THEPOWERGAME
Η επιστροφή από τις καλοκαιρινές διακοπές βρίσκει την Ευρώπη αντιμέτωπη με μία ενεργειακή κρίση η διάρκεια της οποίας εκτιμάται πλέον ότι θα ξεπεράσει τον ερχόμενο χειμώνα, ίσως και του 2023. Οι προοπτικές είναι ζοφερές για ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία, ωστόσο στη Γηραιά Ήπειρο η απαισιοδοξία είναι μεγαλύτερη εξαιτίας της ενεργειακής της εξάρτησης από τη Ρωσία. Με άλλα λόγια, η Ευρώπη επιστρέφει στην πραγματικότητα της ύφεσης και των σοβαρών προβλημάτων που θα κληθεί να ξεπεράσει τους επόμενους μήνες.
Ακόμη και στο σενάριο που η Ρωσία δεν θα διακόψει εντελώς τις ροές φυσικού αερίου, η εκτίναξη των τιμών σε ενέργεια και τρόφιμα θα επηρεάσει πολύ αρνητικά το οικονομικό κλίμα αφού τα νοικοκυριά δεν θα μπορούν να τα βγάλουν πέρα με το αυξημένο κόστος διαβίωσης. Αποτέλεσμα είναι να θεωρείται πλέον αναπόφευκτο ότι η Ευρώπη θα βιώσει μία ύφεση τουλάχιστον για δύο με τρία τρίμηνα.
Το φάντασμα της ύφεσης πλανάται πάνω και από την αμερικανική οικονομία, όμως ύφεση από ύφεση διαφέρει. Στην πραγματικότητα, όπως πολύ εύστοχα σημειώνουν αναλυτές της ING, αυτό που συμβαίνει στην παγκόσμια οικονομία είναι ότι βλέπουμε διαφορετικές αποχρώσεις της ύφεσης σε διάφορα σημεία του πλανήτη.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εισέλθει ήδη σε τεχνική ύφεση, με βάση τον ορισμό των δύο συνεχόμενων τριμήνων συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας. Όμως όλοι σχεδόν οι οικονομικοί δείκτες υποδεικνύουν ότι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου μόνο σε ύφεση δεν βρίσκεται, με την ανεργία σε ιστορικά χαμηλά και την κατανάλωση να δείχνει αξιοσημείωτες αντοχές. Σύμφωνα, ωστόσο, με τον επικεφαλής οικονομολόγο της ING στη Νέας Υόρκης, Τζέιμς Νάιτλι, η ασθενέστερη παγκόσμια ανάπτυξη, το ισχυρό δολάριο και η επιβράδυνση της αγοράς κατοικίας με φόντο τα υψηλά επιτόκια, θα κάνουν πολύ περισσότερο αισθητή την πραγματική και όχι την τεχνική ύφεση στις ΗΠΑ, από το νέο έτος.
Σε άλλες περιοχές του πλανήτη δεν καταγράφονται συνθήκες γενικευμένης ύφεσης αλλά οι ειδικοί επισημαίνουν το εξής ενδιαφέρον: με δεδομένο ότι η Κίνα και οι αναδυόμενες αγορές χρειάζονται υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σύγκριση με το Δυτικό ημισφαίριο, είναι πολύ πιθανό να νιώσουν ότι βρίσκονται σε ύφεση αν τρέχουν με πολύ χαμηλότερους ρυθμούς από το συνηθισμένο. Κάπως έτσι η ύφεση έχει γίνει κάτι σαν εξαγώγιμο προϊόν, που ξεκινάει από την Ευρώπη, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο των γεωπολιτικών εξελίξεων, και διαχέεται σε ολόκληρο τον πλανήτη, αλλά με διαφορετικές αποχρώσεις.
Οι διαφορετικές αυτές αποχρώσεις, σε συνδυασμό με τον επίμονα υψηλό πληθωρισμό που οφείλεται στις ανισορροπίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας αλλά και στην ενεργειακή κρίση, το δίλημμα για τις κεντρικές τράπεζες μεγαλώνει αναφορικά με τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσουν για να ισορροπήσουν την οικονομία μεταξύ πληθωρισμού και ανάπτυξης. Στο παρελθόν, η απάντηση ήταν ξεκάθαρη, όμως σήμερα οι κεντρικές τράπεζες δείχνουν έτοιμες να ελέγξουν τον πληθωρισμό με κάθε κόστος για την οικονομία, ακόμη και μια βαθιά ύφεση.