THEPOWERGAME
Καταστροφικές και οικονομικά επώδυνες συνέπειες έχει μέχρι στιγμής ο πόλεμος στην Ουκρανία, που έχει δημιουργήσει νέες συνθήκες διατάραξης της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, επηρεάζοντας όλο το φάσμα των μεταφορών, ιδίως όμως την εμπορική ναυτιλία. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες από την υπηρεσία UNCTAD του ΟΗΕ, «από τον Φεβρουάριο και μέχρι τον Μάιο του τρέχοντος έτους, οι τιμές για τη μεταφορά προϊόντων ξηρού φορτίου, όπως π.χ. σιτηρών, έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 60%. Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό και με την άνοδο των τιμών των σιτηρών, αναμένεται να προκαλέσει την αύξηση των τιμών των τροφίμων κατά 3,7% παγκοσμίως».
Η UNCTAD κάνει λόγο για διατάραξη του θαλάσσιου εμπορίου λόγω του πολέμου, στην ευρύτερη περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, εξέλιξη η οποία αυξάνει την παγκόσμια ζήτηση πλοίων και το θαλάσσιο μεταφορικό κόστος σε όλον τον κόσμο. «Το θαλάσσιο εμπόριο έχει διαταραχθεί. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι συνέπειές του έχουν επηρεάσει τις θαλάσσιες μεταφορές και τα logistics». Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι χώρες της ΕΕ, της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, που αποτελούσαν τους βασικούς προορισμούς των σιτηρών που εξάγει η Ουκρανία, έχουν υποχρεωθεί να αναζητήσουν σιτηρά από άλλες χώρες, πιο μακρινές για τις εισαγωγές τους, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι ναύλοι των πλοίων, μιας και θα διανύσουν μεγαλύτερη απόσταση.
Στο σκέλος αυτό εντοπίζεται κι άλλος ένας λόγος για την αύξηση του κόστους, τα καύσιμα. Οι μεταφορικές εταιρείες, πλοιοκτήτες και ναυλωτές καλούνται να διαχειριστούν μια ακόμα κρίση, εκείνη του κόστους των καυσίμων. «Η Ρωσία είναι ένας εκ των μεγαλύτερων εξαγωγέων πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι τιμές των οποίων έχουν αυξηθεί επίσης εξαιτίας των περιορισμών και των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί κι έχουν υποχρεώσει πολλές χώρες, να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές προμήθειας για την κάλυψη των αναγκών τους σε ορυκτά καύσιμα», σημειώνει η UNCTAD. Το αποτέλεσμα είναι να καταγράφεται δραματική αύξηση των τιμών ναύλωσης δεξαμενόπλοιων μικρού μεγέθους, τα οποία διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο για το περιφερειακό εμπόριο πετρελαίου στη Μαύρη Θάλασσα, τη Μεσόγειο και τη Θάλασσα της Βαλτικής. Ακόμα χειρότερο όμως είναι το γεγονός ότι έχουν αυξηθεί κατακόρυφα και οι τιμές των ναυτιλιακών καυσίμων, μια επιβάρυνση η οποία μετακυλίεται στους εισαγωγείς. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, από τις αρχές του έτους, μέχρι το τέλος του Μαΐου, η μέση αύξηση των τιμών των ναυτιλιακών καυσίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο (VLFSO) είχε διαμορφωθεί στο 64%.
Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω παραγόντων έχει πυροδοτήσει «συναγερμό» στους κόλπους του ΟΗΕ, στελέχη του οποίου κάνουν λόγο για επικείμενη επισιτιστική κρίση, υψηλότερο κόστος προμήθειας καταναλωτικών ειδών πρώτης ανάγκης και διεύρυνση της φτώχειας. Στο πλαίσιο αυτό, ζητείται η λήψη επειγουσών μέτρων, για τη διευκόλυνση της ροής φορτίων. Καταρχάς, θα πρέπει η παγκόσμια ναυτιλία να συμβάλει προς την κατεύθυνση του να παραμείνουν τα λιμάνια στην Ουκρανία ανοιχτά και λειτουργικά, ώστε να μπορέσουν τα σιτηρά της χώρας να φτάσουν στις διεθνείς αγορές με χαμηλότερο μεταφορικό κόστος.
Η UNCTAD αναφέρει ότι απαιτείται συνεχής συνδρομή και συνεργασία μεταξύ των Κρατών Σημαίας (Flag States), των Αρχών του Κράτους Λιμένα (Port State Control) κι άλλων φορέων του ναυτιλιακού κλάδου, ώστε να παραμείνουν λειτουργικές όλες οι αναγκαίες υπηρεσίες για την μεταφορά σιτηρών από την Ουκρανία. Προμήθεια καυσίμων πλοίων, υπηρεσίες υγείας και τα μέλη των πληρωμάτων και πιστοποιητικά κανονιστικής συμμόρφωσης, συγκαταλέγονται μεταξύ εκείνων που απαιτούνται, καθώς η εξασφάλισή τους θα επιτρέψει την μείωση του κόστους της ασφαλιστικής κάλυψης, επιτρέποντας την δραστηριοποίηση περισσότερων πλοίων.
Σημαντικό είναι επίσης να διευκολυνθεί η ροή φορτίων σε λιμάνια «κόμβους», όπως επίσης και η μεταφορά πληρωμάτων και άλλων εργαζομένων στην εφοδιαστική αλυσίδα, έστω και προσωρινά, ώστε να επιταχυνθεί το διαμετακομιστικό εμπόριο και να αποφεύγονται μεγάλες καθυστερήσεις.