THEPOWERGAME
«Η Τουρκία θα έχει μόνο δύο επιλογές: Είτε θα δεσμευθεί να χρησιμοποιήσει τα επιτόκια για να σταθεροποιήσει τις αγορές, είτε θα επιβάλλει capital controls. Δεδομένης της ολοένα και πιο αυταρχικής προσέγγισης που έχει υιοθετήσει ο πρόεδρος Ερντογάν, οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων φαίνονται η πιο πιθανή επιλογή».
Τις δηλώσεις έκανε ο αναλυτής συναλλαγματικών ισοτιμιών στην SEB Research, Περ Χάμαρλουντ και μεταδίδει το πρακτορείο Reuters.
Αποτυπώνουν το κλίμα που δημιουργήθηκε στις αγορές, μετά την απόφαση-σοκ του Τούρκου προέδρου Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν να απολύσει το βράδυ της Παρασκευής τον κεντρικό τραπεζίτη της χώρας, Νατζί Ακμπάλ, αντικαθιστώντας τον με τον πρώην τραπεζίτη και βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος, Σαχάπ Καβτσίογλου.
Η κίνηση οδήγησε σε βουτιά την ισοτιμία της τουρκικής λίρας, που υποχώρησε τη Δευτέρα έναντι του δολαρίου σε ποσοστό αρχικά 17% και στη συνέχεια 15% στο 8,4850:1 έναντι 7,2185:1, που ήταν η ισοτιμία απέναντι στο δολάριο την περασμένη Παρασκευή.
Ο αντίκτυπος στις αγορές
Η αβεβαιότητα που προκλήθηκε είχε ως αποτέλεσμα ο ευρωπαϊκός δείκτης των 600 μεγαλύτερων εταιριών να υποχωρήσει στην αρχή της συνεδρίασης κατά 0,5%, μια ηπιότερη αντίδραση σε σχέση με την πτώση κατά 1,5% που κατέγραψε νωρίτερα ο ιαπωνικός δείκτης Nikkei.
Η κίνηση του Ερντογάν οδήγησε τη λίρα σε βουτιά στο 8,4850:1 έναντι του δολαρίου, αππό 7,2185:1 την Παρασκευή, η πλέον απότομη μεταβολή στην ισοτιμία της από τον Αύγουστο του 2018 όταν οι τουρκικές αγορές βίωναν μία ακόμα από τις περιοδικές τους κρίσεις.
Οι μετοχές των τραπεζών της Ευρωζώνης με έκθεση στην Τουρκία, όπως η ισπανική BBVA, η ιταλική UniCredit, η γαλλική BNP Paribas και η ολλανδική ING, σημείωσαν νωρίτερα πτώση μεταξύ 0,5% και 6%.
Οι αποδόσεις των 10ετών αμερικανικών ομολόγων σημείωσαν πτώση πέντε μονάδων βάσης στο 1,68%, υπονοώντας ότι κάποιοι επενδυτές στρέφονται στα λεγόμενα «ασφαλή καταφύγια».
Το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης διέκοψε ως το μεσημέρι δύο φορές τις συναλλαγές για μικρά χρονικά διαστήματα, καθώς ενεργοποιήθηκε μηχανισμός που προβλέπει τέτοιου είδους διακοπή σε περιπτώσεις ισχυρών διακυμάνσεων των τιμών των μετοχών.
Οι συναλλαγές ανεστάλησαν για πρώτη φορά για 35 λεπτά για να επαναληφθούν στις 09:30 ώρα Ελλάδας, αφού ο γενικός δείκτης είχε σημειώσει πτώση 6,65%. Ωστόσο οι συναλλαγές αποκαταστάθηκαν μόνο για 8 λεπτά, πριν διακοπούν για δεύτερη φορά στις 09:38 ώρα Ελλάδας, ύστερα από νέα πτώση του γενικού δείκτη κατά 7%.
Η άνοδος των επιτοκίων από τον Νακμπάλ
Ο πρόεδρος Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν φέρεται να δυσαρεστήθηκε από την απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας να αυξήσει τα επιτόκια κατά 200 μονάδες βάσης σε 19% την Πέμπτη, στις 18 Μαρτίου, την οποία φέρεται να έλαβε ο Νακμπάλ χωρίς προηγούμενη διαβούλευση μαζί του.
