Αν και ο επικεφαλής της Τράπεζας της Γαλλίας, Βιλερουά ντε Γκαλό, απέφυγε να σχολιάσει τις ανησυχίες που εξέφρασε στην Les Echos o πρόεδρος της χώρας, Εμανουέλ Μακρόν, για τις επιπτώσεις από μια επιθετική σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, τόνισε πως κυρίαρχος κίνδυνος στην ευρωζώνη δεν είναι τα υψηλότερα επιτόκια αλλά η ενεργειακή κρίση.
Οι προτεραιότητες κυβερνώντων και κεντρικών τραπεζιτών στην Ευρώπη κινούνται λίγο έως πολύ σε διαφορετικές κατευθύνσεις αν και κοινός σκοπός είναι να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες από τη δραματική μείωση των ροών του ρωσικού φυσικού αερίου. Οι κοινωνίες, στο μεταξύ, ήδη εμφανίζουν σημάδια κόπωσης από την ενεργειακή κρίση και την αλματώδη άνοδο του κόστους διαβίωσης. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Γαλλίας όπου τις τελευταίες εβδομάδες απεργούν οι εργαζόμενοι στα μεγάλα διυλιστήρια και την Τρίτη κηρύχθηκε γενική απεργία.
Σε αντίθετες πορείες τείνουν κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες
Από τη μια πλευρά, οι υπουργοί Οικονομικών στην Ευρωζώνη προσπαθούν να στηρίξουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά με μέτρα που, όμως, να μην θεωρηθούν σπάταλα από τις αγορές όπως συνέβη με τον μίνι-προϋπολογισμό της Βρετανίας που τελικά ανακλήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του μέσα σε λιγότερο από έναν μήνα. Από την άλλη πλευρά, η ΕΚΤ προσπαθεί να δαμάσει τον πληθωρισμό, ο οποίος κινείται σε πενταπλάσια επίπεδα από τον στόχο του 2%, με αποτέλεσμα να ακριβαίνει το κόστος δανεισμού των κρατών-μελών της Ευρωζώνης.
Ο κεντρικός τραπεζίτης της Γαλλίας και ένα από τα «γεράκια» στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ προειδοποίησε πως η πρόσφατη αναταραχή στις αγορές ομολόγων της Βρετανίας, όπου οι αποδόσεις οδηγήθηκαν στα ύψη, καταδεικνύει πως οι κυβερνήσεις κινδυνεύουν να παγιδευτούν σε έναν «φαύλο κύκλο» εάν υποβαθμίσουν τις προσπάθειες που γίνονται στο μέτωπο της νομισματικής πολιτικής για να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός. Στο στρατόπεδο των γερακιών ανήκουν όσοι υπεραμύνονται μιας συντηρητικής νομισματικής πολιτικής σε αντίθεση με τα περιστέρια που θεωρούν πως είναι φρονιμότερη μια ηπιότερη στάση.
Βιλερουά ντε Γκαλό: στο 2% το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ μέχρι τα τέλη του έτους
Με την ΕΚΤ να αναμένεται πως θα προχωρήσει σε αύξηση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων στο 1,5%, δηλαδή κατά 75 μονάδες βάσης, στη συνεδρίαση της 27ης Οκτωβρίου, ο ντε Γκαλό είπε στους Financial Times πως θα πρέπει να φθάσει το 2% μέχρι τα τέλη του έτους. Αυτό θεωρείται πως είναι το ουδέτερο επιτόκιο καθώς ούτε ενισχύει υπερβολικά, ούτε περιορίζει την οικονομική δραστηριότητα. Περαιτέρω αυξήσεις θα είναι «βραδύτερες και πιο ευέλικτες» τόνισε ο Γάλλος κεντρικός τραπεζίτης στη βρετανική εφημερίδα. Ο ντε Γκαλό εξήγησε πως η ΕΚΤ σκοπεύει να μαζέψει τους ισολογισμούς της, οι οποίοι διογκώθηκαν στα 9 τρισ. ευρώ εν μέσω της πανδημίας, μόλις γίνει «ουδέτερο» το κόστος δανεισμού στην Ευρωζώνη. Αυτό σημαίνει πως θα σταματήσει να αντικαθιστά ορισμένα παλαιά ομόλογα με νέα στο πλαίσιο του προγράμματος των 3,2 τρισ. ευρώ από τα τέλη του 2022.
Η περίπτωση της Ιταλίας και τα σενάρια για επιλογή Σαλβίνι στο υπουργείο Οικονομικών
Με τη συνεχιζόμενη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, οι κυβερνήσεις δεν έχουν περιθώρια ούτε για μετέωρες πολιτικές κινήσεις, ούτε παρεκλίσεις από μια φρόνιμη δημοσιονομική πολιτική. Στην περίπτωση της Ιταλίας, οι αγορές παρακολουθούν στενά τους χειρισμούς του ακροδεξιού κυβερνητικού συνασπισμού με επικεφαλής τα Αδέλφια της Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι που σχηματίστηκε μετά τις έκτακτες εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου. Από τα τέλη Αυγούστου, όταν οι δημοσκοπήσεις προεξοφλούσαν τη νίκη της Μελόνι, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της Ιταλίας έχει σκαρφαλώσει από το 3,7% στο 4,7%, διευρύνοντας το spread με το αντίστοιχο γερμανικό στις 240 μονάδες βάσης. Οι αγορές αντιδρούν στην πολιτική και δημοσιονομική αστάθεια, πόσο μάλλον σε μια χώρα που το δημόσιο χρέος κυμαίνεται στα 2,7 τρισ. ευρώ.
Αρχές Οκτωβρίου, ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s προειδοποίησε πως θα προχωρήσει σε υποβάθμιση του δημοσίου χρέους στην κατηγορία junk εάν η Μελόνι οπισθοχωρήσει από προγραμματισμένες οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) διαβλέπει πως η Ιταλία θα είναι μια από τις οικονομίες της Ευρωζώνης που θα παγιδευτεί σε ύφεση το επόμενο έτος. Οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες στην 3η ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης αναμένεται να είναι δύσκολες, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Αλλά η Ιταλία, ενδεχομένως, να βρεθεί σε δυσμενέστερη θέση εάν επαληθευτούν πληροφορίες που θέλουν τη Λέγκα να αναλαμβάνει το υπουργείο Οικονομικών διότι αυτό μπορεί να σημάνει την αποστασιοποίηση της κυβέρνησης από μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί με την Κομισιόν στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. «Μια τέτοια διαδικασία θα ασκήσει πιέσεις στο ιταλικό χρέος» σχολιάζει στο Bloomberg o Αλμπέρτο Γκαλό, επικεφαλής του τομέα επενδύσεων και συνιδρυτής της Andromeda Capital Management.
