Οι υπουργοί Γεωργίας 12 χωρών μελών της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, η Γαλλία και η Γερμανία, εξέφρασαν «σοβαρές ανησυχίες» για τους περιορισμούς που επέβαλαν πέντε χώρες της ανατολικής Ευρώπης στις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών, στο πλαίσιο μιας συμβιβαστικής συμφωνίας που επιτεύχθηκε στα τέλη Απριλίου με τις Βρυξέλλες.
Στα μέσα Απριλίου η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Βουλγαρία απαγόρευσαν μονομερώς την εισαγωγή σιτηρών και άλλων αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία καθώς η συσσώρευση αυτών των ειδών προκάλεσε την πτώση των τιμών στις τοπικές αγορές. Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο του 2022 η ΕΕ κατήργησε τους τελωνειακούς δασμούς για τα αγροτικά προϊόντα της Ουκρανίας, λόγω του πολέμου με τη Ρωσία. Ως θεματοφύλακας της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στα τέλη Απριλίου σε μια συμφωνία με αυτές τις τέσσερις χώρες και τη Ρουμανία, που προβλέπει ότι μπορούν να μπλοκάρουν τη διάθεση του ουκρανικού σιταριού, καλαμποκιού και ηλιελαίου στην εγχώρια αγορά τους, υπό τον όρο ότι δεν θα απαγορεύουν τη διαμετακόμισή τους προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Αυτά τα μέτρα «επιλεκτικού περιορισμού των εισαγωγών» από την Ουκρανία, τα οποία ελήφθησαν «χωρίς να ρωτηθούν οι χώρες μέλη», εγείρουν «σοβαρές ανησυχίες επειδή οδηγούν σε μια διαφοροποιημένη αντιμετώπιση στους κόλπους της εσωτερικής αγοράς» αναφέρει η επιστολή που περιήλθε σε γνώση του Γαλλικού Πρακτορείου. Την επιστολή υπογράφουν οι υπουργοί Γεωργίας της Αυστρίας, του Βελγίου, της Ελλάδας, της Δανίας, της Εσθονίας, της Κροατίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, του Λουξεμβούργου, της Ιρλανδίας, της Ολλανδίας και της Σλοβενίας. «Είναι αναγκαία, τουλάχιστον, μια διευκρίνιση» όσον αφορά τη σχέση αυτής της προσωρινής συμφωνίας με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, τις υποχρεώσεις της ΕΕ που απορρέουν από την τελωνειακή συμφωνία της με την Ουκρανία και τις επιπτώσεις της στις άλλες χώρες μέλη, συνεχίζει η επιστολή.
«Η έλλειψη διαφάνειας είναι σοβαρή, υπό το πρίσμα ότι η Κομισιόν δηλώνει έτοιμη να διατηρήσει τα μέτρα αυτά», δηλαδή να παρατείνει για έναν χρόνο, αρχής γενομένης από την 6η Ιουνίου, την κατάργηση των τελωνειακών δασμών για τα προϊόντα που εισάγονται από την Ουκρανία.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι έκανε λόγο την Τρίτη για «σοβαρά έως και σκληρά μέτρα προστατευτισμού», ζητώντας να αναιρεθούν το συντομότερο δυνατόν όλοι οι περιορισμοί.
Οι υπουργοί των 12 χωρών ζητούν εξάλλου «πρόσθετες συνομιλίες» προτού να εγκρίνουν τη βοήθεια ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ για τους αγρότες των χωρών της ανατολικής Ευρώπης που πλήττονται από αυτήν την κρίση. Επίσης, θέλουν «εξηγήσεις» για τη χρήση αυτών των πόρων που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ένα πρώτο πακέτο ύψους 56,3 εκατομμυρίων ευρώ χορηγήθηκε ήδη τον Μάρτιο.
Η Κομισιόν ανέφερε ότι θα απαντήσει στην επιστολή και θα παρουσιάσει τα επιχειρήματα «για τα οποία κρίνουμε αναγκαία αυτά τα μέτρα, κυρίως όσον αφορά τη διασφάλιση της διαμετακόμισης» των ουκρανικών σιτηρών, όπως εξήγησε ένας εκπρόσωπος.
