THEPOWERGAME
Μετά την 38ήμερη θητεία του Κουάζι Κουαρτένγκ στο υπουργείο Οικονομικών της Βρετανίας, η παραμονή της Λιζ Τρας στην πρωθυπουργία της χώρας είναι εξαιρετικά επίφοβη.
Για μια μεγάλη μερίδα των Συντηρητικών είναι θέμα χρόνου για να απομακρυνθεί η Τρας από τη θέση της αρκεί να βρεθεί η κατάλληλη φόρμουλα. Ως διάδοχο της, οι αγορές βλέπουν είτε τον ανταγωνιστή της Τρας στην αναμέτρηση για την ηγεσία των Συντηρητικών, Ρίσι Σούνακ, είτε τον διάδοχο του Κουάρτενγκ, Τζέρεμι Χαντ.
Λίγα 24ώρα αφού ανέλαβε τα ηνία του υπουργείου Οικονομικών της Βρετανίας, την περασμένη Παρασκευή, ο Τζέρεμι Χαντ ξήλωσε τα δυο τρίτα του μίνι-προϋπολογισμού που ενσωμάτωνε το καταστροφικό όραμα της Τρας για τη βρετανική οικονομία. Καταργώντας τη μερίδα του λέοντος από τις μειώσεις φόρων των 45 δισ. στερλινών, ο Χαντ επιχείρησε να αποκαταστήσει τη δημοσιονομική αξιοπιστία της χώρας, η οποία δεν είχε τα περιθώρια να επιβιώσει άλλη μια εβδομάδα με απότομες αναταράξεις στην ισοτιμία και τα κρατικά ομόλογα.
Ουσιαστικά καταργήθηκαν φοροελαφρύνσεις 32 δισ. στερλινών διότι ουδέποτε προβλέφθηκαν αντίμετρα για την αναπλήρωση των εσόδων στον προϋπολογισμό. Αναλυτικότερα επανέρχεται η αύξηση της φορολόγησης των εταιρειών στο 25% από το υφιστάμενο 19% από το 2023, ενώ ματαιώνεται η μείωση της φορολόγησης των ετήσιων εισοδημάτων άνω των 150.000 στερλινών στο 40% και παραμένει στο 45%. Επίσης ακυρώνονται οριστικά τα σχέδια για τη μείωση του βασικού φορολογικού συντελεστή από το 20% στο 19%. Τα μοναδικά μέτρα που επιβίωσαν είναι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στο 12% από το 13,25% και του χαρτόσημου στις αγοραπωλησίες κατοικιών από ένα επίπεδο και πάνω.
Επιπροσθέτως, ο Τζέρεμι Χαντ ανακοίνωσε πως οι κρατικές επιδοτήσεις στο ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών θα παραταθεί μόνον μέχρι τον Απρίλιο του 2023. Έπειτα τα μέτρα στήριξης για την καταπολέμηση της ενεργειακής κρίσης θα είναι στοχευμένα και όχι οριζόντια. «Στόχος είναι να σχεδιάσουμε μια νέα προσέγγιση που θα κοστίσει στον φορολογούμενο αρκετά λιγότερα απ’ όσο αναμένονταν αρχικά, παρέχοντας παράλληλα τη στήριξη όσων την έχουν ανάγκη», ανακοίνωσε ο Χαντ τη Δευτέρα.
Σε μια από τις πιο ταραχώδεις περιόδους της βρετανικής οικονομίας, η οποία είναι αντιμέτωπη μαζί με την υπόλοιπη Ευρώπη με την χειραγώγηση της προσφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία, ο Χαντ τόνισε πως προτεραιότητα είναι η σταθερότητα. Οι ενδείξεις για μια επαναφορά της ομαλότητας ήταν αισθητές με τη στερλίνα να ανακάμπτει 1,3% στο 1,1316 έναντι του δολαρίου όταν περίπου προ δεκαπενθημέρου είχε αποδυναμωθεί σχεδόν σε απόλυτη ισοτιμία έναντι του αμερικανικού νομίσματος.
Το 30ετές κόστος δανεισμού της βρετανικής οικονομίας υποχώρησε στο 4,36% από το 4,852% που ίσχυε στο άνοιγμα των αγορών. Δεδομένου, όμως, ότι η απόδοση του 30ετούς ομολόγου κυμαίνονταν μόνον στο 4,034% στις 23 Σεπτεμβρίου, η απώλεια εμπιστοσύνης έχει αφήσει το αποτύπωμα της. Υπολογίζεται πως η δημοσιονομική τρύπα της Βρετανίας φθάνει τα 70 δισ. στερλίνες από τα 60 δισ. που είχε εκτιμηθεί αρχικά από το Ινστιτούτο Δημοσιονομικών Μελετών για την περίοδο 2026-27.
Εντούτοις αναλυτές της αγοράς τηρούν θετική στάση ως προς τα πρώτα βήματα του Χαντ. «Ο συνδυασμός των περικοπών στις δαπάνες, αυξήσεων στη φορολογία και προς τα κάτω αναθεώρησης του πακέτου παρέμβασης της κυβέρνησης στον κλάδο ενέργειας φαίνεται και ακούγεται ως δημοσιονομική λιτότητα, και έτσι είναι πράγματι» υπογραμμίζει ο Κάλουμ Πίκερινγκ, οικονομολόγος της Berenberg Bank. Σημειώνει δε πως είναι ήδη θετικό που η απόδοση του 10ετούς ομολόγου υποχώρησε σε επίπεδα χαμηλότερα του αντίστοιχου αμερικανικού για πρώτη φορά μετά τον μίνι-προϋπολογισμό.
Ήδη η Berenberg μετρίασε τις προβλέψεις για ύφεση το 2023 από το 1,6% στο 1,3%. «Μπορεί να αντέξει η Τρας; Πιθανότητα όχι» γράφει ο Πίκερινγκ, προβλέποντας πως ο αντικαταστάτης της θα είναι κάποιος που θα έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών. Μπορεί ο Ρίσι Σούνακ ή ο Χαντ που αναδεικνύεται πως σανίδα σωτηρίας σε αυτήν τη μίνι-κρίση της βρετανικής οικονομίας.