THEPOWERGAME
Αποκλιμάκωση των τιμών στα τρόφιμα και τα καύσιμα αναμένεται μέσα στο 2023, καθώς ο κόσμος προσαρμόζεται στη νέα πραγματικότητα, που ακολουθεί την απόλυτη ρήξη των σχέσεων ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δύση, με επίκεντρο τον πόλεμο που κήρυξε το Κρεμλίνο στην Ουκρανία προ δεκαμήνου.
Η δραματική μείωση των ροών φυσικού αερίου από την Gazprom στην Ευρώπη, το επικείμενο εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο από την ΕΕ και ο εγκλωβισμός των σιτηρών στην Ουκρανία -μέχρι τη διεθνή συμφωνία του Ιουλίου, που άνοιξε τον δρόμο στις εξαγωγές- διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην άνοδο του πληθωρισμού στο υψηλό έως και 40ετίας.
Στις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Ευρωζώνη οι τιμές των τροφίμων ενισχύθηκαν τον Οκτώβριο κατά 10,9%, 16,2% και 13,1%, αντίστοιχα. Υψηλότερος ήταν ο πληθωρισμός στην ενέργεια, φτάνοντας στην Ευρωζώνη το 41,9% και στις ΗΠΑ το 17,6%, ενώ το κόστος στέγασης, ύδρευσης και ενέργειας στη Βρετανία αυξήθηκε αθροιστικά κατά 26,6%.
Όμως, αναλυτές και παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως το κόστος των τροφίμων και της ενέργειας θα μετριαστεί κάπως το 2023, από τα υψηλά επίπεδα που σημειώθηκαν στις απαρχές της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, χωρίς, βέβαια, αυτό να σημαίνει πως θα επανέλθουν στα επίπεδα που ίσχυαν πριν από τον Φεβρουάριο. Αυτήν την πεποίθηση εξέφρασε ο Ντέιβιντ ΜακΛίναν, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Cargill, της μεγαλύτερης εταιρείας τροφίμων στις ΗΠΑ, που παραμένει εκτός χρηματιστηρίου. Στο συνέδριο New Economy Forum, που διοργάνωσε προ ημερών το πρακτορείο Bloomberg στη Σιγκαπούρη, ο επικεφαλής της Cargill προειδοποίησε, παράλληλα, πως η προσφορά συνεχίζει να είναι ευάλωτη. «Οι τιμές μπορεί να κινηθούν υψηλότερα μόνον από μια κακή σοδειά στη Βόρεια ή Νότια Αμερική».
FAO: Πτώση των τιμών στα βασικά τρόφιμα
Πράγματι, οι τιμές των φυτικών ελαίων, των γαλακτοκομικών προϊόντων, του κρέατος και της ζάχαρης έχουν διολισθήσει κατά 14,9% από τον περασμένο Μάρτιο μέχρι τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Οργάνωσης Γεωργίας και Τροφίμων του ΟΗΕ (FAO). Εντούτοις, η άνοδος των τιμών στα σιτηρά αντιστάθμισε αυτήν την πτώση και έτσι διατήρησε αμετάβλητο τον γενικό δείκτη των τιμών τροφίμων FFPI τον Οκτώβριο σε σχέση με τον Σεπτέμβριο.
Οι τιμές των σιτηρών είχαν αναρριχηθεί το προηγούμενο διάστημα λόγω της αβεβαιότητας σε ό,τι αφορά την παράταση της συμφωνίας Μόσχας – Κιέβου για τις εξαγωγές σίτου, καλαμποκιού και κριθαριού από την Ουκρανία, η οποία παρατάθηκε τελικά για ακόμη 120 ημέρες. Χάρη σε αυτήν τη συμφωνία, η Ουκρανία έχει καταφέρει να στείλει προμήθειες βασικών τροφίμων σε χώρες της Ασίας και της Αφρικής, αμβλύνοντας τις πιέσεις στην παγκόσμια προσφορά τροφίμων. Αυτήν την Πέμπτη η τιμή του σιταριού στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του Σικάγου κινήθηκε χαμηλότερα από τα 8 δολάρια το μπούσελ, χάρη στην ανανέωση αυτής της συμφωνίας.
Ο Ζαβιέ Μπλας, αρθρογράφος του Bloomberg με εξειδίκευση στις αγορές των αγροτικών εμπορευμάτων, παρατηρεί πως οι τιμές τροφίμων στις ΗΠΑ ακολουθούν καθοδική πορεία, με εξαίρεση συγκεκριμένα προϊόντα, όπως το καλαμπόκι και το σιτάρι. Ωστόσο, «θα χρειαστεί λίγος ακόμη χρόνος για να φιλτραριστεί η υποχώρηση των τιμών χονδρικής στα σούπερ μάρκετ σε ό,τι αφορά τα αγροτικά εμπορεύματα», γράφει ο ίδιος.
Παγκόσμια Τράπεζα: Πτώση των τιμών ενέργειας
Πτώση των τιμών ενέργειας έως και 11% προβλέπει, επίσης, η Παγκόσμια Τράπεζα μέσα στο 2023, που, ωστόσο, δεν θα καταφέρει να αντισταθμίσει άνοδο της τάξεως του 60%, που καταγράφηκε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Στην έκθεση Commodity Markets Outlook, που κυκλοφόρησε πρόσφατα, η Παγκόσμια Τράπεζα θεωρεί πως η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ θα κινηθεί, κατά μέσο όρο, στα 92 δολάρια το βαρέλι το 2023 και θα υποχωρήσει στα 80 δολάρια το 2024. Αρκετά χαμηλότερος είναι, όμως, ο μέσος όρος της τελευταίας πενταετίας, καθώς κινείται στα 60 δολάρια το βαρέλι.
Πτωτικά σε σχέση με τα επίπεδα του 2022 αναμένεται να κινηθούν, επίσης, οι τιμές του φυσικού αερίου και του άνθρακα. Αφενός θα υπάρξει αύξηση της παραγωγής άνθρακα, ενώ το κόστος του φυσικού αερίου στην ολλανδική αγορά TTF διολίσθησε την Πέμπτη πάνω από 70%, στα 105 ευρώ η μεγαβατώρα, από τα 339 ευρώ που σημειώθηκαν τον Αύγουστο, καθώς η ΕΕ αναζητεί εναλλακτικούς προμηθευτές από τη Ρωσία. Ωστόσο, η Παγκόσμια Τράπεζα υπολογίζει πως το κόστος ενέργειας, παγκοσμίως, θα είναι υψηλότερο κατά 75% από τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.