THEPOWERGAME
Παρά την πολιτική κρίση στην οποία έχει βυθιστεί η Ιταλία με την υποβολή της παραίτησης του Ιταλού πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι για δεύτερη φορά μέσα σε μία εβδομάδα, το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, του οποίου η Ιταλία προορίζεται να είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης, είναι ικανό να παίξει τον «ρόλο του καρότου αντί του μαστίγιου», που έπαιξε η Τρόικα προ ετών. Αυτό εκτιμά σε ανάλυσή της η Berenberg Bank για την επόμενη μέρα στην Ιταλία μετά την παραίτηση Ντράγκι.
Ειδικότερα, η πιθανότητα πρόωρων εκλογών ενισχύεται στην Ιταλία στα τέλη Σεπτεμβρίου ή αρχές Οκτωβρίου μετά την άρνηση του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, της Λέγκας και της Φόρτσα Ιτάλια αργά την Τετάρτη να στηρίξουν τον κυβερνητικό συνασπισμό του Μάριο Ντράγκι παρά τη μεγάλη υποστήριξη από τοπικές κυβερνήσεις, επιχειρηματικές ενώσεις και πολιτών. Ελλοχεύει, επομένως, ο κίνδυνος να κλονιστεί η μακροπρόθεσμη προοπτική του δημοσίου χρέους της χώρας, το οποίο κινείται στο 150% του ΑΕΠ, μαζί με τη διαδικασία ψηφίσματος του επόμενου προϋπολογισμού και μεταρρυθμίσεων που θεωρούνται αναγκαίες για την εξασφάλιση κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Αν και οι αγορές ανησυχούν για την ανάδειξη ενός νέου κυβερνητικού σχήματος με επικεφαλής την Τζόρτζια Μελόνι των Αδελφών της Ιταλίας, ενός κόμματος με ρίζες στον νεοφασισμό, το πολιτικό «σοκ πιθανότατα να μην είναι χειρότερο από τον απρόβλεπτο συνασπισμό των ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων του Κινήματος των Πέντε Αστέρων και της Λέγκας που προέκυψε στις εκλογές του 2018» υπογραμμίζει ο Χόλγκερ Σμίτινγκ, κορυφαίος οικονομολόγος της Berenberg Bank. Παρόλα αυτά, το πρωί της Πέμπτης οι αποδόσεις στα 10ετή κρατικά ομόλογα της Ιταλίας ενισχύθηκαν κατά 19 μονάδες βάσης στο 3,58% και ο χρηματιστηριακός δείκτης FTSE Mib υποχωρούσε πάνω από 2%, καθώς ο Μάριο Ντράγκι μετέβαινε στο γραφείο του Ιταλού προέδρου, Σέρτζιο Ματαρέλα, για να υποβάλει την παραίτησή του για δεύτερη φορά μέσα σε μια εβδομάδα. Την πρώτη φορά δεν έγινε δεκτή, ενώ την Πέμπτη, 21 Ιουλίου, ο Ματαρέλα είπε πως ο Ντράγκι θα παραμείνει στη θέση του για τη διαχείριση των υποθέσεων του κράτους. Από τη μια στιγμή στην άλλη αναμένεται η κήρυξη πρόωρων εκλογών.
Ισχυρό το κίνητρο για την αποφυγή πολιτικής κρίσης το Ταμείο Ανάκαμψης
Επειδή, όμως, ο Ματαρέλα αποτελεί σταθεροποιητικό παράγοντα στην πολιτική σκηνή της Ιταλίας, η οποία αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, τα υπόλοιπα κράτη-μέλη δεν έχουν επηρεαστεί από τις αναταράξεις στο εσωτερικό της χώρας. Συν τοις άλλοις, ο οικονομολόγος της Berenberg Bank, εξηγεί πως η ΕΕ έχει συνηθίσει σε πολιτικές ανατροπές. «Θυμάστε τον Γιάννη Βαρουφάκη και τον Αλέξη Τσίπρα;», είναι το ερώτημα που θέτει στην ανάλυση για την Ιταλία. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, του οποίου η Ιταλία προορίζεται ο μεγαλύτερος αποδέκτης, είναι ικανό να παίξει τον «ρόλο του καρότου αντί του μαστίγιου», που έπαιξε η Τρόικα προ ετών, υπογραμμίζει ο Χόλγκερ Σμίτινγκ.
Σ΄ αυτό το σημείο αξίζει να τονισθεί πως τα Αδέλφια της Ιταλίας συντάχθηκαν με τη στάση του Ντράγκι στον πόλεμο της Ιταλίας όταν στο Κίνημα των Πέντε Αστέρων είχε επικρατήσει διχογνωμία, με τον επικεφαλής Τζουζέπε Κόντε να διαφωνεί με την αποστολή στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία. Ήταν ο λόγος που αποχώρησε ο Λουίτζι ντι Μάιο μαζί με δεκάδες άλλους βουλευτές για να δημιουργήσουν νέα κοινοβουλευτική ομάδα.
Μια περαιτέρω άνοδος του κόστους δανεισμού στην Ιταλία μπορεί να λειτουργήσει ως ισχυρό μήνυμα στα πολιτικά κόμματα για την ανάγκη ενότητας σε μια αντίξοη συγκυρία και προώθηση μεταρρυθμίσεων προκειμένου να αποκομίσει η χώρα το βέλτιστο από τα 200 δισ ευρώ που της αναλογούν στο Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ. Πηγές των Financial Times, στο μεταξύ, εικάζουν πως ενδεχομένως να δρομολογηθούν νωρίτερα οι εκλογές προκειμένου να είναι ομαλή η μετάβαση της οικονομίας στον επόμενο προϋπολογισμό.
Αν και είναι τεράστιο το χρέος του ιταλικού κράτους, η Berenberg Bank εξηγεί πως το 26% των ομολόγων κρατούνται από την κεντρική τράπεζα της χώρας ή απευθείας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Και αυτός ο όγκος των τίτλων θα παραμείνει κάτω από αυτή την «ομπρέλα» τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2024.