THEPOWERGAME
Η δεύτερη μέρα της έκτακτης Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκινάει σε λίγο στις Βρυξέλλες, με το έκτο πακέτο κυρώσεων προς τη Ρωσία να κυριαρχεί κατά τη χθεσινή, πρώτη ημέρα και τον Βίκτορ Όρμπαν να βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων, καθώς πρόβαλε σκληρές αντιρρήσεις για την επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.
Εντέλει όμως, επιτεύχθηκε συμφωνία για την επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, όπως ανακοίνωσε μέσω Twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. «Συμφωνία για την απαγόρευση εξαγωγής ρωσικού πετρελαίου στην ΕΕ. Καλύπτει αμέσως πάνω από τα δύο τρίτα των (σ.σ. ευρωπαϊκών) εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία, κόβοντας μια τεράστια πηγή χρηματοδότησης για την πολεμική της μηχανή. Μέγιστη πίεση στη Ρωσία να τερματίσει τον πόλεμο» ανέφερε ο κ. Μισέλ.
Πρόσθεσε ότι «το πακέτο κυρώσεων περιλαμβάνει (κι) άλλα σκληρά μέτρα: Την αφαίρεση από το SWIFT της μεγαλύτερης ρωσικής τράπεζας Sberbank, την απαγόρευση άλλων 3 ρωσικών κρατικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών και την επιβολή κυρώσεων σε πρόσωπα που ευθύνονται για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία».
Μείωση κατά 90% των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία εντός 2022
Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε τις πρώτες πρωινές ώρες, ο κ. Μισέλ ανέφερε ότι εξαιρούνται προσωρινά από το εμπάργκο οι εισαγωγές πετρελαίου μέσω αγωγών.
Χάρη στην εθελοντική δέσμευση της Γερμανίας και της Πολωνίας να σταματήσουν τις εισαγωγές τους μέσω του αγωγού Ντρούζμπα, το εμπάργκο θα εξαλείψει «περίπου το 90%» των ευρωπαϊκών εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου «μέχρι το τέλος του έτους», τόνισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ίδια συνέντευξη Τύπου. Πρόσθεσε ότι για το υπόλοιπο 10%, το Συμβούλιο θα επανέλθει το ταχύτερο δυνατό.
Η εξαίρεση των εισαγωγών μέσω του αγωγού Ντρούζμπα, ο οποίος προμηθεύει ιδίως την Ουγγαρία, επέτρεψε να αρθεί το βέτο της Βουδαπέστης, που εμπόδιζε για αρκετές εβδομάδες την εφαρμογή του 6ου πακέτου κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας.
Εκτός από το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, η 6η δέσμη κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας περιλαμβάνει, όπως προαναφέρθηκε και τον αποκλεισμό από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα SWIFT τριών ρωσικών τραπεζών, ιδίως της Sberbank, την απαγόρευση μετάδοσης των εκπομπών τριών ρωσικών κρατικών τηλεοπτικών σταθμών στην ΕΕ και κυρώσεις σε βάρος περίπου εξήντα προσώπων που ευθύνονται ιδίως για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.
Η οριστική συμφωνία για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και το 6ο πακέτο κυρώσεων αναμένεται να εγκριθεί εντός της εβδομάδας από τους μόνιμους αντιπροσώπους των κρατών-μελών και να υιοθετηθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ακόμη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε η ΕΕ να παράσχει στην Ουκρανία έκτακτη μακροοικονομική βοήθεια. Δεν έχει γίνει γνωστό αν η βοήθεια θα περιλαμβάνει μόνο δάνεια ή και επιχορηγήσεις.
Η Επιτροπή θα παρουσιάσει τις λεπτομέρειες για τον τρόπο χρηματοδότησης την επόμενη εβδομάδα, αρκέστηκε να δηλώσει η κυρία φον ντερ Λάιεν, χωρίς να υπεισέλθει σε περισσότερες λεπτομέρειες.
Tα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής για την Ουκρανία
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της Συνόδου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε σε πολιτική συμφωνία για την επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, όπως προέβλεπε η έκτη δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
- Εμπάργκο στο πετρέλαιο
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί ότι η έκτη δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας θα καλύπτει το αργό πετρέλαιο, καθώς και τα προϊόντα πετρελαίου, που παραδίδονται από τη Ρωσία στα κράτη μέλη, με προσωρινή εξαίρεση για το αργό πετρέλαιο που παραδίδεται μέσω αγωγών», τονίζεται στα συμπεράσματα των ευρωπαίων ηγετών, οι οποίοι καλούν το Συμβούλιο να «οριστικοποιήσει τη συμφωνία» και «να την εγκρίνει χωρίς καθυστέρηση, διασφαλίζοντας εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας αγοράς της ΕΕ, θεμιτό ανταγωνισμό, αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών και ίσους όρους ανταγωνισμού, επίσης, όσον αφορά τη σταδιακή κατάργηση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα».
