THEPOWERGAME
Ο τρόπος με τον οποίο αντιδρά ο πλανήτης στα μπρος πίσω του Βλαντίμιρ Πούτιν, όσον αφορά τη συμφωνία για τη μεταφορά σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα, καταδεικνύει αφενός τη σημασία της Ουκρανίας στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων και αφετέρου τον σοβαρό κίνδυνο να ξεσπάσει μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια επισιτιστική κρίση. Η Ουκρανία είναι από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς τροφίμων στον κόσμο και «ευθύνεται» για το 42% των παγκόσμιων εξαγωγών ηλιελαίου, το 16% καλαμποκιού, το 10% κριθαριού και το 9% σιταριού.
Η κατάσταση ήταν πάρα πολύ ανησυχητική και πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Παρά την πρόοδο που έχει σημειώσει η παγκόσμια οικονομία τις τελευταίες δεκαετίες, εκτιμάται ότι περίπου 828 εκατομμύρια άνθρωποι δεν σιτίζονται επαρκώς, ενώ 50 εκατομμύρια πολίτες 45 χωρών ζουν στα όρια της πείνας, σύμφωνα με μελέτη που παρουσίασε τον περασμένο Ιούλιο το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών.
Ο ίδιος οργανισμός προειδοποιεί ότι του λείπουν 24,5 δισ. δολάρια για να μπορέσει να παρέχει τροφή σε 153 εκατομμύρια ανθρώπους το 2022 και με τις διαδοχικές κρίσεις που βιώνει η παγκόσμια οικονομία, το κενό μεταξύ των αναγκών και της χρηματοδότησης είναι το μεγαλύτερο στα χρονικά.
Οι ένοπλες διαμάχες είναι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η βασική αιτία πείνας και επισιτιστικής ανασφάλειας, καθώς το 60% των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες πείνας βρίσκονται σε περιοχές που μαστίζονται από πολέμους και βίαιες συγκρούσεις. Οι περισσότερες χώρες του πλανήτη που αντιμετωπίζουν επισιτιστική κρίση είναι χώρες που ταλαιπωρούνται από πολυετείς ένοπλες διαμάχες και ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας έρχεται να υπερτονίσει την επισιτιστική ανασφάλεια, που εξελίσσεται στον μεγαλύτερο κίνδυνο του 21ου αιώνα.
Η δεύτερη βασική αιτία πείνας είναι η κλιματική αλλαγή, που προκαλεί ακραία καιρικά φαινόμενα και καταστροφές σε σπίτια, εγκαταστάσεις και καλλιέργειες, υπονομεύοντας την ικανότητα των ανθρώπων να τραφούν επαρκώς. Στη Σρι Λάνκα, στον Λίβανο, στην Αϊτή και στο Σουδάν επικρατούν ακραίες συνθήκες πείνας, ενώ τα καθεστώτα σε εμπόλεμες περιοχές χρησιμοποιούν ως όπλο τους την επισιτιστική ανασφάλεια και συντηρούν τις συνθήκες φτώχειας και πείνας.
Όπως η βία αυξάνει την πείνα, έτσι και η πείνα οδηγεί σε βίαιες συγκρούσεις. Το περιοδικό Economist έχει δημιουργήσει ένα στατιστικό μοντέλο που δείχνει ότι οι τιμές των τροφίμων και των καυσίμων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να προβλεφθούν αναταραχές. Η μεγάλη άνοδος του πληθωρισμού, με επίκεντρο την ενέργεια και δευτερευόντως τα τρόφιμα, είναι ο λόγος που οι αναταραχές έχουν αυξηθεί σημαντικά μέσα στο 2022.
Η θλιβερή πραγματικότητα θέλει τους διάφορους επισιτιστικούς οργανισμούς να βρίσκονται αντιμέτωποι με σκληρές και δύσκολες αποφάσεις σε χώρες όπως η Νιγηρία, το Νότιο Σουδάν και η Υεμένη, καθώς καλούνται να κόψουν δαπάνες για να μπορέσουν να βοηθήσουν περισσότερους ανθρώπους, παίρνοντας στην ουσία φαγητό από τους πεινασμένους για να ταΐσουν όσους πεθαίνουν της πείνας…
Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι οι παγκόσμιες τιμές του κρέατος, της ζάχαρης, του ηλιελαίου και των γαλακτοκομικών υποχώρησαν ελαφρώς τον Οκτώβριο, όμως ο σχετικός δείκτης του ΟΗΕ παραμένει πολύ υψηλότερα από τα προηγούμενα χρόνια. Παράλληλα, η μεγάλη άνοδος του δολαρίου σε υψηλά 20 ετών δυσκολεύει πάρα πολύ τις εισαγωγές για χώρες που βασίζονται σε αυτές, γιατί δεν παράγουν. Η παγκόσμια πείνα βρισκόταν σε κάμψη την τελευταία δεκαετία, αλλά σημείωσε ανοδική πορεία την περίοδο 2019-2022, επηρεάζοντας περίπου το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού, με τον αριθμό των υποσιτισμένων να αυξάνεται κατά 150 εκατομμύρια.