Η Ουκρανία του «χθες» με την Ουκρανία του «σήμερα» δεν έχουν καμιά σχέση. Μια χώρα με ψηλά κτήρια κάποτε, τώρα είναι όλα τους σκόνη και θρύψαλα, γράφει η Handelsblatt. Και ο πόλεμος ακόμη δεν έχει τελειώσει. Ένα χρόνο μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στα ουκρανικά εδάφη, ο λαός αρχίζει να αποκαθιστά τις ζημιές, τουλάχιστον σε μικρή κλίμακα.
Τα σπίτια ξαναχτίζονται, οι βομβαρδισμένες κρίσιμες υποδομές ανανεώνονται, οι σιδηροδρομικές γραμμές επισκευάζονται. Πότε όμως μπορεί να ξεκινήσει η πανεθνική ανασυγκρότηση της χώρας; Πόσο δαπανηρή θα είναι; Και πού έχει ήδη αρχίσει;
Ένα έργο μακράς διάρκειας
Η ανοικοδόμηση της χώρας θα διαρκέσει πιθανότατα δεκαετίες, σημειώνει η γερμανική οικονομική εφημερίδα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Οικονομικής Σχολής του Κιέβου και του ουκρανικού υπουργείου Οικονομίας, οι καταστροφές και οι ζημιές ανέρχονται σε περίπου 138 δισεκατομμύρια δολάρια – και αυτό μόνο μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου του περασμένου έτους. Τα κτίρια κατοικιών και οι υποδομές αντιπροσώπευαν το μεγαλύτερο μερίδιο. Το κόστος για την ανοικοδόμηση ωστόσο είναι πολύ υψηλότερο.
Τον περασμένο Οκτώβριο ο Ουκρανός πρωθυπουργός Nτένις Σμίχαλ το υπολόγισε σε 750 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ άλλες πηγές το ανεβάζουν ακόμη και σε πάνω από ένα τρισεκατομμύριο. Στις αρχές Φεβρουαρίου, ο Σμιχάλ υπολόγισε τις βραχυπρόθεσμες οικονομικές ανάγκες μόνο για επείγοντα άμεσα μέτρα ανασυγκρότησης σε 17 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η επείγουσα βοήθεια και οι μακροπρόθεσμες προσπάθειες συχνά δεν διακρίνονται σαφώς. Για παράδειγμα, εμπειρογνώμονες της Επιτροπής Οικονομικών Σχέσεων της Ανατολικής Ευρώπης έγραψαν τον Σεπτέμβριο:
«Η ανοικοδόμηση έχει ήδη αρχίσει». Τα αναγκαία μέτρα επισκευής και συντήρησης εισρέουν στις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προσπάθειες ανασυγκρότησης και εκσυγχρονισμού στην Ουκρανία.
Η τεράστια υποστήριξη των ΗΠΑ
Η Ουκρανία απλώς δεν έχει τα χρήματα για να αναλάβει μόνη της το κόστος. Το ανατολικοευρωπαϊκό κράτος ήταν ήδη πριν από τον πόλεμο μία από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης. Τα μειωμένα φορολογικά έσοδα και οι υψηλότερες κρατικές δαπάνες ανοίγουν τώρα μια τρύπα στον ουκρανικό κρατικό προϋπολογισμό. Η ουκρανική στατιστική υπηρεσία προβλέπει δημοσιονομικό έλλειμμα 22,6% για το 2023 χωρίς εξωτερικές επιδοτήσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι Ηνωμένες Πολιτείες υποσχέθηκαν οικονομική βοήθεια ύψους 25,1 δισεκατομμυρίων ευρώ από τα τέλη Ιανουαρίου του περασμένου έτους έως τα μέσα Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους. Ακολουθούν η Μεγάλη Βρετανία με τρία δισεκατομμύρια, ο Καναδάς με 2,4 δισεκατομμύρια και η Γερμανία με 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ.
O ρόλος της ΕΕ
Τα περισσότερα χρήματα, ωστόσο, 30,3 δισεκατομμύρια ευρώ, υποσχέθηκαν στην Ουκρανία θεσμικά όργανα της ΕΕ, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει επίσης να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην ανοικοδόμηση – με αντίστοιχα κίνητρα από την πολιτική. Στο γερμανο-ουκρανικό επιχειρηματικό φόρουμ στο Βερολίνο τον περασμένο Οκτώβριο, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) δήλωσε: «Όταν ανοικοδομούμε την Ουκρανία, το κάνουμε με γνώμονα τον στόχο της Ουκρανίας ως μέλους της ΕΕ».
