THEPOWERGAME
Λιγότερο από ένα 24ώρο μετά την υπογραφή της συμφωνίας ανάμεσα στο Κίεβο και τη Μόσχα για τον απεγκλωβισμό των εξαγωγών σιτηρών από την Οδησσό και δυο ακόμα λιμάνια στη νότια Ουκρανία, η Ρωσία προχώρησε σε πυραυλικές επιθέσεις το Σάββατο που θέτουν υπό αμφισβήτηση τον εφοδιασμό του φτωχού κόσμου με βασικά τρόφιμα. Η καταδίκη από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και τον ΟΗΕ ήταν άμεση, καθώς η συμφωνία αυτή ήταν το αποτέλεσμα πολύμηνων διαπραγματεύσεων με διαμεσολαβητές τον ΟΗΕ, αλλά και την Άγκυρα.
Σε αυτή τη φάση, οι προχθεσινές επιθέσεις στο λιμάνι της Οδησσού συρρικνώνουν τις ελπίδες για άμεση διέξοδο στην επισιτιστική κρίση που πλήττει όλο και πιο πολύ την Ασία, τη Μέση Ανατολή και την βόρεια Αφρική, με κίνδυνο να ενταθούν οι ανοδικές τάσεις στις τιμές των αγροτικών εμπορευμάτων.
Η απρόβλεπτη στάση της Μόσχας επικυρώθηκε μια ακόμη φορά, όταν ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε από το Κάιρο πως οι οικονομικές κυρώσεις της Δύσης περιορίζουν τις εξαγωγές τροφίμων από τη Ρωσία και κάλεσε τον ΟΗΕ να δώσει μια λύση επί του θέματος. Από τις 24 Φεβρουαρίου, όταν η Μόσχα έδωσε εντολή για την εισβολή στην Ουκρανία, η Δύση επέβαλε μια σειρά κυρώσεων στη ρωσική οικονομία, αλλά απέφυγε την επιβολή μέτρων στην αγροτική παραγωγή προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα στην παγκόσμια προσφορά τροφίμων.
Η Ουκρανία σε ετοιμότητα για τις εξαγωγές παρά τους κινδύνους
Ωστόσο, με τη Ρωσία και την Ουκρανία μαζί να αναλογούν στο ένα τρίτο της παγκόσμιας προσφοράς μόνον και μόνον του σιταριού, ο πόλεμος αυτός παρεμβάλλει σοβαρά εμπόδια στην επισιτιστική ασφάλεια του κόσμου. Περίπου 20 εκατ. τόνοι σιτηρών είναι μπλοκαρισμένοι στην Ουκρανία μόνον από την καλλιεργητική περίοδο 2021/22 και έχει συσσωρευτεί επιπλέον παραγωγή.
Πρόσφατα, η Ουκρανία προειδοποίησε πως ελλοχεύει κίνδυνος να υπάρξουν παρατεταμένες ελλείψεις στην παγκόσμια προσφορά τροφίμων, εάν δεν ξεκινήσουν άμεσα οι εξαγωγές από τα λιμάνια της χώρας, διότι οι αγρότες της χώρας δεν θα έχουν τους απαραίτητους πόρους από το εμπόριο για να προμηθευτούν με καύσιμα, λιπάσματα και ζιζανιοκτόνα ώστε να ολοκληρώσουν τις επόμενες σπορές.
Μολονότι η Ουκρανία ανακοίνωσε πως δεν θα οπισθοχωρήσει από τη συμφωνία που υπεγράφη την Παρασκευή στην Κωνσταντινούπολη, η διεθνής κοινότητα αμφιβάλλει εύλογα για τις προθέσεις του Κρεμλίνου. Η τήρηση των όρων της συμφωνίας δεν μπορεί να είναι μονόπλευρη. Παρόλα αυτά, το Κίεβο προχωρά στις απαραίτητες διαδικασίες για την άμεση εκφόρτωση σιτηρών, αλλά τα εμπορικά πλοία βρίσκονται σε στάση αναμονής, σύμφωνα με το Bloomberg. Πηγές του αμερικανικού πρακτορείου αποκάλυψαν πως υπάρχουν εννέα πλοία στην Οδησσό, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων που είναι φορτωμένα με καλαμπόκι, συνολικής αξίας 45,6 εκατ. δολαρίων.
Το Κρεμλίνο αναγκάστηκε να παραδεχτεί την Κυριακή πως ήταν ρωσικές οι στρατιωτικές δυνάμεις, που επιτέθηκαν μια ημέρα πριν στο λιμάνι της Οδησσού με πυραύλους υψηλής ακρίβειας. Η εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα έκανε λόγο για την καταστροφή ενός «στόχου στρατιωτικών υποδομών». Ο Όλεγκ Νικολένκο, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ουκρανίας, είπε ότι η Ρωσία θα επωμιστεί ολοκληρωτικά την ευθύνη για την επιδείνωση μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης εάν δεν είναι συνεπής με τη δέσμευση της να μην επιτεθεί στην Οδησσό.
Έντονη κριτική ασκήθηκε, επίσης, από την Ουάσινγκτον με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν να τονίζει το Σάββατο πως «η επίθεση της Ρωσίας αποδυναμώνει την αξιοπιστία των δεσμεύσεων της στη χθεσινή συμφωνία και υπονομεύει τις εργασίες του ΟΗΕ, της Τουρκίας και της Ουκρανίας για την αποστολή κρίσιμων ποσοτήτων τροφίμων στις παγκόσμιες αγορές».
Η Ρωσία συνεχίζει τον πόλεμο στην Ουκρανία επί πέμπτο διαδοχικό μήνα παρά τις δυτικές κυρώσεις. Οι πυραυλικές επιθέσεις στην Οδησσό το Σάββατο και οι δηλώσεις Λαβρόφ από το Κάιρο υπέρ των εξαγωγών τροφίμων της Ρωσίας θέτουν εύλογα ερωτήματα για τα κίνητρα και τον σχεδιασμό των πράξεων αυτών. Αφενός, η Ρωσία δεν επιθυμεί να ενδυναμωθεί οικονομικά η Ουκρανία από τις εξαγωγές σιτηρών.
Αφετέρου, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών βρίσκεται σε περιοδεία στην ευρύτερη περιοχή της Αφρικής για να ενισχύσει τους διπλωματικούς δεσμούς με τους κυβερνώντες εκεί. Αλλά θα καταφέρει η Ρωσία να αποκαταστήσει τη θέση της στη διεθνή σκηνή όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία και εκκρεμούν οι κυρώσεις της Δύσης; Με την ανάπτυξη στην παγκόσμια οικονομία να ακροβατεί, η Μόσχα φαίνεται να βρίσκεται όλο και πιο εκτεθειμένη.