THEPOWERGAME
Το κόμμα του προέδρου των ΗΠΑ, σε γενικές γραμμές, εισπράττει λιγότερο ενθουσιασμό στις ενδιάμεσες εκλογές, δρομολογημένες φέτος για τις 8 Νοεμβρίου. Κάτι τέτοιο ίσχυε και αυτό το καλοκαίρι, με τους Ρεπουμπλικάνους να έχουν πιθανότητες να υπερισχύσουν και στα δυο νομοθετικά σώματα του Κογκρέσου. Εν συνεχεία, όμως, μια γνωμοδότηση του Ανώτατου Δικαστηρίου και μια σειρά νομοθετικών επιτευγμάτων τόνωσαν τις προοπτικές του Δημοκρατικού Κόμματος. Και πάλι ίσως να μην αρκεί για να αποφευχθεί η απώλεια ενός ή και των δύο σωμάτων. Η παρουσία των ψηφοφόρων, είτε αυτοπροσώπως είτε ταχυδρομικά, θα προσδιορίσει το αποτέλεσμα.
Δέκα είναι τα βασικά ερωτήματα που συσχετίζονται με τις ενδιάμεσες εκλογές σε αυτή την αναμέτρηση και στα οποία επιχειρεί να δώσει απαντήσεις η UBS:
- Ποια είναι τα βασικά ζητήματα που απασχολούν τους ψηφοφόρους;
Κατά κανόνα, η κατάσταση της οικονομίας είναι το κυρίαρχο ζήτημα στις εκλογές του Νοεμβρίου. Φέτος δεν αποτελεί εξαίρεση. Σε σφυγμομέτρηση του κέντρου ερευνών Pew, η οποία έλαβε χώρα τον Αύγουστο, προέκυψε πως πάνω από το 75% των ερωτηθέντων επηρεάζονται από την οικονομία όταν καλούνται να υποστηρίξουν έναν υποψήφιο. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από τις πολιτικές προτιμήσεις των ψηφοφόρων.
Μεγάλο ρόλο διαδραματίζουν, επίσης, η εγκληματικότητα και η δημόσια ασφάλεια. Πρόσφατη δημοσκόπηση των Politico/Morning Consult κατέληξε στο συμπέρασμα πως πάνω από το 75% των συμμετεχόντων θεωρούν πως τα βίαια εγκλήματα είναι μεγάλο πρόβλημα. Μετά την επίμαχη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου για την υπόθεση Dobbs vs Jackson Women’s Health Organization, οι εγγεγραμμένοι Δημοκρατικοί εξακολουθούν να θεωρούν πως η υγεία και το δικαίωμα στην άμβλωση είναι προτεραιότητες, ίσως μεγαλύτερες και από την οικονομία.
- Παίζει ο γεωπολιτικός κίνδυνος ρόλο σε αυτήν την αναμέτρηση;
Ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και γεωπολιτικού κινδύνου μπορούν να επηρεάσουν τους ψηφοφόρους, αλλά ασκούν μεγαλύτερη επιρροή στις προεδρικές και όχι στις ενδιάμεσες εκλογές. Η στήριξη των ΗΠΑ στην Ουκρανία, η οποία αντιστέκεται στον πόλεμο που της κήρυξε η Ρωσία, έχει την αποδοχή της κοινής γνώμης, όπως και η υιοθέτηση μιας αυστηρής στάσης απέναντι στην Κίνα. Σε αυτές τις ενδιάμεσες εκλογές οι ψηφοφόροι μάλλον φιλτράρουν τη γεωπολιτική υπό το πρίσμα της οικονομίας. Ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός και πιο επίμονος απ’ ό,τι είχε προβλέψει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed). Η απόφαση του ΟΠΕΚ+ να μειώσει την ημερήσια παραγωγή πετρελαίου, ενισχύοντας την άνοδο των τιμών, μπορεί να υποβαθμίσει τη δυνατότητα του προέδρου Τζο Μπάιντεν να πείσει τους πολίτες πως εξασθενεί ο πληθωρισμός.
- Τι γίνεται με το δημοσιονομικό έλλειμμα;
Το μέγεθος και η προοπτική του δημοσιονομικού ελλείμματος είναι ένα πολιτικό ζήτημα που επανεμφανίζεται τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά τελευταία δεν έβρισκε μεγάλη απήχηση στην κοινή γνώμη. Ωστόσο, οι υποχρεώσεις του αμερικανικού δημοσίου διογκώθηκαν κατά 3,4 τρισ. δολάρια λόγω των μέτρων στήριξης της πανδημίας, οδηγώντας το αθροιστικό έλλειμμα σε πρωτοφανή επίπεδα.
Εν τω μεταξύ, η επιθετική σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής έχει αλλάξει τις συνθήκες. Τα υψηλότερα επιτόκια έχουν αυξήσει το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, το οποίο ξεπέρασε τα 30 τρισ. δολάρια τον Ιανουάριο. ‘Υστερα από ένα εννιάμηνο ήταν υψηλότερο από 31 τρισ. δολάρια. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών, είναι απαραίτητη η διακομματική συναίνεση προκειμένου να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ.
