THEPOWERGAME
Όσο η Άγκυρα επιλέγει μια επιθετική ρητορική στο εξωτερικό για να διευρύνει τη σφαίρα επιρροής της στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, παράλληλα δίνει μια ακόμη ανορθόδοξη μάχη στο εσωτερικό της χώρας. Αρνούμενος να αυξήσει το κόστος δανεισμού για να δαμάσει τον υπέρμετρο πληθωρισμό, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στοχεύει στο αντίθετο: Να μειωθεί περαιτέρω το βασικό επιτόκιο σε μονοψήφιο ποσοστό μέχρι τα τέλη του έτους.
«Η μεγαλύτερη μάχη που δίνω είναι εναντίον του τόκου. Ο μεγαλύτερος εχθρός μου είναι ο τόκος», δήλωσε σε τηλεοπτικό διάγγελμα την περασμένη εβδομάδα. Συμπλήρωσε πως «σήμερα έχουμε μειώσει το επιτόκιο στο 12%. Είναι αρκετό; Όχι, δεν είναι. Πρέπει να μειωθεί περισσότερο». Ωστόσο, ο κίνδυνος μιας χαλαρής νομισματικής πολιτικής γιγαντώνεται σε μια ασταθή γεωπολιτικά περίοδο, όπου το υψηλό ενεργειακό κόστος, παγκοσμίως, επιδεινώνει τις πληθωριστικές πιέσεις στην τουρκική οικονομία.
Ανεξάντλητη η άνοδος των τιμών και η υποτίμηση της λίρας
Κόντρα στη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, που λαμβάνει χώρα στον υπόλοιπο κόσμο ώστε να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας έχει μειώσει το επιτόκιο κατά 700 μονάδες βάσης από τον Σεπτέμβριο του 2021. Παράλληλα, ο πληθωρισμός έχει εκτροχιαστεί από το 19,89% τον Οκτώβριο του 2021 στο 83,45% φέτος τον Σεπτέμβριο, διαβρώνοντας τα πραγματικά εισοδήματα των νοικοκυριών και οδηγώντας την τουρκική λίρα σε διαδοχικά ιστορικά χαμηλά. Αρχές Οκτωβρίου, η ισοτιμία της Τουρκίας οδηγήθηκε στις 18,6 τουρκικές λίρες ως προς το δολάριο από τις 9 λίρες που ίσχυαν έναν χρόνο πριν, με το νόμισμα της χώρας να έχει απολέσει περίπου το 45% από τις αρχές του έτους.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης και ανεξάρτητοι οικονομικοί αναλυτές θεωρούν πως τα επίσημα στοιχεία υποτιμούν την κλίμακα των αλματωδών ανατιμήσεων στην οικονομία. Και πάλι, όμως, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν στη μεγαλύτερη άνοδο του πληθωρισμού που έχει ποτέ καταγραφεί στη σχεδόν 20ετή διακυβέρνηση του Ερντογάν. Με βάση τον υπολογισμό του πληθωρισμού από το εμπορικό επιμελητήριο της Κωνσταντινούπολης, η άνοδος των τιμών εκεί φθάνει το 107%.
Το πολιτικό όφελος και οι κίνδυνοι της χαλαρής οικονομικής πολιτικής
Την περασμένη Παρασκευή, ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης υποβάθμισε το δημόσιο χρέος της Τουρκίας από το Β+ στο Β, προειδοποιώντας για τις επιπτώσεις της χαλαρής νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. Εν όψει των προεδρικών και των κοινοβουλευτικών εκλογών το 2023, όμως, δεν αναμένεται να ληφθούν επώδυνες αποφάσεις. Τουναντίον.
Ο αντιπρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ Μουσταφά Ελίτας δήλωσε την Τρίτη στο πρακτορείο Bloomberg πως εξετάζεται η παράταση του προγράμματος προστασίας των αποταμιεύσεων από την υποτίμηση της τουρκικής λίρας μέχρι τα τέλη του 2023. Το πρόγραμμα αυτό, το οποίο υιοθετήθηκε αρχικά πέρυσι τον Δεκέμβριο, εγγυάται πως οι αποδόσεις των καταθέσεων σε λίρες δεν θα είναι χαμηλότερες από τα επιτόκια των τραπεζών. Αν και με τον τρόπο αυτό περιορίστηκε η μετατροπή των καταθέσεων σε ξένο νόμισμα, το πρόγραμμα έχει κοστίσει στο τουρκικό κράτος 76 δισ τουρκικές λίρες ή 4,1 δισ δολάρια από τον Μάρτιο, καλύπτοντας συνολικές καταθέσεις 1,37 τρισ τουρκικών λιρών, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία και το Bloomberg.
Οι Τούρκοι αναζητούν καταφύγιο στα πολύτιμα μέταλλα
Προκειμένου να προστατεύσουν την κινητή περιουσία τους από τον πληθωρισμό, οι Τούρκοι καταφεύγουν και στον χρυσό και άλλα πολύτιμα μέταλλα, οι εισαγωγές των οποίων αυξήθηκαν τον Αύγουστο κατά 389% από πέρσι, συμβάλλοντας σε ένα εμπορικό έλλειμμα της τάξεως των 11,2 δισ δολαρίων. Ένα τόσο υψηλό έλλειμμα δεν έχει επαναληφθεί και αποδίδεται κυρίως στο κόστος ενέργειας, το οποίο έχει εκτοξευθεί μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Τον Σεπτέμβριο, μάλιστα, το εμπορικό έλλειμα διευθύνθηκε κατά 300% από πέρσι, αγγίζοντας τα 10,4 δισ δολάρια.
Η Άγκυρα ζητεί διευκόλυνση πληρωμών από τη Ρωσία για το φυσικό αέριο
Αν και ανακοινώθηκε πως ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης της Τουρκίας κινήθηκε στο 7,6% το β’ τρίμηνο του έτους, ξεπερνώντας το 7,5% που προβλέπονταν, η οικονομία παραμένει ευάλωτη λόγω του δυσθεώρητου ενεργειακού κόστους. Η Άγκυρα διατηρεί στενές επαφές με τη Μόσχα αντίθετα από τη Δύση που έχει καταδικάσει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι εισαγωγές ενέργειας στην Τουρκία από τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 187% τον Σεπτέμβριο.
Αν και συμφώνησε με τη Μόσχα τη μερική πληρωμή των παραδόσεων φυσικού αερίου σε ρούβλια, παρακάμπτοντας ισχυρότερα νομίσματα, κυβερνητικοί αξιωματούχοι της Τουρκίας ζήτησαν αυτήν την εβδομάδα την καθυστέρηση ορισμένων καταβολών για το 2024.
Ας μην λησμονείται επίσης πως η Τουρκία θα πρέπει να καλύψει υποχρεώσεις στο εξωτερικό 182 δισ. δολαρίων μέσα στο επόμενο 12μήνο. Το μεγάλο ερώτημα είναι, όμως, εάν τα νοικοκυριά στην Τουρκία θα αντέξουν το βάρος ανατιμήσεων στα τρόφιμα και τα μη αλκοολούχα ποτά που υπερβαίνουν το 90%, φθάνοντας το 93,1% τον Σεπτέμβριο, και τι επιπλοκές θα υπάρξουν για το κυβερνών κόμμα εν όψει του εκλογών τον επόμενο Ιούνιο.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
