Ένας πόλεμος φαίνεται πως έχει ξεσπάσει στην Ιταλία, αφού κυβέρνηση και επενδυτές είναι «στα μαχαίρια» για τις διοικήσεις των κρατικών εταιρειών.
Οι υποψήφιοι διοίκησης σε εισηγμένες ιταλικές εταιρείες που ελέγχονται από το κράτος μπορεί να επιλέγονται από εταιρείες ερευνών της εκτελεστικής εξουσίας, ωστόσο οι τελικές επιλογές γίνονται τελικά από κυβερνώντες πολιτικούς, οι οποίοι συνηθίζεται να επιλέγουν συμμάχους τους.
Ειδικότερα, και σύμφωνα με δημοσίευμα των FT, κάθε τρία χρόνια πραγματοποιείται η διαδικασία διορισμών σε κρατικές εταιρείες της Ιταλίας, με την εκάστοτε κυβέρνηση να παρουσιάζει στους επενδυτές μια λίστα υποψηφίων, την οποία απαρτίζουν πολιτικοί συνεργάτες της, προκειμένου να μπορεί να ασκεί επιρροή στις εν λόγω εταιρείες.
Παρότι αυτό το σύστημα δεκαετιών θεωρείται ως μάστιγα για την καλή εταιρική διακυβέρνηση, από εμπειρογνώμονες και επενδυτές, μέχρι πρόσφατα σπάνια είχε αμφισβητηθεί.
Υπό αμφισβήτηση το νέο ΔΣ της Enel
Οι φετινοί διορισμοί, οι πρώτοι της κυβέρνησης Μελόνι, δεν διέφεραν. Η αντίδραση όμως μιας μικρής ομάδας διεθνών επενδυτών στις επιλογές της πρωθυπουργού για το νέο ΔΣ της Enel ήταν μια κομβική στιγμή για το εταιρικό μέτωπο στη Ιταλία. H κυβέρνηση, με μερίδιο 23,6% στη μεγαλύτερη επιχείρηση κοινής ωφέλειας της Ευρώπης, δεν είχε αμφισβητηθεί ποτέ στο παρελθόν για τις επιλογές της.
Αυτήν τη φορά, όμως, ένα ελάχιστα γνωστό hedge fund με έδρα το Λονδίνο, το Covalis Capital, με μερίδιο 1% στην Enel, παρουσίασε μια εναλλακτική λίστα υποψηφίων, ελπίζοντας πως θα υπερισχύσει του καταλόγου της κυβέρνησης, ο οποίος ήταν «αποτέλεσμα πολιτικών σκοπιμοτήτων και έλλειψης διαφάνειας».
Ο κατάλογος του fund έλαβε μία σημαντική στήριξη από επενδυτές οι οποίοι εκπροσωπούν το 6,94% του μετοχικού κεφαλαίου, όμως δεν κατάφερε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα ποσοστά για να εκλέξει μέλος του συμβουλίου. Ως αποτέλεσμα οι επιλογές κυβέρνησης προχώρησαν εξασφαλίζοντας το 49% των ψήφων.
Η Μελόνι έπειτα από μαραθώνιες συζητήσεις με τους συμμάχους της για τους πιθανούς διαδόχους, την τελευταία στιγμή επέλεξε τον Φλάβιο Καττανέο, πρώην CEO της ΤΕΡΝΑ και της Telecom Italia, με τα ΜΜΕ, αλλά και αρκετούς Ιταλούς αξιωματούχους να κάνουν λόγο για συμφωνία μεταξύ τους.
Οι μειοψηφικοί μέτοχοι αμφισβήτησαν τη διαδικασία. Η Ελίζαμπεθ Ντέσμοντ, διευθύντρια επενδύσεων για τις διεθνείς μετοχές της Mondrian Investment Partners, με μερίδιο 1,7% στην Enel, δήλωσε τον προηγούμενο μήνα: «Έχουμε απογοητευτεί εξαιρετικά από την πλήρη έλλειψη διαφάνειας στη διαδικασία διορισμού».
Η επιλογή του Πάολο Σκαρόνι, ενός από τα πιο έμπειρα στελέχη του ιταλικού ενεργειακού τομέα, στην προεδρεία της Enel τέθηκε επίσης υπό αμφισβήτηση. Ο Σκαρόνι, πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομάδας AC Milan, υπήρξε CEO τόσο στην Enel όσο και στην Eni, δέχθηκε πυρά πριν την ψηφοφορία της 10ης Μαΐου, για την επικριτική στάση του στη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης από την ΕΕ και τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας.
Τονίζεται μάλιστα, πως ο Σκαρόνι προώθησε ισχυρούς ενεργειακούς δεσμούς μεταξύ Ιταλίας και Ρωσίας ως εκτελεστικός διευθυντής της Eni για εννέα χρόνια από το 2005 έως το 2014.
Οι πιέσεις από μειοψηφικούς μετόχους δεν άλλαξαν την έκβαση του συμβουλίου, προκάλεσαν όμως ένα σοκ στους μηχανισμούς εταιρικής διακυβέρνησης της Ιταλίας, αφού ένα μικρό ταμείο κατάφερε τελικά να προκαλέσει χάος στη χώρα.
