THEPOWERGAME
Αγώνα για τη χαλιναγώγηση του πληθωρισμού δίνουν οι κεντρικές τράπεζες, με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) να προσανατολίζεται σε μια αύξηση των επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης στη διήμερη συνεδρίαση αυτής της εβδομάδας, προεξοφλούν οικονομικοί αναλυτές. Θα είναι η πρώτη συνεδρίαση της Fed μετά τον Ιούλιο.
Η παγκόσμια οικονομία διανύει τη μεγαλύτερη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής για πρώτη φορά μετά από μια 15ετία. Ακόμη και αν το τίμημα είναι η επιβράδυνση της ανάπτυξης ή ακόμη και μια ύφεση στην οικονομία τους, οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν θέσει σε προτεραιότητα να δαμάσουν τον υψηλό πληθωρισμό, ο οποίος έχει εκτροχιαστεί από τη διψήφια άνοδο του κόστους ενέργειας και των τροφίμων. Αν και οι ανατιμήσεις ξεκίνησαν από τις καθυστερήσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες εν μέσω της πανδημίας, έχουν ενταθεί σε πρωτόγνωρα επίπεδα λόγω της χειραγώγησης της προσφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ευρώπη και του πολέμου που κήρυξε η Μόσχα στην Ουκρανία.
Το κόστος ηλεκτροδότησης και φυσικού αερίου
Ακόμη και στις ΗΠΑ, η Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας (ΕΙΑ) υπολογίζει πως το κόστος ηλεκτροδότησης για τις κατοικίες θα κινηθεί στα 14,8 σεντς την κιλοβατώρα το 2022, αντανακλώντας άνοδο 7,5% από το 2021. Μολονότι ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ κυμάνθηκε τον Αύγουστο στο χαμηλό τετράμηνου και συγκεκριμένα στο 8,3%, το υψηλό κόστος ενέργειας θα συνεχίσει να υποκινεί ισχυρές ανατιμήσεις όχι μόνον στις ΗΠΑ αλλά και παγκοσμίως. Ιδίως επειδή οι ΗΠΑ έχουν αυξήσει τις αποστολές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρώπη και η εγχώρια προσφορά δεν αναμένεται να αυξηθεί στο εγγύς μέλλον.
Οι τιμές για το φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια αναρριχήθηκαν τον Αύγουστο κατά 33% και 15,8%, αντίστοιχα, ενώ των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 11,4%. «Ακόμα βλέπουμε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία επηρεάζει τις τιμές LNG στις ΗΠΑ και την προσφορά ενέργειας για τον χειμώνα», σχολίασε ο αντιπρόεδρος της αμερικανικής εταιρείας ενέργειας Eversource, Τζέιμς Ντάλι, στη Wall Street Journal.
Οι κεντρικές τράπεζες
Σχεδόν 90 κεντρικές τράπεζες έχουν αναπροσαρμόσει σε υψηλότερα επίπεδα το κόστος δανεισμού στις οικονομίες τους, εκ των οποίων το ήμισυ έχει ήδη αναγγείλει μεμονωμένη αύξηση των επιτοκίων κατά 0,75%, σύμφωνα με στοιχεία του αμερικανικού πρακτορείου Bloomberg. Έπειτα από δυο διαδοχικές αναπροσαρμογές των επιτοκίων τον Ιούνιο και τον Ιούλιο κατά 75 μ.β υψηλότερα κάθε φορά, η Fed φαίνεται να ετοιμάζεται να επαναλάβει μια ακόμη αύξηση τέτοιας κλίμακας, με τον κεντρικό τραπεζίτη των ΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ, να δηλώνει τον περασμένο μήνα πως η μάχη για τον έλεγχο του πληθωρισμού αναπόφευκτα θα ασκήσει πιέσεις στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Σε παρόμοιο μήκος κύματος κινήθηκε η Ιζαμπέλ Σνάμπελ, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Αναφέρθηκε σε μια «αναλογία θυσιών» που θα πρέπει να γίνει ώστε να χαλιναγωγηθεί ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη στον στόχο του 2% από το 9,1% που έφθασε τον Αύγουστο. Στη Βρετανία, η Τράπεζα της Αγγλίας έχει ήδη δώσει στη δημοσιότητα προβλέψεις για ύφεση μέχρι τα τέλη του 2022 που ενδεχομένως να φθάσει μέχρι το 2024.
Αναλυτές της BlackRock υπολογίζουν πως για να δαμάσει η Fed τον πληθωρισμό στο 2% θα πρέπει να υπάρξει ύφεση στην οικονομία και αύξηση της ανεργίας κατά πάνω από τρία εκατομμύρια άτομα, αναφέρει το Bloomberg. Ενδεχομένως οι επιπτώσεις να είναι μεγαλύτερες στην Ευρωζώνη.
Αλλά η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη και οι αλυσιδωτές αντιδράσεις στον υπόλοιπο κόσμο οδηγούν σε ανατιμήσεις που δεν μπορούν να ελέγξουν οι κεντρικοί τραπεζίτες. Η απεξάρτηση της Ευρώπης από τον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας και η προσαρμογή των αγορών στα νέα δεδομένα είναι διαδικασίες θα χρειαστούν χρόνο για να ολοκληρωθούν.