THEPOWERGAME
Aν και περνούν απαρατήρητα, τα χημικά χρησιμοποιούνται σχεδόν σε κάθε προϊόν από τα φάρμακα μέχρι τα αυτοκίνητα και τα ρούχα. Οπότε οι ανατιμήσεις στην ενέργεια επηρεάζουν άμεσα το κόστος των χημικών, διότι ένα μεγάλο κομμάτι τους είναι παράγωγα του αργού πετρελαίου. Έτσι εξηγείται, εξάλλου, το σπιράλ των ανατιμήσεων στην οικονομία, με τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ και την Ευρωζώνη να φθάνει το 9,1% το 8,6%, αντίστοιχα, τον Ιούνιο.
Χαρακτηριστικό είναι πως η τιμή του βενζολίου, ένα φυσικό συστατικό του αργού πετρελαίου και ένα από τα βασικότερα πετροχημικά προϊόντα, αναρριχήθηκε τον περασμένο μήνα στο ιστορικό υψηλό των 1.900 δολαρίων τον τόνο στην αγορά του Ρότερνταμ. Αρχές Ιουλίου υποχώρησε στα 1.780 δολάρια τον τόνο, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας αναλύσεων ICIS που παραθέτουν οι Financial Times σε σχετικό δημοσίευμα. Σε ρεκόρ έφθασαν επίσης οι τιμές του τολουολίου και ξυλένιου, δυο χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή συσκευασιών και ρούχων. Τουλάχιστον έτσι καταδεικνύουν τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από τη δεκαετία του ΄80.
Το πετρέλαιο και οι κυρώσεις στη Ρωσία
Μολονότι οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου κινούνται σήμερα χαμηλότερα από τα 100 δολάρια το βαρέλι αντί των 120 δολαρίων που είχαν παρουσιαστεί τον Μάρτιο, δηλαδή αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι τιμές της βενζίνης δεν έχουν αναπροσαρμοστεί σε τόσο χαμηλά επίπεδα λόγω της ανεπαρκούς δυνατότητας διύλισης στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Η χαμηλή διαθεσιμότητα πετροχημικών προϊόντων από την ανεπαρκή διύλιση πετρελαίου αναμένεται να επιμείνει καθώς την τελευταία διετία δεν έγιναν οι απαραίτητες επενδύσεις λόγω της πανδημίας και ενός ζήλου των κυβερνήσεων να περάσουν στην εποχή της «πράσινης ενέργειας».
Σήμερα τα δεδομένα έχουν αλλάξει δραματικά, καθώς η Δύση έχει επιβάλει μια σειρά κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας, με την Ε.Ε να δρομολογεί και ένα εμπάργκο στο 90% του ρωσικού πετρελαίου μέχρι τα τέλη του έτους. Αν και η Ρωσία επωφελείται σήμερα από τις υψηλές τιμές στις διεθνείς αγορές, παραμένει αβέβαιο εάν θα μπορεί να διυλίζει το πετρέλαιό της σε βάθος χρόνου. Σημειωτέον ότι από τη διύλιση γίνεται ο αρχικός διαχωρισμός των συστατικών του πετρελαίου, ανοίγοντας το δρόμο για την παραγωγή των υποπροϊόντων του. Οπότε υπάρχει μια γενικότερη ανασφάλεια ως προς την διαθεσιμότητα βασικών χημικών προϊόντων.
Ο ρόλος των διυλιστηρίων
Απευθυνόμενος στους Financial Times, ο Στηβ Τζένκινς, αντιπρόεδρος του τμήματος χημικών στη συμβουλευτική εταιρεία Wood Mackenzie, δίνει μια επιπλέον διάσταση στο θέμα. Εξηγεί πως τα διυλιστήρια και οι εταιρείες παραγωγής πετροχημικών θέτουν σε προτεραιότητα την επεξεργασία καυσίμων εις βάρος των χημικών προϊόντων, γεγονός που αιτιολογεί την πρόσφατη άνοδο των τιμών τους.
Την ίδια ώρα, μεγάλοι όμιλοι όπως οι γερμανικές BASF και Covestro προβληματίζονται για το εάν θα πρέπει να περάσουν όλο το εύρος των αυξήσεων στις τιμές των τελικών προϊόντων όταν η κατανάλωση δείχνει να μειώνεται από τον υψηλό πληθωρισμό. Δεν είναι λίγοι οι παράγοντες του κλάδου που διαβλέπουν πια μια αποκλιμάκωση των τιμών μέσα στους επόμενους μήνες λόγω των φόβων για ύφεση. Όπως διαπιστώνει η Covestro, «βρισκόμαστε σε μια φάση υψηλής μεταβλητότητας και μακροοικονομικών πιέσεων στις τιμές» για όλα τα παράγωγα του πετρελαίου». Παρόλα αυτά, προσθέτει ο όμιλος, «οι τιμές κινούνται σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με την άνοιξη».