Σφοδρές αντιδράσεις προκάλεσε η πρόταση για αλλαγή του εκλογικού νόμου που κατέθεσε η γερμανική τρικομματική κυβέρνηση και ψηφίστηκε χθες από την Μπούντεσταγκ, η οποία μετά την αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση θα δει τον αριθμό των βουλευτών να μειώνεται κατά 106.
Το νέο σύστημα πλήττει κυρίως το Κόμμα της Αριστεράς (Die Linke) και τους Βαυαρούς Χριστιανοκοινωνιστές (CSU), ενώ για παραβίαση του Συντάγματος έκανε λόγο ο πρώην υπουργός Οικονομικών και πρόεδρος της γερμανικής Bουλής, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ηδη έχουν υπάρξει προσφυγές στο Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο αναμένεται να αποφανθεί κατά πόσον ο εκλογικός νόμος προσκρούει στον «Θεμελιώδη Νόμο», όπως ονομάζεται το σύνταγμα της χώρας.
Υπενθυμίζεται πως το ισχύον εκλογικό σύστημα επιτρέπει σε κάθε εκλογική αναμέτρηση την αύξηση του αριθμού των βουλευτών, με αποτέλεσμα η σημερινή Bundestag να έχει φθάσει στον αριθμό – ρεκόρ των 736 εδρών και να είναι το μεγαλύτερο ελεύθερα εκλεγμένο κοινοβούλιο στον κόσμο.
Σύμφωνα με το σχέδιο του κυβερνητικού συνασπισμού, ο αριθμός των βουλευτών θα περιοριστεί σε 630, ενώ μία από τις εισηγούμενες αλλαγές αφορά την κατάργηση της λεγόμενης «ρήτρας της άμεσης εντολής».
Μέχρι τώρα, αν ένα κόμμα δεν κατάφερνε να φθάσει το εκλογικό μέτρο του 5%, μπορούσε παρόλα αυτά να εισέλθει στη βουλή, εφόσον είχε κερδίσει την απευθείας εκλογή τουλάχιστον τριών βουλευτών με άμεση εντολή. Αυτή η ρήτρα έχει μέχρι τώρα τεθεί σε εφαρμογή τέσσερις φορές, το 1953, το 1957, το 1994 για το PDS και το 2021 για το διάδοχο κόμμα, την Αριστερά, η οποία είχε συγκεντρώσει μόνο 4,9%.
Η αλλαγή στον εκλογικό νόμο συζητείται εδώ και χρόνια, διότι ο αριθμός των μελών της Bundestag αυξάνεται συνέχεια, λόγω του συστήματος της διπλής ψήφου. Με την πρώτη εκλέγεται απευθείας ένας βουλευτής σε μια εκλογική περιφέρεια, ανεξαρτήτως κόμματος, ενώ η δεύτερη ψήφος χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της αναλογίας των εδρών που καταλαμβάνει ένα κόμμα στην Bundestag.
Ο κυβερνητικός συνασπισμός δεν κατάφερε πάντως να εξασφαλίσει τη συγκατάθεση της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU) στο σχέδιό του. Ειδικά η Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU), η οποία έχει κατ’ επανάληψη ωφεληθεί από το προηγούμενο σύστημα, εκφράζει την πλήρη αντίθεσή της στην κυβερνητική πρόταση και αντιπροτείνει τη μείωση του αριθμού των εκλογικών περιφερειών από 299 σε 270.
Σε κάθε περίπτωση, η μείωση του αριθμού των βουλευτών θα έχει ως αποτέλεσμα και τον περιορισμό δαπανών για επιδόματα, υπαλλήλους, γραφεία και ταξίδια. Στον προϋπολογισμό του 2023 το κόστος της Bundestag υπολογίζεται σε περίπου 1,14 δισεκατομμύριο ευρώ. Το 2018 ήταν 974 εκατομμύρια, ενώ το 2016 857 εκατομμύρια.
