THEPOWERGAME
Εγκρίθηκε από το Αμερικανικό Κογκρέσο μέσα στο καλοκαίρι, με στόχο την αντιμετώπιση του υψηλού πληθωρισμού στις ΗΠΑ, όμως έχει δυναμιτίσει ήδη τις διμερείς εμπορικές σχέσεις με την ΕΕ, που διαμαρτύρεται για πρακτικές προστατευτισμού και αθέμιτου ανταγωνισμού. Ο λόγος για τον αμερικανικό Νόμο για τη Μείωση του Πληθωρισμού (Inflation Reduction Act) του Τζο Μπάιντεν, που περιλαμβάνει πολιτικές για την ενέργεια και το κλίμα ύψους 369 δισ. δολαρίων, εναντίον του οποίου τάχθηκαν εκ νέου Ευρωπαίοι αξιωματούχοι -κυρίως από τη γαλλική και γερμανική πλευρά- εντός της εβδομάδας, με αφορμή το Eurogroup της Τρίτης. Αλλά και εν όψει της επόμενης συνάντησης του διμερούς εμπορικού σκέλους ΕΕ – ΗΠΑ, του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ – ΗΠΑ, που είναι προγραμματισμένη για τις 5 Δεκεμβρίου.
Οι Ευρωπαίοι πιέζονται -και πιέζουν- να βρεθεί μια λύση όσον αφορά ιδίως το σκέλος της αμερικανικής νομοθεσίας που πριμοδοτεί τις αυτοκινητοβιομηχανίες EV των ΗΠΑ σε βάρος των ευρωπαϊκών και απειλεί να τορπιλίσει τις πωλήσεις των ηλεκτρικών οχημάτων τους στην αγορά της άλλης πλευράς του Ατλαντικού. Μάλιστα, δεν είναι μόνον η ΕΕ και οι αυτοκινητοβιομηχανίες της που βρίσκονται σε δύσκολη θέση (ιδιαίτερα εκείνες που επενδύουν σημαντικά στα ηλεκτρικά οχήματα, όπως η Volkswagen), αλλά και η Νότια Κορέα, που ανησυχεί για το εξαγωγικό μέλλον των Hyundai, Motor και Kia και έχει ήδη εκφράσει αυτές τις ανησυχίες.
Όσον αφορά τις ευρωπαϊκές αντιδράσεις, μετά και την πρώτη συνάντηση που έγινε την προπερασμένη Παρασκευή μεταξύ της ειδικής ομάδας εργασίας ΕΕ – ΗΠΑ που έχει συσταθεί, η ευρωπαϊκή πλευρά υπέβαλε έγγραφο ζητώντας μεγαλύτερη διαφάνεια στις φορολογικές πιστώσεις που χορηγούνται στις αμερικανικές εταιρείες και την κατάργηση των απαιτήσεων εκείνων που εισαγάγουν διακρίσεις εις βάρος των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ. Το κείμενο περιελάμβανε ενστάσεις σε εννέα σημεία, με πλέον επίμαχα την πρόβλεψη για επιστροφή φόρων έως και 7.500 δολαρίων σε όσα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα συναρμολογούνται στη Βόρεια Αμερική και την απαίτηση, από το 2023, τουλάχιστον το 40% των μεταλλευμάτων (ποσοστό που θα φτάσει σταδιακά το 80%) που χρησιμοποιούνται στις μπαταρίες των ηλεκτροκίνητων να προέρχονται από τις ΗΠΑ ή από χώρες που έχουν συνάψει συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με την Ουάσιγκτον. Κάτι που αφήνει εκτός την ΕΕ.
«Αυτό που τελικά αναζητούμε είναι πως η ΕΕ θα πρέπει, ως στενός σύμμαχος των ΗΠΑ, να βρίσκεται σε μια θέση παρόμοια με το Μεξικό και τον Καναδά» (χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ διατηρούν εμπορικές συμφωνίες), δήλωσε ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Κομισιόν και Επίτροπος Εμπορίου, Βάλντις Ντομπρόβσκις. «Αυτό που διακυβεύεται είναι η δυνατότητα της Ευρώπης να παραμείνει στην τεχνολογική και βιομηχανική κούρσα για τον 21ο αιώνα, μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ», σημείωσε από πλευράς του ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρουνό Λεμέρ, προσερχόμενος στο Eurogroup της Τρίτης. Κατά πληροφορίες του CNBC, πάντως, οι συζητήσεις των υπουργών Οικονομικών, παρ’ ότι διαπιστώνεται σύμπνοια οικονομικών συμφερόντων, δεν προχώρησαν επί του παρόντος σε μεγάλο βάθος. Ο Λεμέρ φέρεται να διεμήνυσε στους ομολόγους του πως δεν επιδιώκει μια ισχυρή αρνητική απόφαση εις βάρος των ΗΠΑ, αλλά περισσότερο να υπάρξει κάποια «αφύπνιση» μεταξύ των Ευρωπαίων για την ανάγκη να προστατευθούν τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών.
Ευρωπαϊκή σύμπνοια, αλλά με ποια τακτική;
Το περασμένο διάστημα ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, έχει διαμηνύσει το ίδιο σε όλους τους τόνους, πιέζοντας για την υιοθέτηση μιας αντίστοιχης -με την αμερικανική- πολιτικής από την ευρωπαϊκή πλευρά, που θα πριμοδοτεί τις οικείες αυτοκινητοβιομηχανίες.
«Είμαι υπέρ μιας ευρωπαϊκής επιλογής σε αυτόν τον τομέα για ισχυρή υποστήριξη για την αυτοκινητοβιομηχανία. Πρέπει να επιμείνουμε σε αυτό και πρέπει να συμβεί το συντομότερο δυνατόν», σημείωσε πρόσφατα, μιλώντας στη γαλλική εφημερίδα “Les Echos” και επισημαίνοντας ότι αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων αγοράζουν μαζικά κινεζικά οχήματα.
