Μολονότι έχουν υποχωρήσει αισθητά οι τιμές των τροφίμων στις διεθνείς αγορές από πέρυσι λόγω της επανεκκίνησης των εξαγωγών σιτηρών από την Ουκρανία από πέρσι το καλοκαίρι, εξακολουθούν να κινούνται σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση μια διετία πριν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, το κόστος των τροφίμων παραμένει υψηλό από δευτερογενείς παράγοντες όπως είναι οι ανατιμήσεις στην ενέργεια ή η αύξηση των μισθών και μεταφορικών δαπανών ή μεμονωμένες κρίσεις σε συγκεκριμένες αγορές.
Ενδεικτικό είναι πως οι τιμές των αυγών έφθασαν σε νέο ιστορικό υψηλό το α’ τρίμηνο του 2023, σύμφωνα με ανάλυση της Rabobank, η οποία εξειδικεύεται στις αγορές εμπορευμάτων. Ο σχετικός δείκτης της ολλανδικής επενδυτικής τράπεζας ξεπέρασε το 250 που σημαίνει ότι οι τιμές είναι υψηλότερες κατά 100% σε σχέση με πέρσι. Καθοριστικό ρόλο έχει διαδραματίσει το ξέσπασμα της γρίπης των πτηνών που οδήγησε σε μεγάλες απώλειες πουλερικών τις αγορές τροφίμων των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ιαπωνίας, ενώ έχει επίσης εξαπλωθεί στη Λατινική Αμερική. Αρνητική επίδραση έχει επίσης διαδραματίσει η αύξηση του κόστους των κτηνοτροφών, οι οποίες αποτελούν ένα από τα σημαντικά κομμάτια των δαπανών ενός αγρότη.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), οι τιμές των τροφίμων στις διεθνείς αγορές έχουν υποχωρήσει κατά 21% από τα ιστορικά υψηλά επίπεδα που σημειώθηκαν έναν χρόνο πριν. Παραμένουν, όμως, υψηλότερες από το 2021 και μάλιστα κατά 40%. Σε αρκετές χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου που εξαρτώνται από τις εισαγωγές τροφίμων, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί λόγω της αποδυνάμωσης των νομισμάτων τους, αναφέρει ο Μάξιμο Τορέρο, επικεφαλής οικονομολόγος του FAO.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι τιμές των τροφίμων στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική αυξάνονται σε διψήφια ποσοστά από πέρσι και έτσι η φετινή ανάπτυξη εκτιμάται πως θα διαμορφωθεί στο 3% αντί του 3,5% που είχε αρχικά προβλεφθεί πέρσι τον Οκτώβριο.
Ιδιαίτερα υψηλός είναι, επίσης, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα και σε χώρες του αναπτυγμένου κόσμου. Στη Βρετανία, η απρόβλεπτη άνοδος του πληθωρισμού τον Φεβρουάριο στο 10,4% από το 10,1% έναν μήνα πριν αποδόθηκε στην αναρρίχηση των τιμών στα τρόφιμα, ανακόπτοντας έτσι τη γενικότερη πτωτική πορεία των τελευταίων τεσσάρων μηνών. Το κόστος τους διαμορφώθηκε στο υψηλό 45 ετών, με τη στατιστική υπηρεσία της Βρετανίας να εντοπίζει μεγάλες αυξήσεις σε ορισμένα είδη λαχανικών λόγω ελλείψεων. «Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα εξακολουθεί να είναι σοβαρό πρόβλημα σε πολλές χώρες», αναφέρει το Σύστημα Πληροφοριών για την Αγροτική Αγορά (Agricultural Market Information System), μια πλατφόρμα που δημιουργήθηκε ύστερα από πρωτοβουλία των G20 για την ενίσχυση της διαφάνειας στις αγορές τροφίμων.
Αναλυτές της αγοράς εξέφρασαν, επίσης, την ανησυχία τους για την απόφαση των Cargill και Viterra, δυο μεγάλων ομίλων στη διαπραγμάτευση αγροτικών εμπορευμάτων, να αποχωρήσουν από την αγορά της Ρωσίας. Η Δύση δεν έχει επιβάλει κυρώσεις στον αγροτικό κλάδο της Ρωσίας παρά την καταδίκη του ανεπτυγμένου κόσμου για το πολεμικό μέτωπο που άνοιξε η Μόσχα στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου του 2022. Η αποχώρηση, όμως, των δυο ομίλων σημαίνει πως η Ρωσία θα μπορεί να ασκεί μεγαλύτερη επιρροή στο αντίτιμο των εξαγωγών της σε μια περίοδο που χρειάζεται έσοδα. Τέλος, υπάρχει η πιθανότητα το Κρεμλίνο να εκμεταλλευτεί την εγχώρια παραγωγή σιτηρών ως γεωπολιτικό όπλο όπως είχε πράξει με το φυσικό αέριο, χειραγωγώντας τις προμήθειες προς την Ευρώπη.
