Στην έκτη συνεχόμενη αύξηση επιτοκίων προχώρησε η Fed, προσθέτοντας άλλες 75 μονάδες βάσης στα βασικά επιτόκιά της. Ήδη μέχρι σήμερα ο κεντρικός τραπεζίτης Τζερόμ Πάουελ είχε προχωρήσει συνολικά σε αύξηση 3 μονάδων από τις 17 Μαρτίου, όταν και ξεκίνησε αυτός ο δυναμικός κύκλος ανατιμήσεων.
Πάντως, το βλέμμα των αναλυτών βρίσκεται τις επόμενες ημέρες και μήνες στο πότε (και φυσικά κάτω από ποιες συνθήκες) θα σταματήσει η Fed να ανεβάζει τα επιτόκιά της. Ήδη το Bloomberg μετέδιδε χθες ότι είναι πολύ πιθανό η Fed να επιβάλει μία ακόμη άνοδο 50 μονάδων πριν περάσει σε μία φάση «αγρανάπαυσης», προκειμένου να δει τα αποτελέσματα των κινήσεών της, ενώ το CNBC μετέδιδε ότι ο επόμενος Μάρτιος (δηλαδή ένα χρόνο από την πρώτη αύξηση των 25 μονάδων) θα σημάνει το πιθανό τέλος των αυξήσεων. Κι αυτό, όμως, όχι πριν φτάσει το βασικό επιτόκιο στο 4,75% ή το πολύ έως το 5%. Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα θα υπάρξουν κι άλλες αυξήσεις τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο, αλλά φυσικά είναι πολύ δύσκολες οι προβλέψεις.
Αυτό που αναμένεται να καθορίσει τη στάση του Αμερικανού κεντρικού τραπεζίτη (και σε σημαντικό βαθμό να επηρεάσει και τις αποφάσεις της Κριστίν Λαγκάρντ) είναι η πορεία της ανάπτυξης, όχι μόνο της Αμερικής, αλλά και παγκοσμίως. Σύμφωνα με την Τίφανι Γουίλντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγο της Pimco, η επερχόμενη ύφεση δεν θα είναι σύντομη ή ρηχή. Αντιθέτως, θα είναι μάλλον παρατεταμένη κι αυτό διότι δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα μία κυκλική δημοσιονομική αντίδραση. Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα η Fed δεν θα μπορέσει να είναι τόσο αποτελεσματική μόνο με την αύξηση των επιτοκίων, καθώς ο πληθωρισμός είναι αυξημένος και προερχόμενος από πολλές πηγές. Μάλιστα, η κ. Γουίλντινγκ είπε, κάνοντας την ίδια παρομοίωση που είχε χρησιμοποιήσει ο Νίκος Βέττας του ΙΟΒΕ μιλώντας στο powergame.gr για τους κεντρικούς τραπεζίτες της Ευρώπης, ότι στη Fed κρατούν ένα πολύ γενικό εργαλείο, ας πούμε μία βαριοπούλα, όταν αυτό που χρειάζονται είναι μάλλον κάτι πολύ εξειδικευμένο, όπως ας πούμε μία τσιμπίδα.
Μία εξίσου επιτυχημένη και επίκαιρη παρομοίωση έκανε και ο Μάθιου Μίσκιν, επικεφαλής στρατηγικής της John Hankock, τονίζοντας ότι η Fed πρέπει να γίνει σαν τον κακό γονιό που ξυπνάει το παιδί του την πρώτη Νοεμβρίου μετά τα πολλά γλυκά που έφαγε στο Halloween για να του πει ότι θα πρέπει να πάει σχολείο. Κάπως έτσι, και ο Τζερόμ Πάουελ θα πρέπει να συγκρατήσει την οικονομία που έχει υπερθερμανθεί, διαφορετικά ο πληθωρισμός θα ενσωματωθεί και άρα θα παραμείνει μαζί μας για περισσότερο από ένα έτος. Ίσως και για ενάμισι.
Ανάλογοι προβληματισμοί εκδηλώνονται, πάντως, και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού Ωκεανού, με την ΕΚΤ να προβληματίζεται αναλόγως για το τελικό ύψος που θα πρέπει να λάβουν τα επιτόκια της Ευρώπης. Ήδη έχουν αρχίσει να ακούγονται πολλές φωνές στη Φρανκφούρτη (αλλά και στις πρωτεύουσες των χωρών της Ευρωζώνης) ότι η Ευρώπη ίσως να μην πρέπει να ξεπεράσει το λεγόμενο «ουδέτερο επιτόκιο» (το οποίο βρίσκεται κάπου στο 2%), καθώς πάνω από αυτό το νούμερο αρχίζει να έρχεται η ύφεση. Και ήδη τα πρώτα σημάδια της έχουν κάνει την εμφάνισή τους, με τη Γερμανία να ανακοινώνει χθες ξαφνική πτώση κατά 0,5% των εξαγωγών της τον Σεπτέμβριο, ενώ ήδη έχει αναθεωρήσει τις προβλέψεις της και αναμένει συρρίκνωση κατά 0,4% το 2023. Και όταν η ατμομηχανή της Ευρώπης συρρικνώνεται…
