THEPOWERGAME
Διπλό είναι το μήνυμα που έστειλε την περασμένη εβδομάδα η άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου στην ολλανδική αγορά TΤF όσο οι χώρες της Ευρώπης αυξάνουν τα τελευταία 24ώρα τις περιπολίες των ενόπλων δυνάμεων τους στη Βόρεια Θάλασσα και τις ακτές της Ιταλίας, με στόχο τη θωράκιση των ενεργειακών πόρων τους σε μια κλιμακούμενη γεωπολιτική κρίση.
Από τη μια πλευρά, το κόστος του φυσικού αέριου οδηγήθηκε στα 200 ευρώ τη μεγαβατώρα, δηλαδή κατά 35% υψηλότερα από τις αρχές Ιουλίου, ύστερα από τις αδιευκρίνιστες εκρήξεις που προκάλεσαν τέσσερις διαρροές στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2 εντός των ορίων της Βαλτικής Θάλασσας στις αρχές της εβδομάδας.
Εν συνεχεία η διακήρυξη της προσάρτησης του 15% των εδαφών της νότιο-ανατολικής Ουκρανίας από τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν την περασμένη Παρασκευή, όσο ακόμη μαίνονται μάχες με τις ένοπλες δυνάμεις του Κιέβου, εντείνει το κλίμα αβεβαιότητας.
Χαμηλότερες οι τιμές στην αγορά TΤF από τα ιστορικά υψηλά επίπεδα
Από την άλλη όμως, οι τιμές παραμένουν χαμηλότερες από τα 300 ευρώ τη μεγαβατώρα και πάνω που καταγράφηκαν τον Μάρτιο και τον Αύγουστο, καταδεικνύοντας μια πρόοδο της Ε.Ε στην απεξάρτηση της από το φυσικό αέριο της Ρωσίας. Αν και εξακολουθεί να επικρατεί ανασφάλεια για την ενεργειακή επάρκεια της Ευρώπης, τα αποθέματα της Γερμανίας καταλαμβάνουν το 91,3% της συνολικής χωρητικότητας, δηλαδή πάνω από τον μέσον όρο της Ε.Ε που φθάνει το 88,3%. Η Γερμανία είναι ο μεγάλος «ασθενής» της ενεργειακής κρίσης καθώς εκεί κατέληγε το μέγιστο των εξαγωγών φυσικού αερίου της Ρωσίας.
Παράλληλα, ένας νέος αγωγός εγκαινιάστηκε αυτήν την εβδομάδα στην Πολωνία, ο οποίος ενώνει τη Νορβηγία με την Ε.Ε, με τη δυνατότητα μεταφοράς 10 δισ κυβικών μέτρων, ετησίως. Συν τοις άλλοις, οι υπουργοί Ενέργειας της Ε.Ε κατέληξαν την περασμένη Παρασκευή σε ένα πακέτο μέτρων για τη χαλιναγώγηση των τιμών του φυσικού αερίου που αποτελεί ένα θετικό βήμα αν και όχι τόσο τολμηρό όσο αναμένονταν από ορισμένα κράτη-μέλη.
H Ρωσία πια αντιπροσωπεύει περίπου το 9% των προμηθειών φυσικού αερίου της Ευρώπης -ύστερα από τη διακοπή των ροών φυσικού αερίου από τον Nord Stream 1- αντί του 40% που ίσχυε πριν το Κρεμλίνο κηρύξει πόλεμο στην Ουκρανία στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου. Με τα σημερινά δεδομένα, η Νορβηγία καταλαμβάνει την πρώτη θέση των χωρών που εφοδιάζουν την Ευρώπη με φυσικό αέριο.
