Εννέα στους 10 εργοδότες που συμμετείχαν σε έρευνα στη Βρετανία είναι πρόθυμοι να μονιμοποιήσουν την τετραήμερη εβδομάδα εργασίας αφού φάνηκε πως δεν θυσιάζεται η παραγωγικότητα των εταιρειών τους. Πρόκειται για το μεγαλύτερο πείραμα που έχει γίνει ποτέ σε μειωμένο ωράριο εργασίας με αμετάβλητο μισθό, παγκοσμίως. Είχε προηγηθεί ανάλογη έρευνα στην Ισλανδία την περίοδο 2015-19, με ανάλογα αποτελέσματα.
Η τετραήμερη εργασία ανά εβδομάδα μπορεί να θεωρούνταν μέχρι πρότινος ριζοσπαστική ιδέα. Όμως οι μεγάλες ελλείψεις προσωπικού μετά την πανδημία εκτιμάται πως μπορεί να ωθήσουν κάποιες εταιρείες να υιοθετήσουν ένα καθεστώς μειωμένου ή πιο ελαστικού ωραρίου για να προσελκύσουν νέο προσωπικό. Εξάλλου ο διεθνής όρος «Μεγάλη Παραίτηση» αντικατόπτριζε τη μαζική έξοδο των εργαζομένων την πρώτη διετία της πανδημίας από διάφορους κλάδους των οικονομιών στον ανεπτυγμένο κόσμο.
56 από τις 60 εταιρείες είναι θετικά διακείμενες
Στην έρευνα της ανεξάρτητης οργάνωσης ερευνών Autonomy, η οποία ολοκληρώθηκε με τη στήριξη της μη κυβερνητικής οντότητας 4 Day Week Global και ακαδημαϊκών, προέκυψε πως οι 56 από τις 60 εταιρείες στη Βρετανία που εφάρμοσαν την τετραήμερη εβδομάδα από τον Ιούνιο έως τον Δεκέμβριο του 2022 τελικά την προτιμούν. Οι 18 από αυτές τις εταιρείες επιβεβαίωσαν, μάλιστα, πως την υιοθετούν σε μόνιμη βάση.
Όπως επισημαίνει η Autonomy στα κεντρικά συμπεράσματά της, προηγήθηκε προεργασία όλων των συμμετεχόντων για ένα δίμηνο. Δόθηκε, παράλληλα, ευελιξία στους εργοδότες να προσαρμόσουν την ιδέα της τετραήμερης εβδομάδας ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτεραιότητες των εταιρειών τους έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να έχουν μια «ουσιαστική μείωση των ωρών εργασίας» αντί του καθιερωμένου 40ώρου. Κάποιες εταιρείες, παραδείγματος χάριν, προσάρμοσαν σε ορισμένα τμήματα την τετραήμερη εβδομάδα σε ένα πενταήμερο με μειωμένο ωράριο εργασίας.
Στην έρευνα συμμετείχαν 2.900 εργαζόμενοι από διαφορετικούς κλάδους, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοοικονομικής εταιρείας Stellar Asset Management, της εταιρείας ρομποτικής Rivelin Robotics και ενός εστιατορίου fish-and-chips σε μια παράκτια πόλη της Ουαλίας. Κατασκευαστικές εταιρείες, εταιρείες τηλεπικοινωνιών, ψυχαγωγίας, υγείας και ασφαλειών συμπεριλήφθηκαν στο «δείγμα» της Autonomy. Αμετάβλητη παράμετρος ήταν ο μισθός.
Βελτίωση της παραγωγικότητας
Ο Τζοε Ριλ, επικεφαλής της εκστρατείας 4 Day Week, χαρακτήρισε την έρευνα της Autonomy στη Βρετανία ως «κομβικό σημείο» στην εργασία. Υπογράμμισε ότι παρατηρήθηκε βελτίωση στην κατάσταση των εργαζομένων με την παραγωγικότητα τους να είναι σταθερή ή αυξημένη. Επιπλέον μειώθηκε το προσωπικό που αποχωρούσε από το πόστο του κατά 57%, ενώ οι αναρρωτικές άδειες συρρικνώθηκαν κατά δυο τρίτα χάρις στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των εργαζομένων.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Rivelin Robotics, Ντέιβιντ Μάσον, δήλωσε στον Guardian πως θα καθιερώσει την τετραήμερη εβδομάδα, ελπίζοντας πως θα επιδράσει θετικά σε μελλοντικές προσλήψεις. Ο Μαρκ Ντόουνς της Βασιλικής Εταιρείας Βιολογίας στο Λονδίνο (Royal Society of Biology), η οποία διαθέτει προσωπικό 38 ατόμων, επεσήμανε πως εργαζόμενοι και υπεύθυνοι ήταν πολύ ικανοποιημένοι από το πείραμα της Autonomy.
Μετά από ανάλογη έρευνα στην Ισλανδία την περίοδο 2015-19, όπου συμμετείχαν συνολικά 2.500 άτομα, σχεδόν το 90% του ενεργού πληθυσμού εργάζεται με μειωμένο ωράριο ή έχει άλλες διευκολύνσεις. Η τετραήμερη εβδομάδα μπορεί να απέχει από το 15ώρο που είχε προβλέψει ο Τζον Μέινιαρντ Κέινς πως θα επέλθει με την αυτοματοποίηση των οικονομιών, αναφέρει το Reuters. Αντανακλά, όμως, μια βελτίωση από τα εξοντωτικά ωράρια εργασίας που χαρακτηρίζουν διάφορους τομείς από τα δημόσια συστήματα υγείας και τα αεροδρόμια έως τον κλάδο παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Τι γίνεται σε Βέλγιο και Ισπανία
Στο Βέλγιο, η τετραήμερη εργασία ανά εβδομάδα -με μείωση από το καθιερωμένο 40ώρο σε συνολικά 35 ώρες- είναι ήδη πρακτική από τον Φεβρουάριο, δίνοντας την επιλογή στους εργοδότες να την εφαρμόσουν. «Απώτερος στόχος είναι να έχει μεγαλύτερη ελευθερία ο κόσμος και οι εταιρείες στη διοργάνωση της εργασίας», είχε δηλώσει ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Αλεξάντερ ντε Κρου, μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου πέρσι τον Νοέμβριο.
Στην Ισπανία σχεδιάζεται πιλοτικό πρόγραμμα από την κυβέρνηση. Οι ενδιαφερόμενες εταιρείες θα έχουν τη δυνατότητα επιδοτήσεων από κρατικό ταμείο 10 εκατ. ευρώ εάν οι δαπάνες εργασίας υπερβούν τα ισχύοντα επίπεδα. Απώτερος στόχος είναι να διευκρινιστεί η επίδραση στην παραγωγικότητα.
