THEPOWERGAME
Στο περιθώριο της 77ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η οποία διεξάγεται αυτήν την εβδομάδα στη Νέα Υόρκη, οι ΗΠΑ με την ΕΕ και την Αφρικανική Ένωση δρομολόγησαν διάσκεψη για την επισιτιστική ασφάλεια. Διότι αν και οι τιμές των τροφίμων έχουν υποχωρήσει επί πέμπτο διαδοχικό μήνα, παραμένουν υψηλότερες σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Εκτός του πρωτοφανούς πληθωρισμού στην ενέργεια, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κορυφώνει την αβεβαιότητα για την επισιτιστική ασφάλεια των χωρών της Ασίας και της Αφρικής.
Η εμπόλεμη κατάσταση ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία, δυο χώρες που παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια παραγωγή σιτηρών και λιπασμάτων, διατηρεί σε υψηλά επίπεδα το κόστος των τροφίμων. Παρότι το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) εκτιμά πως η παραγωγή σιταριού σε παγκόσμια κλίμακα θα φθάσει σε ρεκόρ την καλλιεργητική περίοδο 2022/23, δεν είναι βέβαιο πως το Κρεμλίνο θα ανανεώσει τη συμφωνία με την Ουκρανία για τις εξαγωγές σιτηρών που λήγει τον Νοέμβριο. Παράλληλα, οι ΗΠΑ κατηγορούν τη Ρωσία πως προσπαθεί μέσω της παραπληροφόρησης και της συνωμοσιολογίας να αποποιηθεί των ευθυνών που φέρει ο πόλεμος στην Ουκρανία στις διαταραχές των παγκόσμιων προμηθειών στα τρόφιμα.
Κουλέμπα: Αρνητικά μηνύματα από τον Πούτιν για τη συμφωνία των σιτηρών
Σε συνέντευξη που έδωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Νμίτρο Κουλέμπα, στο Bloomberg από τη Νέα Υόρκη, τόνισε πως «ήδη ακούμε μηνύματα από τη Ρωσία και προσωπικά από τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν πως θέτει εν αμφιβόλω τη συνέχιση της συμφωνίας». Εν συνεχεία, πρόσθεσε πως σε αυτήν την περίπτωση «θα πρέπει να εξηγήσει στις χώρες της Ασίας και της Αφρικής που είναι οι βασικοί αποδέκτες των σιτηρών από την Ουκρανία γιατί με την πείνα θέτει σε κίνδυνο τις ζωές τους και οδηγεί σε άνοδο τις τιμές των τροφίμων».
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΗΕ, ο πόλεμος στην Ουκρανία μπορεί να επιδεινώσει την επισιτιστική ανασφάλεια σε 47 εκατ. ανθρώπους. Οι συνθήκες ήταν ήδη δύσκολες στην Αιθιοπία, τη Νιγηρία, τη Σομαλία, την Υεμένη και την Αίγυπτο πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία καθώς οι άνθρωποι εκεί εξαρτώνται από τις εισαγωγές τροφίμων για να επιβιώσουν.
Ναι μεν από τον Απρίλιο μέχρι τον Αύγουστο, ο δείκτης τιμών του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) ακολουθεί πτωτική πορεία. Όμως στις 138 μονάδες παραμένει υψηλότερα κατά 7,9% σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Ο επιμέρους δείκτης δημητριακών του FAO κινήθηκε τον Αύγουστο στις 145,2 μονάδες, αντανακλώντας πτώση 1,4% από τον Ιούλιο. Τότε επιτεύχθηκε η συμφωνία που άνοιξε το δρόμο στις εξαγωγές σιτηρών από τα λιμάνια της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα παρά την εμπόλεμη κατάσταση με τη Ρωσία. Όμως το κόστος των δημητριακών εξακολουθεί να είναι ακριβότερο κατά 11,4% από τον Αύγουστο του 2021.
USDA: Σε ρεκόρ η παγκόσμια παραγωγή σιτηρών
Μολονότι το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας (USDA) προβλέπει πως η παγκόσμια παραγωγή σιταριού θα φθάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα την καλλιεργητική περίοδο 2022/23, τονίζει πως η σοδειά στην Ουκρανία θα είναι μικρότερη από τη ρωσική, ενώ οι εξαγωγές της υπάγονται σε χρονοβόρες διαδικασίες και επισκιάζονται από την αβεβαιότητα ανανέωσης της συμφωνίας με τη Μόσχα. Μάλιστα, το υπουργείο Γεωργίας της Ουκρανίας, εκτιμά πως η ρωσική εισβολή αναμένεται να επηρεάσει τουλάχιστον τρεις σοδειές σιτηρών στην Ουκρανία.
Εκτός του οικονομικού πλήγματος που προκαλεί στην Ουκρανία αυτός ο πόλεμος, η Μόσχα επωφελείται από την συνεπακόλουθη άνοδο των τιμών στα σιτηρά. Με τις προμήθειες σιταριού να εκτιμάται πως θα φθάσουν σε ανεπανάληπτα επίπεδα το 2022/23, η Ρωσία στοχεύει μέσω των εξαγωγών της να αποσπάσει μεγαλύτερο μερίδιο στο εξωτερικό, επιδιώκοντας να επεκταθεί σε νέες αγορές όπως η Αλγερία, διαπιστώνει το USDA στην τελευταία του έκθεση.
Πληροφορίες των New York Times, στο μεταξύ, συνδέουν με τη Ρωσία τις θεωρίες συνωμοσιολογίας από ακροδεξιές ομάδες, όπως η QAnon, που θέλουν τη Δύση να ελέγχει την παγκόσμια προσφορά τροφίμων προκειμένου να χειραγωγεί τις μάζες. Ειδήμονες στον τομέα της παραπληροφόρησης αλλά και Αμερικανοί αξιωματούχοι τονίζουν πως οι θεωρίες αυτές έχουν ρίζες στη Ρωσία. Στόχος του Κρεμλίνου είναι να μην θεωρηθεί υπεύθυνο για τον επισιτιστικό κίνδυνο στην Αφρική παρά τις πιέσεις που ασκούνται στο κόστος της ενέργειας και των τροφίμων από τον πόλεμο που κήρυξε το Κρεμλίνο στην Ουκρανία.
Ο κ. Κουλέμπα, από την πλευρά της Ουκρανίας, τόνισε πως ένας από τους βασικούς λόγους που παραβρίσκεται στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ είναι να αφυπνίσει και να κινητοποιήσει τις κυβερνήσεις της Αφρικής, της Λατινικής Αφρικής και στον υπόλοιπο κόσμο ενάντια στις «προσπάθειες του Πούτιν» να επιδεινώσει την επισιτιστική κρίση.