THEPOWERGAME
Στις 12 Αυγούστου ο πέντε φορές παγκόσμιος πρωταθλητής σκακιού, 31χρονος Νορβηγός Μάγκνους Κάρλσεν νίκησε εύκολα σε έναν φιλικό αγώνα στην παραλία του Μαϊάμι τον 19χρονο Αμερικανό Χανς Νίμαν. Έτσι λοιπόν βρέθηκε προ μεγάλης έκπληξης όταν λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 4 Σεπτεμβρίου, ο Νίμαν τον κατατρόπωσε στο διεθνώς αναγνωρισμένο Sinquefield Cup του Σεν Λούις και έσπασε το σερί του των 53 αγώνων, στους οποίους υπήρξε αήττητος. Αυτό που ακολούθησε θα μπορούσε να εξελιχθεί στο μεγαλύτερο σκάνδαλο που συγκλόνισε ποτέ την παγκόσμια σκακιστική κοινότητα.
Μετά την ήττα του, ο Κάρλσεν αποχώρησε από τη διοργάνωση, χωρίς να διαγωνιστεί στους υπόλοιπους προγραμματισμένους αγώνες. Έκανε μάλιστα μία ανάρτηση στο Twitter που περιελάμβανε βίντεο, με τον παγκοσμίου φήμης ποδοσφαιρικό προπονητή Ζοζέ Μουρίνιο να λέει: «Αν μιλήσω, θα βρω μεγάλο μπελά». Στη συνέχεια, στις 8 Σεπτεμβρίου, το Chess.com, η μεγαλύτερη διαδικτυακή πλατφόρμα σκάκι, ανακοίνωσε πως έχει αποκλείσει το Νίμαν. Σύμφωνα με την πλατφόρμα, μετά από έρευνα θεωρεί πιθανό ο Νίμαν να έχει κλέψει σε περισσότερους από 100 διαδικτυακούς αγώνες.
Ο Νίμαν, σε ηχογραφημένη συνέντευξή του με τον έτερο γκραντ μάστερ Αλεχάντρο Ραμίρεζ είχε παραδεχθεί παλιότερα ότι είχε κλέψει σε αγώνες στο διαδίκτυο όταν ήταν 12 και 16 χρονών. Όπως είπε, μετανιώνει γι’ αυτό όσο τίποτα άλλο στη ζωή του. Παραδέχθηκε δε πως έκλεψε μία φορά και σε αγώνα που περιελέμβανε χρηματικό έπαθλο στην προεφηβεία. Αρνείται όμως τις κατηγορίες του Chess.com, σύμφωνα με το οποίο είναι πιθανό να έχει κλέψει σε αρκετούς αγώνες με χρηματικά έπαθλα, ακόμη και σε ηλικία 17 ετών.
Μάλιστα όχι μόνο το αρνείται, αλλά πέρασε και στην αντεπίθεση, μηνύοντας τον Κάρλσεν και την πλατφόρμα Chess.com για συκοφαντική δυσφήμιση έναντι 100 εκατ. δολαρίων. Υποστηρίζει πως οι κατηγορίες από το Chess.com ήταν στημένες μεταξύ της πλατφόρμας και του παγκόσμιου πρωταθλητή, ο οποίος πώλησε πρόσφατα το μερίδιό του στην εφαρμογή Play Magnus έναντι 83 εκατ. δολαρίων.
Μήνυσε επίσης τον γκραντ μάστερ Χικάρου Νακαμούρα, επειδή επανέλαβε δημοσίως τις κατηγορίες κατά τη μετάδοση βίντεο από το Chess.com. H Διεθνής Σκακιστική Ομοσπονδία FIDE ξεκίνησε διερεύνηση της υπόθεσης. Ο σκακιστικός κόσμος όμως είναι ήδη μοιρασμένος, με άλλους σκακιστές να τάσσονται κατά του Νίμαν και άλλους να υποστηρίζουν πως δεν μπορεί να κατηγορηθεί χωρίς πραγματικές αποδείξεις.
Τί σημαίνει να κλέβεις στο σκάκι;
«Ήταν μία ωρολογιακή βόμβα που χτυπούσε ήδη» σχολιάζει στην Wall Street Journal ο Αλεχάντρο Ραμίρεζ. «Η απάτη στο σκάκι ήταν κάτι που θα ξεσπούσε αργά ή γρήγορα. Είναι πολύ προσβάσιμη. Είναι πολύ εύκολη». Εφαρμογές για smartphone και ιστοσελίδες μπορούν να προτείνουν «φονικές κινήσεις» για οποιαδήποτε παρτίδα, ικανές να εξουδετερώσουν τους καλύτερους παίκτες. Ήδη έχουν καταγραφεί κάποια (μικρότερης εμβέλειας) σκάνδαλα Toiletgate, όπως ονομάστηκαν, στα οποία οι παίκτες, στη διάρκεια αγώνων, πήγαν στην τουαλέτα προκειμένου να συμβουλευτούν τις εφαρμογές αυτές.
