THEPOWERGAME
Οι αρμόδιες αρχές στη νότια Ουκρανία προχωρούν στις απαραίτητες προετοιμασίες για την επανέναρξη των εξαγωγών σιτηρών, που ενδεχομένως να ξεκινήσει από αυτήν την κιόλας την εβδομάδα. Είναι ένα αναγκαίο βήμα για να αποκατασταθεί μια πολύτιμη πηγή εσόδων, η οποία προ του πολέμου συνεισέφερε στον προϋπολογισμό της χώρας με ένα δισ. δολάρια τον μήνα. Έπειτα από μια πεντάμηνη παύση, τα δρομολόγια θα ξεκινήσουν πρώτα από το λιμάνι του Τσορνομόρσκ και εν συνεχεία του Γιούζν και της Οδησσού.
Ωστόσο, έχουν εκφραστεί ανησυχίες για την επικινδυνότητα της αποστολής που αναλαμβάνουν τα εμπορικά πλοία που θα διέρχονται της Μαύρης Θάλασσας, ιδιαίτερα μετά τις επιθέσεις των Ρώσων στην Οδησσό που ανακοίνωσε η Μόσχα πως στόχευσαν στρατιωτικές υποδομές με όπλα της Δύσης. Προκλήθηκε, ωστόσο, διεθνής κατακραυγή καθώς λιγότερο από ένα 24ώρο πριν είχε υπογραφθεί η συμφωνία για τα σιτηρά μεταξύ Κιέβου και Μόσχας.
Προβληματισμός για την ασφάλιση των εμπορικών πλοίων και τις νέες παραγγελίες από τους εξαγωγείς
Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια των δρομολογίων αυτών είναι η ασφάλισή τους και έπειτα η διστακτικότητα των εμπόρων να προχωρήσουν σε νέες παραγγελίες όσο συνεχίζεται ο πόλεμος. Από την άλλη πλευρά, η υλοποίηση της συμφωνίας που επιτεύχθηκε την περασμένη εβδομάδα με διαμεσολαβητές τον ΟΗΕ και την Τουρκία είναι επίσης αναγκαία για την επισιτιστική ασφάλεια περίπου 47 εκατ. ανθρώπων στην Αφρική και την Ασία, οι οποίοι στερούνται βασικών τροφίμων από τότε που η Μόσχα κήρυξε πόλεμο στο Κίεβο στις 24 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων του ΟΗΕ.
Εδώ και ένα πεντάμηνο περίπου 80 εμπορικά πλοία είναι μπλοκαρισμένα στα λιμάνια της νότιας Ουκρανίας και πάνω από 20 εκατ. τόνοι σιτηρών παραμένουν ανεκμετάλλευτοι και στερούν από τον αγροτικό κλάδο τα απαραίτητα έσοδα για να δρομολογήσουν νέες σοδειές. Προτεραιότητα είναι να ξεκινήσουν όσα πλοία είναι ήδη φορτωμένα με σιτηρά. Στο λιμάνι του Τσορνομόρσκ υπολογίζεται πως βρίσκονται τουλάχιστον σε δέκα με συνολική ποσότητα άνω των 600.000 τόνων σε σιτηρά. Έπειτα θα σχεδιαστεί η μεταφορά των αποθηκευμένων ποσοτήτων σε σιλό στα λιμάνια. «Εάν όλα εξελιχθούν ομαλά τότε θα αρχίσει η αγορά να εξετάζει νέες παραγγελίες» δηλώνει η Μάσα Μπελικόβα, στέλεχος της εταιρείας ανάλυσης εμπορευμάτων Fastmarkets, στη βρετανική Guardian. Αλλά είναι δύσκολο να εγγυηθεί κανείς την ασφάλεια των πληρωμάτων, των φορτίων ή των εργαζομένων στα λιμάνια, προσθέτει η ίδια, εννοώντας τις επιθέσεις των Ρώσων στην Οδησσό.
Ο Νηλ Ρόμπερτς, επικεφαλής του ναυτικού τομέα και της αεροπλοΐας στην ασφαλιστική και αντασφαλιστική αγορά Lloyd’s (LMA), τονίζει πως υπάρχουν ακόμη ζητήματα που δεν έχουν ξεκαθαριστεί και ενδεχομένως να εξετάζεται κάθε δρομολόγιο σε μεμονωμένη βάση». Η LMA έχει κατατάξει στην κατηγορία υψηλού κινδύνου τις θαλάσσιες περιοχές της Ουκρανίας και κάθε ταξίδι θα πρέπει να αξιολογείται από τους αντασφαλιστές, υπογραμμίζει ο Ρόμπερτς στο Reuters.
Σε ετοιμότητα το κέντρο συντονισμού
Την Τετάρτη, η Τουρκία εγκαινίασε το κοινό κέντρο συντονισμού (JCC) στην Κωνσταντινούπολη για να υποδεχτεί εκπροσώπους της Ουκρανίας, της Ρωσίας και του ΟΗΕ με αποστολή να οργανώνουν και να παρακολουθούν τη διέλευση των εμπορικών πλοίων από τη Μαύρη Θάλασσα στα Στενά του Βοσπόρου τις επόμενες 120 ημέρες. Προβλέπεται η αυτόματη ανανέωση της όσο συνεχίζεται ο πόλεμος.
Αρχικά, η εκφόρτωση των σιτηρών θα επιβλέπεται από εκπροσώπους της Ουκρανίας, της Τουρκίας και του ΟΗΕ. Εν συνεχεία, τα εμπορικά πλοία θα συνοδεύονται σε κομβόι υπό την αιγίδα του υπουργείου Υποδομών μέσα από θαλάσσιες οδούς που θα έχουν απαλλαγεί από νάρκες, όπως ανέφερε στους Financial Times o Ουκρανός υπουργός Υποδομών, Ολεκσάντρ Κουμπράκοφ. Από το Κάιρο, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, τόνισε πως ο επανέλεγχος των φορτίων στα Στενά του Βοσπόρου θα γίνεται υπό την παρουσία Ρώσων.
Ρωσία και Ουκρανία: Ανταγωνιστές στο εμπόριο μετά τον πόλεμο
Αυτήν την περίοδο, ο Λαβρόφ βρίσκεται σε περιοδεία στην Αφρική, ξεκινώντας από το Κάιρο και προχωρώντας στο Κονγκό, την Ουγκάντα και την Αιθιοπία. Απώτερος στόχος είναι να απαλύνει τις αρνητικές εντυπώσεις για τον καθοριστικό ρόλο που έχει διαδραματίσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στην επισιτιστική κρίση. Παρά την υποχώρηση των τιμών στα δημητριακά τον Ιούνιο, όμως, ο δείκτης δημητριακών του Οργανισμού Τροφίμων εξακολουθεί να βρίσκεται 36 μονάδες υψηλότερα από πέρσι. Αυτό συμβαίνει όταν ανοίγει ένα πολεμικό μέτωπο ανάμεσα σε δυο χώρες που, μεταξύ άλλων, ελέγχουν το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής στο σιτάρι.
Η Ουκρανία εξάγει περίπου 2 εκατ. τόνους σιτηρών και αλεύρων τον μήνα μέσα από τα κανάλια του Δούναβη ενώ πριν το πόλεμο οι ποσότητες έφθαναν τους 6 με 8 εκατ. τόνους τον μήνα. «Κάτω από αυτές τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες, είναι σημαντικό για την Ουκρανία να αποκτήσει ξανά πόρους από τον απεγκλωβισμό των λιμανιών της» σημειώνει ο Κουμπράκοφ.