THEPOWERGAME
Αν και το Κρεμλίνο έχει λάβει μέτρα για να αντισταθμίσει τις οικονομικές επιπτώσεις του πολεμικού μετώπου που έχει ανοίξει στην Ουκρανία και των συνακόλουθων κυρώσεων της Δύσης, οι πρώτες ρωγμές αρχίζουν να φαίνονται σε κλάδους όπως ο τραπεζικός, το μάρκετινγκ και το λιανικό εμπόριο. Μολονότι η ανεργία στη Ρωσία παραμένει περίπου στο 4%, μια μείωση της διαθεσιμότητας νέων θέσεων εργασίας γίνεται εντονότερη μαζί με την πτώση των εισαγωγών.
Μέχρι στιγμής, η Ρωσία συγκεντρώνει έσοδα από τις πωλήσεις του κλάδου ενέργειας ενώ η κυβέρνηση του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν έχει ήδη δρομολογήσει αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και τις συντάξεις. Όμως τα προγράμματα διαθεσιμότητας που ενεργοποίησαν ξένοι όμιλοι για το προσωπικό τους κατά την εσπευσμένη αποχώρηση τους από τη Ρωσία -εξαιτίας της αιφνίδιας απόφασης του Κρεμλίνου να εισβάλει στην Ουκρανία στα τέλη Φεβρουαρίου- αναμένεται να εκπνεύσουν μέσα στους επόμενους μήνες. H Ikea, παραδείγματος χάριν, είχε δεσμευτεί πως θα καλύψει το μισθολογικό κόστος των υπαλλήλων για ένα τρίμηνο μέχρι τα τέλη του Μάιου, παρατείνοντας το χρονικό διάστημα από το δίμηνο που προβλέπεται από η ρωσική νομοθεσία.
Μείωση της εμπορικής κίνησης στη Μόσχα
Ο αριθμός των ατόμων σε προσωρινή άδεια αυξήθηκε από 44.000 στις αρχές Μαρτίου στα 138.000 έως τα μέσα Μάιου. Αύξηση σημειώθηκε επίσης στους εργαζόμενους που τέθηκαν σε καθεστώς μερικής απασχόλησης. Ο δήμαρχος της Μόσχας, Σεργκέι Σομπιγιάνιν, είχε προειδοποιήσει από τον Απρίλιο πως περίπου 200.000 υπάλληλοι κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους από την αποχώρηση των ξένων ομίλων.
Παράλληλα, η διαδικτυακή εταιρεία εύρεσης προσωπικού HeadHunter υπολογίζει πως οι διαθέσιμες θέσεις εργασίας μειώθηκαν κατά 28% στην ιστοσελίδα της από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Απρίλιο. Οι αναρτήσεις για κενές θέσεις εργασίας στον τραπεζικό τομέα, το μάρκετινγκ, τη διαχείριση επιχειρήσεων, ανθρωπίνων πόρων και δημοσίων σχέσεων έχουν περιοριστεί από 40% έως 55%, υπογραμμίζεται σε σχετικό δημοσίευμα των Financial Times.
Ανησυχητικές είναι επίσης οι ενδείξεις στο λιανικό εμπόριο. Σύμφωνα με στοιχεία της Knight Frank Russia, περίπου το 15% με 20% των καταστημάτων στα εμπορικά κέντρα της Μόσχας είναι σήμερα κλειστά. Μια αποδυνάμωση της ζήτησης μαζί με την απομόνωση της οικονομίας διαφαίνονται, επίσης, από την εκτιμώμενη υποχώρηση των εισαγωγών στη Ρωσία κατά 50% τον Απρίλιο σε σχέση με πέρσι, όπως υπολογίζει το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Ινστιτούτο.
Δυσοίωνες οι προοπτικές μετά το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο
Καθώς αρκετοί κλάδοι της ρωσικής οικονομίας αναπτύχθηκαν με την παρουσία ξένων εταιρειών, η αποχώρησή τους είναι εξαιρετικά πιθανό να οδηγήσει στην περιθωριοποίηση εάν όχι την οπισθοδρόμηση τους.
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η ρωσική οικονομία δεν κατάφερε να διαφοροποιήσει αρκετά τις εξαγωγές της από την ενέργεια και τα εμπορεύματα. Στον αντίποδα βρίσκεται η Νότια Κορέα, η Ταϊβάν ή ακόμη και η Σιγκαπούρη που κατάφεραν μεταπολεμικά να ενταχθούν σε μια ομάδα ώριμων αγορών που εξάγουν προηγμένα προϊόντα όπως ηλεκτρονικά είδη ή αμαξοστοιχίες υψηλών ταχυτήτων, διαφεύγοντας από την παγίδα των χωρών μεσαίου εισοδήματος, όπως επισημαίνεται σε άρθρο του Russian Journal of Economics.
Πάνω από το ένα τρίτο των συνολικών εξαγωγών της εξαρτώνται από προϊόντα πετρελαίου. Αυτό και μόνο αναδεικνύει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η τωρινή απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιβάλει εμπάργκο σε πάνω από τα δυο τρίτα των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία μέχρι τα τέλη του έτους. Απώτερος στόχος του πετρελαϊκού εμπάργκο, το οποίο πρωταγωνιστεί στο έκτο πακέτο κυρώσεων της Ε.Ε, είναι «να κοπεί μια τεράστια πηγή χρηματοδότησης της μηχανής πολέμου της Ρωσίας», όπως έγραψε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, στο Twitter.
Πέραν τούτου, πολλοί Ρώσοι που επιλέγουν να εργάζονται για τον δημόσιο τομέα παρά το ότι οι μισθοί τείνουν να είναι χαμηλότεροι έως 30% ή και 40% από αντίστοιχες θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό κλάδο σύμφωνα με μελέτη του πανεπιστημίου HSE με έδρα τη Μόσχα που διεξήχθη προ εξαετίας. Βάσει αυτής, ο αριθμός των υπαλλήλων στους τομείς της εκπαίδευσης, υγείας, πολιτισμού και διακυβέρνησης ξεπερνά τα 14 εκατομμύρια σε μια χώρα με πληθυσμό 144 εκατ. Ένας στους πέντε εργαζόμενους στη Ρωσία εργάζεται στο δημόσιο, επισημαίνεται στην πανεπιστημιακή μελέτη. Οπότε το Κρεμλίνο θα πρέπει να αποσαφηνίσει έως ποιο βαθμό θα έχει τις οικονομικές δυνάμεις για να συνεχίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία δίχως βαριές επιπτώσεις στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.