THEPOWERGAME
Αντί μιας απότομης συρρίκνωσης της ρωσικής οικονομίας, οι δυτικές κυρώσεις φαίνεται να οδηγούν βαθμιαία τη χώρα στο παρελθόν, στερώντας τη δυνατότητα να εισάγει εξαρτήματα, πρώτες ύλες και τεχνολογίες που είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία της. Και μολονότι η Ρωσία έχει συνεχίσει να αποσπά έσοδα από τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων, το ευρωπαϊκό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο -το οποίο ενσωματώθηκε στο όγδοο πακέτο κυρώσεων της Ε.Ε και τέθηκε σε εφαρμογή αρχές Δεκεμβρίου- αποκλείει από τη Μόσχα μια προσοδοφόρα αγορά χωρίς να έχει οδηγήσει στην αύξηση των τιμών στη Δύση. Μέχρι σήμερα.
Οι δυτικές κυρώσεις, το ευρωπαϊκό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και οι διεθνείς τιμές
Αρκούν, όμως, οι κυρώσεις της Δύσης για να αποδυναμώσουν την επιθετικότητα του Κρεμλίνου στο σφοδρό πολεμικό μέτωπο της Ουκρανίας; Στοιχεία από τους εμπορικούς εταίρους της Ρωσίας που παραθέτουν οι Financial Times δείχνουν πως οι εισαγωγές στη Ρωσία έχουν υποχωρήσει κατά 20% με 25% από τις 24 Φεβρουαρίου, δηλαδή όταν ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Απευθυνόμενη στη βρετανική εφημερίδα, η οικονομολόγος του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου, Ελίνα Ριμπάκοβα, υπογραμμίζει πως είναι δύσκολο να εντοπίσει έναν κλάδο της ρωσικής οικονομίας που να μην εξαρτάται τουλάχιστον κατά 50% από τις εισαγωγές πρώτων υλών ή εξαρτημάτων. Έως πότε και σε ποιο βαθμό θα μπορούν να αντέξουν φαρμακοβιομηχανίες ή κατασκευαστικές εταιρείες χωρίς να έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε αναγκαίο υλικό; Το παράνομο εμπόριο είναι περιορισμένη εναλλακτική ενώ μια επέκταση της εμπορικής συνεργασίας με την Κίνα θα γίνεται πάντα κάτω από το εξεταστικό βλέμμα της Δύσης, προκαλώντας δυσφορία στο Πεκίνο.
Η Ρωσία χάνει έναν κοντινό πελάτη για το πετρέλαιό της
Ένα, επίσης, μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα διαμορφωθεί το τοπίο στη διεθνή και τη ρωσική αγορά του μαύρου χρυσού. Τουλάχιστον μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου, οι τιμές του αργού πετρελαίου και του πετρελαίου Μπρεντ έχουν υποχωρήσει πάνω από 5,4% και 6,4%, αντίστοιχα. Με το ευρωπαϊκό εμπάργκο, το οποίο εφαρμόστηκε μαζί με το πλαφόν των G7 στις τιμές του ρωσικού πετρελαίου μέχρι τα 60 δολάρια το βαρέλι, η Ρωσία χάνει μια κοντινή αγορά όπου διοχέτευε 1,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα.
Το πρακτορείο Bloomberg επιβεβαιώνει επίσης πως το πετρέλαιο από την περιοχή των Ουραλίων πωλείται λίγο πάνω από 40 δολάρια το βαρέλι. Συν τοις άλλοις, ο Τζούλιαν Λι, αρθρογράφος του αμερικανικού πρακτορείου, τονίζει πως απαιτούνται μεγάλα δρομολόγια για να φθάσει το ρωσικό πετρέλαιο από τα ρωσικά λιμάνια της Βαλτικής στην Κίνα και την Ινδία. Η Ρωσία, αν και πρωταγωνιστικό μέλος του ΟΠΕΚ+, καλείται να ανταγωνιστεί τις χώρες της Μέσης Ανατολής που εδώ και καιρό εξυπηρετούν τις αγορές της Ασίας.
ΙΕΑ: Πιθανό ένα ράλι στις τιμές του πετρελαίου το 2023
Βέβαια η πτώση των τιμών του πετρελαίου μπορεί να αποδίδεται στην απαισιοδοξία που επικρατεί για τη ζήτηση στην κινεζική οικονομία, που είναι η δεύτερη ισχυρότερη του κόσμου. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) εκτιμά πως δεν μπορεί να αποκλειστεί ένα ράλι στις τιμές το 2023 καθώς πορευόμαστε στην καρδιά του χειμώνα και σε μια πιο σφικτή προσφορά το δεύτερο τρίμηνο (του επόμενου έτους). Μερίδα αναλυτών συμφωνεί με την εκτίμηση αυτή καθώς το Πεκίνο φαίνεται να χαλαρώνει την αυστηρή πολιτική των μηδενικών κρουσμάτων της νόσου Covid-19 που ακολουθεί εδώ και μια τριετία, μια εξέλιξη που θα επέτρεπε την εξομάλυνση της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα.
Το επόμενο χρονικό διάστημα θα είναι κρίσιμο προκειμένου να αποσαφηνιστούν οι συνθήκες στη ρωσική οικονομία σε σχέση με τις δυτικές κυρώσεις και το αντίτιμο που λαμβάνει η Μόσχα για το πετρέλαιό της. Οι κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Λιθουανίας επιμένουν στη λήψη αυστηρότερων μέτρων, μπλοκάροντας το ένατο πακέτο κυρώσεων από την Ε.Ε. Ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, Γκαρμιλίους Λάντσμπεργκς, απηύθυνε έκκληση στα κράτη-μέλη να μην ενδώσουν στο αφήγημα της Ρωσίας πως οι κυρώσεις επιδεινώνουν την παγκόσμια επισιτιστική κρίση, υπενθυμίζοντας πως στόχος είναι να αποδυναμωθούν οι ενέργειες μιας επιθετικής χώρας και όχι να διευκολύνονται.
Η Βαρσοβία και το Βίλνιους θεωρούν πως δεν θα πρέπει να διευκολυνθεί η διέλευση λιπασμάτων από εταιρείες που ανήκουν σε Ρώσους ολιγάρχες που περιλαμβάνονται στη λίστα κυρώσεων. Σε κάθε περίπτωση και παρά τις παράνομες εισαγωγές από τρίτες χώρες, οι Ρώσοι θα πρέπει να προσαρμοστούν σε μια νέα εκδοχή μιας παλαιάς ζωής. Όμως το Κρεμλίνο φαίνεται απόλυτα εστιασμένο στο πολεμικό μέτωπο της Ουκρανίας, έχοντας πυροδοτήσει ανατροπές όχι μόνον στην καθημερινότητα των Ρώσων αλλά στην ενεργειακή και επισιτιστική ασφάλεια όλου του κόσμου.