THEPOWERGAME
Απόλυτα συνεπής με τις δηλώσεις του, ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι υπέβαλε την Πέμπτη την παραίτησή του, καθώς είχε ξεκαθαρίσει εξαρχής ότι δεν προτίθεται να ηγηθεί ενός διαφορετικού κυβερνητικού σχήματος από το υφιστάμενο. Η αποχή του Κινήματος των Πέντε Αστέρων από την ψήφο εμπιστοσύνης για τον κυβερνητικό συνασπισμό στη Γερουσία της Ρώμης δεν άφησε άλλη επιλογή στον Ντράγκι. Αν και τελικά εξασφαλίστηκε η εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση του τεχνοκράτη πρωθυπουργού και δόθηκε το πράσινο φως σε μέτρα 26 δισ. ευρώ για τη στήριξη των πολιτών από την αλματώδη άνοδο του πληθωρισμού, ο Ντράγκι επισκέφθηκε τον πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλα για να δηλώσει την παραίτησή του που, όμως, δεν έγινε δεκτή.
«Από την ομιλία της ορκωμοσίας μου πάντα δήλωνα πως θα προχωρούσα μόνον με την ξεκάθαρη προοπτική πως θα αποπεράτωνα το κυβερνητικό πρόγραμμα που οι πολιτικές δυνάμεις είχαν εμπιστευτεί με την ψήφο τους» είπε ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). «Αυτές οι προϋποθέσεις δεν υπάρχουν πια», συμπλήρωσε.
Από αυτό το σημείο και έπειτα οι συνθήκες δεν περιπλέκονται μόνον για την Ιταλία, η οικονομία της οποίας επιβαρύνεται με το υψηλότερο χρέος από όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, φθάνοντας πέρσι τα 2,6 τρισ. ευρώ. Σε μια ακόμη ασυνήθιστη κατάσταση εμπλέκεται επίσης η ΕΚΤ, καθώς έχει προαναγγείλει πως θα δημιουργήσει έναν μηχανισμό για να αποκρούσει την απόκλιση των αποδόσεων ανάμεσα στα ομόλογα των κρατών-μελών με υψηλό και χαμηλό χρέος. Περισσότερες λεπτομέρειες επί του θέματος αναμένεται να μοιραστεί η ΕΚΤ με το ευρύ κοινό μετά τη συνεδρίαση αυτού του μήνα όπου θα προχωρήσει επίσης στην πρώτη αύξηση των επιτοκίων της για παραπάνω από μια δεκαετία.
Οι αγορές της Ιταλίας στο κόκκινο και το ευρώ ξανά κάτω από το δολάριο
Αν και οι αγορές είναι λίγο έως πολύ συμβιβασμένες με την πολυτάραχη πολιτική ζωή της Ιταλίας, η συγκεκριμένη συγκυρία είναι γενικά ασταθής λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και της συνακόλουθης ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη. Για αυτό, η νευρικότητα των επενδυτών κλιμακώθηκε αργά την Πέμπτη με το ευρώ να κινείται χαμηλότερα από το δολάριο και ειδικότερα μέχρι τα 0,9984 σεντς. Είναι η δεύτερη φορά που αποδυναμώνεται τόσο το ευρώ μέσα σε λίγα 24ώρα μετά από μια 20ετία.
Προηγουμένως, το 10ετές κόστος δανεισμού της Ιταλίας είχε αναρριχηθεί πάνω από 20 μονάδες βάσης μέχρι το 3,5% και ο χρηματιστηριακός δείκτης FTSE Mib είχε κλείσει με απώλειες 3,44% έναντι πτώσης 1,53% που εμφάνισε ο πανευρωπαϊκός δείκτης Europe Stoxx 600. Οι τραπεζικές μετοχές στο χρηματιστήριο του Μιλάνου κινήθηκαν στο κόκκινο, με αυτές των Intesa Sanpaolo και Unicredit να χάνουν πάνω από 5,5% έως 6,11%.
Το χάσμα ανάμεσα στον Τζουζέπε Κόντε, αρχηγό του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, και του Ντράγκι μεγεθύνθηκε όσο επιδεινώνονται οι συνθήκες στην ιταλική οικονομία. Σχετικά με το πακέτο των 26 δισ. ευρώ, ο Κόντε ήταν της άποψης πως ο κυβερνητικός συνασπισμός, όπου το Κίνημα των Πέντε Αστέρων είναι το μεγαλύτερο κόμμα, δεν έκανε αρκετά για να καταπολεμήσει τη μεγάλη αύξηση των τιμών στην ενέργεια και τα τρόφιμα. Ο ίδιος δήλωσε χθες ότι «διαισθάνομαι πως τον Σεπτέμβριο θα έρθει η στιγμή που οι οικογένειες θα πρέπει να αποφασίσουν εάν θα πληρώσουν τον λογαριασμό ρεύματος ή εάν θα αγοράσουν τρόφιμα». Τον Ιούνιο, ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ιταλία έφθασε το 8%, αντανακλώντας το υψηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο του 1986.
Μεγάλος προβληματισμός από τις Βρυξέλλες
Τη βαθιά ανησυχία του για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ιταλία εξέφρασε επίσης ο Πάολο Τζεντιλόνι, επίτροπος Οικονομίας στην ΕΕ. Διότι μια κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού της Ιταλίας θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές άμεσα αντί της άνοιξης του επόμενου έτους, προκαλώντας πολιτική αστάθεια σε μια χώρα που είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ, συνολικού ύψους 750 δισ. ευρώ. Οι πρόωρες εκλογές θέτουν εν αμφιβόλω την ψήφιση του προϋπολογισμού αυτό το φθινόπωρο και κρίσιμων μεταρρυθμίσεων για την απορρόφηση των κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Παράλληλα, αν και η ΕΚΤ προτίθεται να αποτρέψει τη μεγάλη άνοδο του κόστους δανεισμού για τα κράτη-μέλη με υψηλό χρέος, κάθε απόπειρα θα ήταν μάταιη εάν οι κυβερνήσεις τους κλυδωνίζονται από πολιτική αβεβαιότητα. Σε κάθε περίπτωση, ο Ντράγκι, ο οποίος ως επικεφαλής της ΕΚΤ κυριολεκτικά έσωσε το ευρώ στην κρίση δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης, ενδεχομένως να κάνει μια νέα προσπάθεια για να διασφαλίσει τη συνοχή του κυβερνητικού συνασπισμού. Το πολιτικό τοπίο στην Ιταλία παραμένει ρευστό.