Ισχυρός προβληματισμός υπάρχει για το εάν τα υψηλά επιτόκια-τακτική που υιοθέτησαν τόσο η Fed όσο και η ΕΚΤ– είναι ικανά να συγκρατήσουν μεγάλες ανατιμήσεις. Αν και οι υψηλοί αξιωματούχοι των κεντρικών τραπεζών και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού διαμηνύουν πως προτεραιότητα τους είναι να χαλιναγωγηθεί ο υψηλός πληθωρισμός ακόμη και εάν το κόστος είναι μια προσωρινή επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, ο επίμονος πληθωρισμός παγκοσμίως θέτει εν αμφιβόλω τη στρατηγική αυτή.
Σύμφωνα με τον Economist μάλιστα, υπάρχει η ισχυρή και ανησυχητική πιθανότητα να έχει μεταβεί ο κόσμος σε ένα πληθωριστικό περιβάλλον μετά από μια μακρά περίοδο όπου η άνοδος των τιμών ήταν αργή εάν όχι υποτονική. Και «εάν ο κόσμος έχει προχωρήσει από μια νόρμα στην άλλη, τότε θα πρέπει να επινοηθούν άλλοι δημιουργικοί τρόποι» για να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός.
Πριν ξεκινήσει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και έπειτα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έναν κύκλο ανοδικών επιτοκίων για να συγκρατήσουν τον υψηλό πληθωρισμό, οι κεντρικοί τραπεζίτες στη Χιλή, το Περού, τη Βραζιλία, τη Νότια Κορέα, τη Νέα Ζηλανδία, την Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Νορβηγία ήταν προνοητικοί. Προχώρησαν ορμητικά στην αύξηση του κόστους δανεισμού, αλλά δίχως να καταφέρουν να δαμάσουν τον πληθωρισμό. Ωστόσο, οι οικονομίες τους πληρώνουν ήδη το τίμημα της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, επισημαίνει ο Economist.
Η κεντρική τράπεζα της Χιλής διαβλέπει συρρίκνωση του ΑΕΠ μέσα στο επόμενο έτος, οι τιμές των ακινήτων υποχωρούν στη Νέα Ζηλανδία και η ζωηρή ανάπτυξη που σημειώθηκε επί πανδημίας στην αγορά κατοικίας της Νότιας Κορέας τερματίστηκε. Σύμφωνα με δείκτη της Goldman Sachs που προσμετρά την οικονομική δραστηριότητα σε πραγματικό χρόνο, η ανάπτυξη σε αυτήν την ομάδα των οκτώ χωρών είναι ήδη αποδυναμωμένη συγκριτικά με τον παγκόσμιο μέσον όρο.
Μολονότι το κόστος δανεισμού στην οκταμελή ομάδα αναρριχήθηκε έξι ποσοστιαίες μονάδες το 12μήνο που έληξε τον Οκτώβριο του 2022, ο δομικός πληθωρισμός, δηλαδή μη συμπεριλαμβανομένων των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, έφθασε σε ετήσια βάση το 9,5%, αντανακλώντας άνοδο της τάξεως των 3,5 ποσοστιαίων μονάδων από τον περασμένο Μάρτιο. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι πως το χάσμα διευρύνεται ανάμεσα σε αυτές τις οκτώ χώρες και τον δομικό πληθωρισμό στην παγκόσμια οικονομία. Τα χειρότερα έπονται.
Το μέλλον κρύβει περαιτέρω προκλήσεις. Οι μισθοί στη Χιλή ακολουθούν αυξητική πορεία. Τον Σεπτέμβριο, ο ετήσιος πληθωρισμός στον έντασης εργασίας κλάδο υπηρεσιών της Νότιας Κορέας κινήθηκε στο 4,6%, αντανακλώντας το υψηλότερο επίπεδο 22ετίας. Παρομοίως, οι πληθωριστικές πιέσεις γίνονται όλο και πιο διάχυτες στις υπόλοιπες οικονομίες της οκταμελούς ομάδας.
Ο Economist καταλήγει σε τρία συμπεράσματα. Τα δυο πρώτα είναι οφθαλμοφανή.
- Πρώτον, ο πληθωρισμός είναι αδύνατον να τεθεί υπό έλεγχο κάτω από το υφιστάμενο περιβάλλον. Ιδιαίτερα όταν σχεδόν όλα τα νομίσματα υποτιμούνται υπό την ισχύ του δολαρίου.
- Δεύτερον είναι πιθανό να έπρεπε οι κεντρικές τράπεζες να είναι επιθετικότερες στην αύξηση των επιτοκίων όπως υποστηρίζουν οι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι της Χιλής, γνωστοί ως «Chicago Boys».
- Τρίτη εξήγηση είναι πως ο κόσμος θα πρέπει να προσαρμοστεί και να σκεφθεί διαφορετικά σε ένα περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού. Οι κυβερνήσεις δεν έχουν μεγάλα περιθώρια να προχωρήσουν σε δημοσιονομική λιτότητα όσο οι πολίτες μαθαίνουν να προσαρμόζονται σε μια μεγάλη αύξηση του κόστους διαβίωσης για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες.
