Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές που είναι δρομολογημένες για αυτήν την Κυριακή στην Ισπανία θα λειτουργήσουν ως πρόβα τζενεράλε για τη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ. Αντίρροπες δυνάμεις στην τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης δημιουργούν ένα θολό τοπίο που δεν διευκολύνει να ζυγίσει κανείς την κατεύθυνση της κοινής γνώμης.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών προηγείται το Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) στις δημοσκοπήσεις με ποσοστό 31% έναντι του 25% του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE). Κατά γενική ομολογία, όμως, η κυβέρνηση του Πεδρο Σάντσεθ κατάφερε να πλοηγήσει την οικονομία κάτω από δυσμενείς συνθήκες, διαψεύδοντας δυσοίωνες εκτιμήσεις. Οι επικεφαλής μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων στην Ισπανία, παραδείγματος χάριν, παραδέχονται πως οι επιδόσεις της οικονομίας ήταν καλύτερες απ’ ότι αναμένονταν.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα προχώρησε σε αύξηση του κατώτατου μηνιαίου μισθού τον περασμένο Ιανουάριο κατά 8% στα 1.100 ευρώ παρά τις αντιδράσεις των επιχειρηματιών λόγω της αβέβαιης συγκυρίας και του υψηλού πληθωρισμού. Η υπουργός Εργασίας, Γιολάντα Ντιάζ, θεωρείται το πιο δημοφιλές μέλος της κυβέρνησης, έχοντας ουσιαστικά αυξήσει τον κατώτατο μισθό τέσσερις φορές από το 2020. Γενικά η Μαδρίτη παραχώρησε σε μια σειρά επιδοτήσεων, με τελευταίο παράδειγμα την δρομολόγηση μέτρων 10 δισ. ευρώ για τη στήριξη των νοικοκυριών έναντι της αύξησης του κόστους διαβίωσης.
Αυτή η γενναιόδωρη δημοσιονομική πολιτική δεν αποσταθεροποίησε την οικονομία και δεν την εμπόδισε να κινηθεί με ρυθμό ανάπτυξης 3,8% μέσα στο α’ τρίμηνο του 2023, ξεπερνώντας τις επιδόσεις των ΗΠΑ και των ισχυρότερων παικτών στην Ευρωζώνη που παλεύουν στον απόηχο μιας ενεργειακής κρίσης και σε ένα περιβάλλον με υψηλό κόστος δανεισμού. Παρότι ο πληθωρισμός αυξήθηκε στο 4,1% τον Απρίλιο από το 3,3% τον Μάρτιο, είναι χαμηλότερος από το 7% που καταγράφηκε για όλη την Ευρωζώνη.
Από την άλλη πλευρά, το ΑΕΠ της Ισπανίας δεν έχει επανέλθει στα προ πανδημίας επίπεδα, γεγονός που θέτει τη χώρα σε δυσμενέστερη θέση από την Γαλλία, την Ιταλία ή και την Ελλάδα, παρατηρούν αναλυτές στο Bloomberg.
Μια ακόμη αρνητική παράμετρος είναι πως ένας μεγάλος αριθμός θέσεων εργασίας είναι χαμηλών προσόντων, περιορίζοντας τις προοπτικές αύξησης των αποδοχών. Ένα σημαντικό τμήμα των εργαζομένων διαμαρτύρεται διότι από ένα σημείο και πέρα οι μισθοί παραμένουν στάσιμοι. Επιπλέον η ανεργία αναρριχήθηκε στο 13,3% το α’ τρίμηνο του 2023 από το 12,87% το δ’ τρίμηνο, ενώ οι δαπάνες των νοικοκυριών παραμένουν χαμηλές. Βέβαια πριν αναλάβει τα ηνία της χώρας ο Πέδρο Σάντσεθ το καλοκαίρι του 2018, η ανεργία στην Ισπανία υπερέβαινε το 18%.
Οικονομικοί αναλυτές διαπιστώνουν οι Ισπανοί δεν έχουν ακόμη ανακτήσει τη σταθερότητα και την ευημερία που είχαν προ της κρίσης δημοσίου χρέους στην Ευρωζώνη προ δεκαετίας και πλέον. Ύστερα ακολούθησε η πανδημία και η ενεργειακή κρίση λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Αυτός είναι ο λόγος που είναι δύσκολο να ψυχολογήσει κανείς τις προθέσεις των ψηφοφόρων στην Ισπανία εν όψει των γενικών εκλογών τον Δεκέμβριο. Αναγνωρίζουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί αλλά δεν είναι αρκετή λαμβανομένων υπόψη των περιπετειών που έχει πέρασε η οικονομία τους.