Ο Ακμπάλ θεωρείται πως είχε καταφέρει στη σύντομη θητεία του να καλλιεργήσει την εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών και να πείσει για την ανεξαρτησία της τουρκικής νομισματικής πολιτικής.
Οι φόβοι των αγορών για το νέο τραπεζίτη
Ο Κρίστιαν Μάτζιο, επικεφαλής αναδυόμενων αγορών της ΤΔ Securities, θεωρεί πως η απομάκρυνση του Ακμπάλ και η αντικατάστασή του με τον Κεβτσίογλου σημαίνει «πιο χαλαρές, ανορθόδοξες» πολιτικές, από τώρα και στο εξής.
«Η λίρα σφυροκοπείται από τους επενδυτές που φοβούνται ότι ο θεματοφύλακας της αξίας της (σ.σ.: η κεντρική τράπεζα) δεν συμμερίζεται τις ελπίδες τους για ένα σταθερό νόμισμα που θα υποστηρίζεται από θετικά πραγματικά επιτόκια», δήλωσε αναλυτής της Westpac, προσθέτοντας ότι το τουρκικό νόμισμα μπορεί να μην έχει πιάσει ακόμη πάτο.
Κι αυτό γιατί ο Καβτσίογλου έχει ενστερνισθεί τις ανορθόδοξες απόψεις του Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, σχετικά με την αιτιώδη σχέση μεταξύ υψηλών επιτοκίων και υψηλού πληθωρισμού. Έχει στο παρελθόν υποστηρίξει την πολιτική του πρώην υπουργού Οικονομικού Μπεράτ Αλμπαϊράκ (τον οποίο επίσης απομάκρυνε ο Ερντογάν, σε μία κίνηση όμως κατευνασμού των αγορών), για την υπεράσπιση του νομίσματος με την εκτεταμένη ανάπτυξη αποθεματικών συναλλάγματος.
Την περασμένη, γράφοντας σε στήλη εφημερίδας την περασμένη εβδομάδα, ότι τα υψηλά επιτόκια «προκαλούν έμμεσα την αύξηση του πληθωρισμού».
Έτσι, η Goldman Sachs και άλλες τράπεζες θεώρησαν πως η αλλαγή φρουράς στην κεντρική τράπεζα είναι πιθανόν να αντιστρέψει σύντομα τις αυξήσεις επιτοκίων του Ακμπάλ, και να ωθήσουν την Τουρκία σε μία κρίση στο ισοζύγιο πληρωμών καθώς τα συναλλαγματικά διαθέσιμά της είναι ήδη αποδεκατισμένα.
Ο ίδιος ο Καβτσίογλου, σε τηλεδιάσκεψη με τους Τούρκους τραπεζίτες, διαβεβαίωσε πως η σημερινή πολιτική θα συνεχισθεί. Κάθε αλλαγή, φέρεται να σημείωσε (σύμφωνα με πληροφορίες του πρακτορείου Reuters) θα εξαρτηθεί από τη μείωση του πληθωρισμού.
Μαζική φυγή από τα τουρκικά assets
Η Τουρκία οδηγείται σε νέα νομισματική κρίση, εκτίμησε η Societe Generale, καλώντας τους επενδυτές που έχουν θέσεις συνδεδεμένες με τουρκικά assets να προχωρήσουν σε ρευστοποίηση.
Η Societe Generale βλέπει ήπια capital controls, φυγή των ξένων επενδυτών και διολίσθηση σε μία νέα νομισματική κρίση.
Από πλευράς της η Capital Economics, σημειώνει πως το sell-off στην τουρκική λίρα το πρωί της Δευτέρας είναι μόνο η αρχή, διαβλέπει άτακτη κρίση για το ισοζύγιο πληρωμών, ενώ
Τονίζει επίσης πως, σε αντίθεση με τη νομισματική κρίση του 2018, οι τουρκικές τράπεζες είναι στην παρούσα συγκυρία σε δεινότερη θέση προκειμένου να αντιμετωπίσουν πιθανή κρίση στο ισοζύγιο πληρωμών -μεταξύ άλλων εξαιτίας των μεγάλων βραχυπρόθεσμων εξωτερικών χρεών τους.
Τέλος, επισημαίνει πως μία επερχόμενη νομισματική κρίση το πιθανότερο να οδηγήσει και σε πολιτική, χωρίζοντας στα δύο το κυβερνών κόμμα.