Σε εγρήγορση οι δυνάμεις ασφαλείας για τη θωράκιση των υποδομών ενέργειας
Παρόλα αυτά, τα γεγονότα της περασμένης εβδομάδας προμηνύουν ένα νέο κεφάλαιο αστάθειας στην Ευρώπη. Το τοπίο παραμένει ρευστό. Αναμένονται περαιτέρω διακυμάνσεις στις τιμές ενέργειας, εντείνοντας την απειλή στον πληθωρισμό και την οικονομική ανάπτυξη. Είναι ισχυρές οι υποψίες στη Δύση πως οι διαρροές των αγωγών Nord Stream 1 και 2 προκλήθηκαν από εκτεταμένο σαμποτάζ.
Εάν επαληθευτεί κάτι τέτοιο, η ενεργειακή ανασφάλεια στη Γηραιά Ήπειρο λαμβάνει νέα διάσταση, με τις υποδομές ενέργειας των χωρών να βρίσκονται σε ευάλωτη θέση. Εταιρείες με πετρελαιοπηγές στα χωρικά ύδατα της Νορβηγίας και της Δανίας ανάφεραν πως ήταν ορατά μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) τις προηγούμενες εβδομάδες.
Τέλη της περασμένης εβδομάδας, ο Νορβηγός πρωθυπουργός, Γιόνας Γκαρ Στέρε, εξέφρασε την ικανοποίηση του για τη συμπαράσταση της Γερμανίας, της Βρετανίας και της Γαλλίας για την ενίσχυση της ασφάλειας της χώρας του. Στη Βόρεια Θάλασσα, πολεμικά αεροσκάφη F-35 πραγματοποιούσαν πτήσεις πάνω από θαλάσσιες πετρελαιοπηγές και φρεγάτες έκαναν περιπολίες σε ενεργειακές εγκαταστάσεις, ανέφεραν οι Financial Times.
Οι ΗΠΑ διευκρίνισαν, παράλληλα, πως εργάζονται στενά με τη Νορβηγία και άλλες χώρες για την ενίσχυση της παρακολούθησης στην περιοχή. Η Ιταλία ανακοίνωσε πως το πολεμικό ναυτικό θα αυξήσει τα μέτρα προστασίας των αγωγών της που μεταφέρουν ενεργειακούς πόρους από την βόρεια Αφρική στην Ευρώπη μέσα από το Στενό της Σικελίας.
Όξυνση της επιθετικότητας του Κρεμλίνου
Είχε προηγηθεί η εκρηκτική ομιλία του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν. Στο πλαίσιο τελετής που έλαβε χώρα στο Κρεμλίνο, ο Πούτιν προχώρησε σε νέα κλιμάκωση της σύγκρουσης με την Ουκρανία αλλά και με τη Δύση την περασμένη Παρασκευή. Η προσάρτηση των περιοχών της Χερσώνας, της Ζαπορίζια, του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ αμέσως μετά από βεβιασμένα δημοψηφίσματα αποτέλεσαν το επιστέγασμα των δυσάρεστων εξελίξεων σε αυτήν την γεωπολιτική κρίση.
Στην τελετή, ο Πούτιν χαρακτήρισε ξανά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ως «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» παρά τη μερική επιστράτευση 300.000 εφέδρων, επανάφερε το «πυρηνικό δόγμα», κήρυξε ένα «αντιαποικιακό κίνημα» για την καταστροφή της «ηγεμονίας» των ΗΠΑ και κατηγόρησε τους «αγγλοσάξονες» για τις εκρήξεις στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2.
Κανένας από τους δυο αγωγούς δεν αξιοποιούνται για την ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης, ενώ οι διαρροές τους στη Βαλτική Θάλασσα συνέβησαν Τρίτη λίγο πριν τα εγκαίνια του νέου αγωγού της Νορβηγίας-Ε.Ε στην Πολωνία.
Ύστερα από τον ενεργειακό πόλεμο που κήρυξε το Κρεμλίνο στην Ε.Ε έναν χρόνο πριν -με τη χειραγώγηση της προσφοράς φυσικού αερίου- η Δύση αναγκαστικά καλείται να στηρίξει την Ουκρανία, να θωρακιστεί έναντι μιας ψυχροπολεμικής Ρωσίας και μιας εντεινόμενης ενεργειακής ανασφάλειας.