THEPOWERGAME
Αποκομμένη από τον ανεπτυγμένο κόσμο, η Ρωσία επικεντρώνεται στην ενδυνάμωση των σχέσεων με τις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής που έχουν τηρήσει μια ουδέτερη στάση στον πόλεμο με την Ουκρανία. Οι επαφές γίνονται σε διάφορα επίπεδα αλλά αφορούν δυο βασικούς τομείς των οικονομιών τους: την ενέργεια και τα τρόφιμα.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Rosatom έχει ήδη ξεκινήσει διαδικασίες για να χρηματοδοτήσει με 20 δισ. δολάρια τη θυγατρική της στην Τουρκία για την κατασκευή μεγάλου πυρηνικού εργοστασίου. Η Rosatom, η οποία ελέγχεται από το ρωσικό κράτος, υπέγραψε επίσης σύμβαση με την κυβέρνηση του Κάιρου μέσα στον Ιούλιο για την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού εργοστασίου στην Αίγυπτο. Το έργο είχε αποτιμηθεί από το 2017 στα 30 δισ. δολάρια.
Η προσέγγιση της Μόσχας επαναφέρει μνήμες από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, καθώς η Ρωσία εξήγε τα προηγούμενα χρόνια στρατιωτικό εξοπλισμό σε αρκετές χώρες της αφρικανικής ηπείρου και ειδικότερα την Αίγυπτο, την Αλγερία, την Αγκόλα, την Αιθιοπία και τη Νιγηρία.
Επιστροφή στο παρελθόν με γέφυρα το εμπόριο και τις επενδύσεις
Μια αναδρομή στο παρελθόν έκανε, εξάλλου, ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης της Νιγηρίας, Ομπαντιέχ Μελάφια. Απευθυνόμενος στην Deutsche Welle, δήλωσε μέσα στον Ιούλιο πως «χωρίς την σταθερή στήριξη της Σοβιετικής Ένωσης κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και τη μάχη κατά της αποικιοκρατίας, πολλές από τις χώρες μας δεν θα είχαν αντικρύσει το φως της ανεξαρτησίας». Πρόσθεσε πως «σήμερα που η Ρωσία βρίσκεται σε μια σχετικά ισχυρή θέση, η Αφρική μπορεί να επωφεληθεί από αμοιβαία επωφελείς επενδύσεις και εμπορικές συναλλαγές».
Περιοδεία Λαβρόφ στην Αφρική
Η περιοδεία του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, στην Αίγυπτο, την Αιθιοπία, την Ουγκάντα και το Κονγκό την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου ερμηνεύτηκε ως μια απόπειρα να αμβλύνει την κριτική της Δύσης για τις ευθύνες του Κρεμλίνου στην επισιτιστική κρίση των φτωχών χωρών της Αφρικής. Η ρητορική του Κρεμλίνου είναι πως οι οικονομικές κυρώσεις της Δύσης εμποδίζουν τις εξαγωγές σιτηρών και προκαλούν ελλείψεις σε βασικά τρόφιμα και λιπάσματα, αν και οι G7 δεν έχουν στοχεύσει απευθείας τον αγροτικό κλάδο της Ρωσίας. Οι χώρες που επέλεξε να επισκεφτεί ο Λαβρόφ είναι από τις πιο ευάλωτες στη δραματική πτώση των εξαγωγών από την Ουκρανία και τη Ρωσία, δυο χώρες με πλούσια αγροτική παραγωγή που αναλογούν, μεταξύ άλλων, στο ένα τρίτο της παγκόσμιας προσφοράς σιταριού.
Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, οι εξαγωγές σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα σταμάτησαν απότομα. Αναμένεται η επανέναρξη τους με τη συμφωνία μεταξύ Κιέβου και Κρεμλίνου, η οποία επιτεύχθηκε την προτελευταία εβδομάδα του Ιουλίου με τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας με βασικό στόχο τον απεγκλωβισμό των 22 εκατ. τόνων σιτηρών από τα λιμάνια της Νότιας Ουκρανίας. Παράλληλα συμφωνήθηκε να αρθούν οικονομικές κυρώσεις που επηρεάζουν τις μεταφορές σιτηρών από τη Ρωσία, όπως είναι η ασφαλιστική κάλυψη των δρομολογίων και η επεξεργασία των πληρωμών.
Από την Αίγυπτο, μάλιστα, όπου ξεκίνησε η περιοδεία του Λαβρόφ, ο ίδιος προανήγγειλε νέα σύνοδο κορυφής ανάμεσα στη Ρωσία και την Αφρική στα μέσα του 2023 ύστερα από την πρώτη που είχε λάβει χώρα το 2019 στο θέρετρο του Σότσι στη Μαύρη Θάλασσα. Σημειωτεόν ότι λιγότερο από δυο εβδομάδες πριν την περιοδεία Λαβρόφ στην Αφρική είχε προηγηθεί η πρώτη επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν, στη Μέση Ανατολή.
Επίσκεψη και Μακρόν στην Αφρική
Η Γαλλία πήρε μετά τη σκυτάλη από τις ΗΠΑ για να αντισταθμίσει την επιρροή της Ρωσίας στην αφρικανική ήπειρο. Ο πρόεδρος της χώρας, Εμανουέλ Μακρόν, πραγματοποίησε επισκέψεις το Καμερούν, το Μπενίν και την Γουινέα-Μπισσάου επίσης την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου. Απώτερος στόχος είναι να κατοχυρώσει την παρουσία της Δύσης. Από το Μπενίν της δυτικής Αφρικής, ο Μακρόν δήλωσε πως «η Ρωσία ξεκίνησε ένα νέο είδους υβριδικού πολέμου – αποφασίζει να εισβάλει σε μια γειτονική χώρα για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της», εννοώντας την Ουκρανία.
Πάντως, δεν είναι λίγες οι χώρες του αναπτυσσόμενου και του φτωχού κόσμου που τηρούν μια ουδέτερη στάση στη ρωσική εισβολή της Ουκρανίας. Βέβαια, ο πρόεδρος της Αφρικανικής Ένωσης και πρόεδρος της Σενεγάλης, Μάκι Σαλ, είχε δηλώσει σε συνάντηση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν τον Ιούνιο πως αν και η Αφρική απέχει από τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι κάτοικοι της «είναι θύματα της οικονομικής κρίσης». Αυτή η μάχη ισχύος ανάμεσα στη Μόσχα και τη Δύση δεν θα είναι εύκολη.
Στο περιθώριο των εξελίξεων αυτών, η Αίγυπτος ακύρωσε συμβόλαια για την παράδοση συνολικά 240.000 τόνων σιταριού από την Ουκρανία καθώς δεν ήθελε να τα ανανεώσει από τον Μάρτιο και Φεβρουάριο που ήταν παραδοτέα. Έκτοτε έχουν αυξηθεί οι διεθνείς τιμές στα αγροτικά εμπορεύματα λόγω της ρωσικής εισβολής. Όμως η Αίγυπτος είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας σιτηρών στον κόσμο, με μεγάλη εξάρτηση από τα φορτία της Μαύρης Θάλασσας τόσο από τη Ρωσία, όσο και την Ουκρανία.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
