017 και 11,4% το 2021. Ήταν από τις λίγες οικονομίες που δεν είδε το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται το 2020, που ήταν έτος πανδημίας και lockdown.
Για φέτος οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ανάπτυξη 2%. Επίσης, οι αναλυτές προβλέπουν πτώση της λίρας, περιορισμένο ενδιαφέρον για ξένες επενδύσεις στη χώρα και τεράστια προβλήματα με την ακρίβεια. Οι αγορές συνεχίζουν να παρακολουθούν τις εξελίξεις στην ισοτιμία της τουρκικής λίρας με το δολάριο και το ευρώ, καθώς και στα σχεδόν ανύπαρκτα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας, τα οποία είναι αρνητικά, αν δεν ληφθούν υπ’ όψιν οι συμφωνίες ανταλλαγής συναλλάγματος.
Όσοι αναλυτές, επενδυτές και σχολιαστές ασχολούνται με τις εξελίξεις στην Τουρκία περιμένουν να ανακοινωθεί η σύνθεση του οικονομικού επιτελείου της νέας κυβέρνησης που θα σχηματίσει ο Ερντογάν. Η επιλογή των προσώπων που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες προκλήσεις των επόμενων ετών θα είναι ταυτόχρονα και ένα μήνυμα προς τις αγορές, αν και οποιοσδήποτε αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών θα τηρήσει κατά γράμμα τη στρατηγική του προέδρου.