«Πρέπει να ξυπνήσουμε, ούτε οι Αμερικανοί ούτε οι Κινέζοι θα μας δώσουν τέτοια δώρα! Η Ευρώπη πρέπει να προετοιμάσει μια ισχυρή απάντηση και να κινηθεί πολύ γρήγορα. Πιέζω για περισσότερη ευρωπαϊκή κυριαρχία εδώ και πέντε χρόνια».
Από την άλλη πλευρά, ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, δεν φέρεται να υποστηρίζει την υιοθέτηση ευρωπαϊκής νομοθεσίας στη λογική «αγοράστε ευρωπαϊκά», και σίγουρα πάντως όχι με αυτή τη διατύπωση, καθώς παραπέμπει στην πάλαι ποτέ «Buy American Act» του Χούβερ και γενικότερα στη λογική προστατευτισμού που στηλιτεύουν οι Ευρωπαίοι. Ωστόσο, συμμερίζεται τις γαλλικές ανησυχίες. Έχοντας δηλώσει ο ίδιος πως η Ευρώπη θα πρέπει να συζητήσει με τις ΗΠΑ τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού, προ ημερών η αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου της γερμανικής κυβέρνησης, Κριστιάνε Χόφμαν, δήλωσε πως το Βερολίνο επιθυμεί να μπει τάχιστα σε ανανεωμένες εμπορικές συνομιλίες με τις ΗΠΑ, αμέσως μετά τις ενδιάμεσες εκλογές (που διεξήχθησαν την περασμένη Τρίτη).
Όμως η πρόταση για κάποιου είδους αναβίωσης της Διατλαντικής Εταιρικής Σχέσης Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP), του πλαισίου εμπορικών συμφωνιών που κατέρρευσε επί Τραμπ, δεν βρίσκει σύμφωνες τις Βρυξέλλες. Εκπρόσωπος της Κομισιόν σχολίασε λακωνικά πως «η αναβίωση των διαπραγματεύσεων για την TTIP δεν βρίσκεται στην ατζέντα».
Η πρόταση υποστηρίζεται εδώ και μήνες από τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, φιλελεύθερο Κρίστιαν Λίντνερ, αλλά πολλοί φοβούνται πως θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου (ήταν άλλωστε η έλλειψη υποστήριξης από το γερμανικό SPD του τωρινού καγκελαρίου Σολτς, που είχε συμβάλει, μεταξύ άλλων, στην κατάρρευση των συνομιλιών το 2016).
Αντίθετα, οι Ευρωπαίοι έχουν αποφασίσει να κινηθούν εντός του πιο ασφαλούς πλαισίου του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ – ΗΠΑ, το οποίο συστάθηκε τον Ιούνιο του 2021, κατά τη Σύνοδο Κορυφής, που είχε γίνει παρουσία και του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν. Καθώς όμως οξύνονται οι εντάσεις γύρω από το θέμα των ηλεκτρικών οχημάτων, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προτίμησε να προχωρήσει σε χωριστή ομάδα εργασίας για το θέμα των επιδοτήσεων της Inflation Reduction Act. Η ομάδα, που δημιουργήθηκε με τις ενέργειες κυρίως δύο προσώπων, του επικεφαλής του ιδιαίτερου γραφείου της προέδρου της Κομισιόν, Μπιόρν Ζάιμπερτ και του αναπληρωτή συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Μάικ Πάιλ, συνεδρίασε για πρώτη φορά την προπερασμένη Παρασκευή.
Τι θα πράξει μελλοντικά η ΕΕ; Αν και κάποιοι ειδικοί επισημαίνουν πως θα μπορούσε να προσφύγει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, φέρεται να προκρίνεται η λογική τα ζητήματα να αντιμετωπιστούν διμερώς. Πάντως, η συγκυρία δεν είναι καθόλου εύκολη. Οι Ευρωπαίοι αντιλαμβάνονται πως βρίσκονται σε διπλή πίεση, που θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ επιζήμια για την ευρωπαϊκή βιομηχανία: από τη μία πλευρά, οι επιδοτήσεις που μπορεί να παρέχονται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ σε ιδιωτικές εταιρείες σε αμερικανικό έδαφος. Και από την άλλη, το γεγονός ότι οι τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη είναι πολύ πιο ακριβές απ’ ό,τι στις ΗΠΑ.
Από την άλλη, οι ΗΠΑ δεν δείχνουν διατεθειμένες να κάνουν πίσω. Και παρ’ ότι οι Ρεπουμπλικανοί, που φέρονται μετά τις ενδιάμεσες εκλογές να αποκτούν μεγαλύτερο έλεγχο στο Κογκρέσο, αντιτίθεται στον νόμο για τον πληθωρισμό, οι ενστάσεις τους αφορούν διαφορετικά σημεία από εκείνα που «καίνε» τους Ευρωπαίους.
Συγκεκριμένα, μιλώντας εμπιστευτικά στο CNBC, αρμόδιοι αξιωματούχοι αναφέρουν πως ο νόμος αποτελεί μέρος μιας βιομηχανικής πολιτικής για την ταχύτερη μετάβαση σε «πράσινα οχήματα». Επικρίνουν δε τις Βρυξέλλες, υποστηρίζοντας πως έχουν εφαρμόσει μια δική τους μορφή προστατευτισμού, προωθώντας την ατζέντα της ψηφιακής κυριαρχίας για τις ευρωπαϊκές τεχνολογικές εταιρείες.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