- Αποτελούν οι δημοσκοπήσεις σημαντική ένδειξη στα εκλογικά αποτελέσματα;
Έχει αυξηθεί ο προβληματισμός για την ακρίβεια των δημοσκοπήσεων. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Ερευνών της Κοινής Γνώμης (American Association of Public Opinion Research, AAPOR), οι δημοσκοπήσεις που προηγήθηκαν των εκλογών του 2020 είχαν τη μικρότερη ακρίβεια απ’ όσες έχουν συντελεστεί την τελευταία 40ετία.
- Θα επηρεάσουν οι ενδιάμεσες εκλογές την προσέγγιση της Fed ως προς τη χάραξη νομισματικής πολιτικής;
Όχι. Η Fed έχει ξεκαθαρίσει πως σκοπός της είναι να προσαρμόζει τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια, για να θέτει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό ή να τονώνει την ανάπτυξη, δίχως να δίνει βάρος στις εκλογικές αναμετρήσεις ή την κριτική των κυβερνώντων. Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, έχει ξεκαθαρίσει πως η σταθερότητα των τιμών έχει τη μεγαλύτερη σημασία. Εκτιμάται πως η Fed θα αυξήσει ξανά τα επιτόκια στις 2 Νοεμβρίου, λιγότερο από μία εβδομάδα πριν από τις εκλογές.
- Τι αλλαγές αναμένονται ως προς τη σύνθεση του Κογκρέσου;
Οι ενδιάμεσες εκλογές αποτελούν πάντα μεγάλη πρόκληση για το κυβερνών κόμμα, δηλαδή αυτό που ελέγχει τον Λευκό Οίκο. Αν και η κοινή γνώμη είναι θετικότερη ως προς το πρόσωπο του Τζο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, η αποδοχή της κοινής γνώμης δεν κινείται σε επίπεδα που να εγγυάται την αναντίρρητη διατήρηση της ισχύος των Δημοκρατικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Παράλληλα, όμως, μεγάλη θα είναι η μάχη και για την αντιπολίτευση σε ό,τι αφορά την κατάκτηση της Γερουσίας.
- Θα επηρεάσουν τα αποτελέσματα των εκλογών τις αγορές;
Οι ενδιάμεσες εκλογές ασκούσαν περιορισμένη επιρροή στις αγορές.
- Θα επηρεαστεί το νομοθετικό έργο της κυβέρνησης από τις ενδιάμεσες εκλογές;
Προβλέπουμε πως η Γερουσία θα παραμείνει υπό τον έλεγχο των Δημοκρατικών αλλά η διαφορά με τους Ρεπουμπλικάνους θα είναι οριακή. Υποθετικά, επίσης, μια Βουλή των Αντιπροσώπων υπό τον έλεγχο των Ρεπουμπλικάνων θα ασκεί έλεγχο στις υπηρεσίες της εκτελεστικής εξουσίας και θα είναι περιορισμένα τα περιθώρια για την προώθηση νομοθετικού έργου. Αναμένουμε, ωστόσο, πως θα συζητηθεί ένα μεγάλο νομοσχέδιο για τον αγροτικό κλάδο το 2023, που τελικά θα λάβει την υποστήριξη και των δύο πλευρών έπειτα από μακρές διαβουλεύσεις.
- Ποια θέματα ενδεχομένως να ανακύψουν το 2023 με επίδραση στις αγορές;
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να μη βρεθεί κοινό έδαφος πάνω στην αύξηση του ορίου του χρέους. Όσο εντείνεται η ανησυχία για το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος, το ζήτημα αυτό θα απασχολεί τις αγορές. Η αποτυχία μιας συμφωνίας αποτελεί τυπικά αδυναμία εξυπηρέτησης χρέους, ακόμη και εάν το υπουργείο Οικονομικών θέσει σε προτεραιότητα την κάλυψη υποχρεώσεων του κράτους αντί άλλων κρατικών δαπανών. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι αναμενόμενες η υποβάθμιση του δημόσιου χρέους και η πυροδότηση μεταβλητότητας στις αγορές. Θα πρέπει να παρακολουθεί κανείς στενά τις διαβουλεύσεις των κομμάτων, έχοντας υπόψη το ενδεχόμενο ενός πολιτικού αδιεξόδου μέσα στο 2023.
- Μήπως θα πρέπει να αλλάξει κανείς επενδυτική στρατηγική μετά τις ενδιάμεσες εκλογές;
Συστήνουμε μια αμυντική επενδυτική στρατηγική, διότι η ιδιαίτερα μεγάλη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής από τη Fed έχει συνεισφέρει στην οικονομική αβεβαιότητα. Ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε υψηλότερα επίπεδα του φυσιολογικού μέσα στα επόμενα τρίμηνα, γεγονός που θα ενισχύσει τη δέσμευση της Fed για μεγαλύτερη αύξηση των επιτοκίων. Εντείνεται ο κίνδυνος ύφεσης, οπότε είναι σημαντική η δημιουργία ενός ανθεκτικού χαρτοφυλακίου. Οι μετοχές αξίας (value stocks) τείνουν να έχουν υψηλότερες αποδόσεις από τις μετοχές ανάπτυξης (growth stocks) όταν ο πληθωρισμός υπερβεί το 3%. Οι κλάδοι υγείας και βασικών καταναλωτικών προϊόντων θα είναι ισχυρότεροι των υπολοίπων. Η ενέργεια δεν είναι εγγενώς αμυντική επιλογή, αλλά ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει διαταράξει τις ροές των εμπορευμάτων, έχει αυξήσει τις τιμές και έχει καταστήσει τον κλάδο πιο ελκυστικό.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