Το 2020, ο γκραντ μάστερ Φαμπιάνο Καρουάνα έθεσε δύο φορές θέματα ασφαλείας για τη Σκακιστική Λέσχη του Σεν Λούις, στην πρόσφατη διοργάνωση της οποίας έγινε ο «μοιραίος» αγώνας μεταξύ Κάρλσεν και Νίμαν. Ωστόσο, από πέρυσι, οι διοργανωτές ζητούν από τους συμμετέχοντες να περνούν από ανιχνευτές μετάλλων, ώστε να ελέγχουν αν τυχόν φέρουν μαζί τους ηλεκτρονικές συσκευές.
Η άνοδος του Χανς Νίμαν
Ο Νίμαν, με καταγωγή από τη Χαβάη και τη Δανία, γεννήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο. Σε μικρή ηλικία έζησε για λίγα χρόνια στην Ουτρέχτη της Ολλανδίας, όπου ξεκίνησε να παίζει σκάκι σε ηλικία 8 ετών. Στα 10 χρόνια του, επανήλθε στην Καλιφόρνια, όπου τελείωσε το δημοτικό και, μετά από ένα πέρασμα από το Κονέκτικατ, αποφοίτησε από το γυμνάσιο Columbia Grammar & Preparatory School της Νέας Υόρκης, γνωστό για την σκακιστική κουλτούρα του.
Ο Ντάνιελ Λέφκοβ, ένας ακόμη παίκτης με υψηλή βαθμολογία, λέει ότι γνώρισε το Νίμαν σε ένα σκακιστικό τουρνουά σε ηλικία 10 ετών. Ως τα 13 του, ο Αμερικανός είχε αποκτήσει σχετική ανεξαρτησία, μένοντας σε ένα μικρό στούντιο κοντά στο σχολείο και βγάζοντας χαρτζιλίκι από μαθήματα σκακιού. Σύμφωνα με μαρτυρίες, είχε πολλές απουσίες από το σχολείο καθώς ταξίδευε συχνά, για να συμμετέχει σε τουρνουά.
Η πορεία του στο σκάκι υπήρξε μετεωρική. Το Μάρτιο του 2019, κατάκτησε την 88η θέση στους 100 Top 100 Junior players. Έλαβε τον τίτλο του γκραντ μαστερ από τη FIDE τον Ιανουάριο του 2021, τον Ιούλιο κέρδισε το τουρνουά σκακιού World Open της Φιλαδέλφεια. Και φέτος τον Σεπτέμβριο, βρέθηκε 6ος στην παγκόσμια κατάταξη Junior και 45ος στη γενική κατάταξη.
Μετά τη νίκη του, ο Νίμαν ισχυρίστηκε ότι «από κάποιο απίστευτο θαύμα» είχε μαντέψει ποιο θα ήταν το ασυνήθιστο άνοιγμα του παγκόσμιου πρωταθλητή, και «είχε προετοιμαστεί» γι’ αυτό. «Πρέπει να είναι ντροπιαστικό για τον παγκόσμιο πρωταθλητή να χάνει από εμένα», σχολίασε. «Νιώθω άσχημα για εκείνον».
Είναι όμως αυτή όλη η αλήθεια; Στα 11 του, σύμφωνα με τη Wall Street Journal, ο Νίμαν φέρεται να μαθήτευσε κοντά στον Μαξίμ Ντλουγκί, που διατηρούσε ακαδημίες σκακιού στο Μανχάταν. Με καταγωγή από τη Σοβιετική Ένωση, είχε κατακτήσει τον τίτλο στην World Junior Chess Championship το 1985, έλαβε τον τίτλο του γκραντ μάστερ το 1986 και συνεργάστηκε με τους Γκάρι Κασπάροφ και Ανατόλι Καρπόφ. Αποκλείστηκε όμως δύο φορές από το Chess.com, το 2017 και 2020, για παράνομη υποβοήθηση στη διάρκεια αγώνων. Ο ίδιος είπε για το Νίμαν πως ήταν ο πιο εντυπωσιακός μαθητής που είχε ποτέ και ότι αισθάνεται «μέντοράς του».
Στη μήνυσή του, ο Νίμαν αρνήθηκε πως ο Ντλουγκί ήταν προπονητής ή μέντοράς του. Ήδη έχει κατηγορηθεί πως, για να κερδίσει τον επίμαχο αγώνα με τον Κάρλσεν, χρησιμοποίησε έναν… δονητή με τηλεκοντρόλ (προκειμένου να μπορέσει να τον περάσει από τον ανιχνευτή μετάλλων), με τον οποίο τον ειδοποιούσε για τις κινήσεις κάποιος συνεργός του, πιθανόν ο Ντλουγκί.