Αυτήν την εβδομάδα σηκώθηκε η αυλαία μιας δικαστικής υπόθεσης στη Νορβηγία που αναμένεται να ρίξει φως για τον βαθμό που οι ενεργειακές υποδομές στην Ευρώπη είναι γεωπολιτικός στόχος. Το κατηγορητήριο αφορά τον 47χρόνο Αντρέι Γιακούνιν, ο οποίος έχει ρωσική και βρετανική υπηκοότητα. Τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο εντοπίστηκε να χειρίζεται μη επανδρωμένο αεροσκάφος (drone) από το ιδιωτικό του σκάφος, κατευθύνοντάς το στον εναέριο χώρο του αρχιπελάγους Σβάλμπαρντ στον Αρκτικό Ωκεανό.
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τη συνακόλουθη ρήξη των σχέσεων μεταξύ Δύσης-Ρωσίας, η Νορβηγία έχει εξελιχθεί στον μεγαλύτερο προμηθευτή φυσικού αερίου της Ε.Ε. Οι περιπολίες δε στις ενεργειακές εγκαταστάσεις της Ευρώπης έχουν εντατικοποιηθεί ύστερα από εκτεταμένο σαμποτάζ που προκάλεσε εκρήξεις στους αγωγούς Nord Stream σε διεθνή χωρικά ύδατα ανάμεσα στη Δανία και τη Σουηδία τον περασμένο Σεπτέμβριο. Αν και δεν έχει διευκρινιστεί ο υπαίτιος, η Ρωσία κατηγόρησε τους «Αγγλοσάξονες», ενώ αξιωματούχοι στην Ευρώπη υπονόησαν πως η Μόσχα κρύβονταν πίσω από αυτές τις ενέργειες.
Έκτοτε οι νορβηγικές αρχές έχουν συλλάβει τουλάχιστον επτά Ρώσους που χειρίζονταν μη επανδρωμένα αεροσκάφη εντός του εναέριου χώρου της αλλά όχι πάντα κοντά σε εγκαταστάσεις πετρελαίου ή φυσικού αερίου. Τον Οκτώβριο, παραδείγματος χάριν, διακόπηκε η λειτουργία του αεροδρομίου του Μπέργκεν επειδή εντοπίστηκε drone, όπως επίσης και στη μονάδα επεξεργασίας φυσικού αερίου Κάαρστοε. Τις έρευνες ανέλαβαν οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας από τον Οκτώβριο.
Γιος του Βλαντιμίρ Γιακούνιν, που είχε εκδηλώσει παλιότερα ενδιαφέρον να επενδύσει στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ
Αλλά μια ενδεχόμενη εμπλοκή του Αντρέι Γιακούνιν φέρει μεγαλύτερη βαρύτητα. Είναι γιος του Βλαντιμίρ Γιακούνιν, πρώην επικεφαλής των Ρωσικών Σιδηροδρόμων ή Russian Railways, ο οποίος διατηρούσε στενές σχέσεις με τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν. Θεωρούνταν ως ένας από τους ανθρώπους που ασκούσαν μεγάλη επιρροή στο Κρεμλίνο, αναλαμβάνοντας τη διοίκηση των Ρωσικών Σιδηροδρόμων το 2005. Μάλιστα, ο Βλαντιμίρ Γιακούνιν είχε εκδηλώσει προ οκταετίας ενδιαφέρον να επενδύσει στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Απευθυνόμενος στους Financial Times από το κελί του στο Τρόμσο, μια πόλη στη βόρεια Νορβηγία, ο Αντρέι Γιακούνιν επικαλέστηκε τη βρετανική του υπηκοότητα. «Δεν είναι παράπτωμα για έναν Βρετανό υπήκοο να χειρίζεται drone πάνω από το Σβάλμπαρντ», δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα. O συνήγορος του και στέλεχος στη νομική εταιρεία Elden, Μπέρντ Χάιμπεργκ, δήλωσε πως ποτέ άλλοτε η Νορβηγία δεν απήγγειλε κατηγορίες «με βάση την εθνικότητα» και αποτελεί «απ’ όσο γνωρίζουμε τη μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που ασκεί δίωξη σε άτομα που χειρίζονται drones εντός του εναέριου χώρου της», αν και στο Αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ ή Νήσοι Σπίτσβεργης στον Αρκτικό Ωκεανό δεν υπάρχουν υποδομές ενέργειας εκεί κοντά. Είναι μια αποστρατικοποιημένη αλλά ευαίσθητη περιοχή με τη Ρωσία να διατηρεί προξενείο στο Μπάρεντσμπουργκ.
Ο Αντρέι Γιακούνιν ισχυρίζεται πως του αρέσει να επισκέπτεται το αρχιπέλαγος και αρνείται κατηγορηματικά πως εργάζεται για τις μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας. Λίγες ημέρες πριν τη σύλληψη του στη Νορβηγία, τον περασμένο Οκτώβριο, ο πρωθυπουργός της χώρας, Γιούνας Γκαρ Στόρα, είχε δηλώσει πως «δεν δεχόμαστε πτήσεις από τις μυστικές υπηρεσίες άλλων χωρών πάνω από νορβηγικά αεροδρόμια. Δεν επιτρέπονται οι πτήσεις με drone από Ρώσους στη Νορβηγία».
Πάντως, οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας βρίσκονται, επίσης, σε συναγερμό διότι φαίνεται να αποκάλυψαν Ρώσο κατάσκοπο που προσποιούνταν ερευνητή από τη Βραζιλία στο πανεπιστήμιο του Τρόμσο.