Σε περίπτωση «αιφνίδιας διακοπής του εφοδιασμού, θα ληφθούν έκτακτα μέτρα για την ασφάλεια του εφοδιασμού», διαβεβαιώνεται στα συμπεράσματα. Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο ζήτημα της προσωρινής εξαίρεσης για το αργό πετρέλαιο που παραδίδεται μέσω αγωγών το συντομότερο δυνατό».
- Χρηματοοικονομική βοήθεια
Οι «27» στα συμπεράσματά τους τονίζουν ότι «η ΕΕ είναι έτοιμη να χορηγήσει στην Ουκρανία νέα έκτακτη μακροοικονομική βοήθεια ύψους έως και 9 δισεκ. ευρώ το 2022». Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί να εξεταστεί η πρόταση της Επιτροπής αμέσως μόλις υποβληθεί.
«Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είναι διατεθειμένα να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας στο μέλλον», τονίζεται στα συμπεράσματα. «Θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο δημιουργίας πλατφόρμας ανασυγκρότησης της Ουκρανίας, η οποία θα συγκεντρώνει την ουκρανική κυβέρνηση, την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων καθώς και διεθνείς εταίρους, χρηματοδοτικούς οργανισμούς, εμπειρογνώμονες και (άλλα) ενδιαφερόμενα μέρη», προστίθεται.
Εξάλλου το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει για ακόμη μια φορά τον «επιθετικό πόλεμο» της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, προτρέπει τη Ρωσία να σταματήσει αμέσως τις επιθέσεις χωρίς διάκριση εναντίον αμάχων και μη στρατιωτικών υποδομών και να αποσύρει αμέσως και άνευ όρων όλα τα στρατεύματα και τον στρατιωτικό εξοπλισμό της από ολόκληρη την επικράτεια της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της.
«Οι φρικαλεότητες που διαπράττουν οι ρωσικές δυνάμεις και τα δεινά και οι καταστροφές που προκαλούνται είναι ανείπωτα», καταγγέλλεται στα συμπεράσματα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τη Ρωσία να επιτρέψει την άμεση ανθρωπιστική πρόσβαση και την ασφαλή διέλευση όλων των πολιτών. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένει ότι το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης των Συμβάσεων της Γενεύης για τη μεταχείριση των αιχμαλώτων πολέμου, θα τηρηθεί πλήρως. Καλεί επίσης τη Ρωσία να επιτρέψει αμέσως την ασφαλή επιστροφή Ουκρανών που απομακρύνθηκαν παρά τη θέλησή τους και διά της βίας στη Ρωσία.
- Εγκλήματα πολέμου
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαινεί όλους όσους βοηθούν στη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων και στη διερεύνηση εγκλημάτων πολέμου και των σοβαρότερων εγκλημάτων, εκφράζοντας την υποστήριξή του στην εντατική εργασία του Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τον σκοπό αυτό.
Χαιρετίζει επίσης το έργο που επιτελείται από τον Γενικό Εισαγγελέα της Ουκρανίας με οικονομική υποστήριξη και υποστήριξη για την ανάπτυξη ικανοτήτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της. Χαιρετίζει τη σύσταση μιας κοινής ομάδας έρευνας που συντονίζεται από την Eurojust, της οποίας ο ρόλος έχει ενισχυθεί, και τη συνεχή επιχειρησιακή υποστήριξη που παρέχει η Europol. Η Ρωσία, η Λευκορωσία και όλοι οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν για τις ενέργειές τους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, καταλήγουν τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής.
Οι στόχοι του Κυριάκου Μητσοτάκη τη δεύτερη μέρα της Συνόδου
Χτες, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόμενος στη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εμφανίστηκε αισιόδοξος για την επίτευξη συμφωνίας αναφορικά με το εμπάργκο, δηλώνοντας: «Πιστεύω ότι είμαστε κοντά στο να πετύχουμε μία συμφωνία η οποία θα συμπεριλαμβάνει κυρώσεις για την απαγόρευση εξαγωγών πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση από τη Ρωσία. Θεωρώ ότι οι επιμέρους ενστάσεις κρατών-μελών μπορούν να καμφθούν για να καταλήξουμε, τελικά, στο επιθυμητό αποτέλεσμα».
Κύρια επιδίωξη της ελληνικής πλευράς είναι η συμφωνία για ένα πλαφόν στη χονδρική τιμή φυσικού αερίου, ώστε με αυτόν τον τρόπο να συμπαρασυρθούν προς τα κάτω συνολικά οι τιμές ενέργειας και ιδίως του ηλεκτρικού ρεύματος. «Όλα τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη αντιμετωπίζουν σήμερα πολύ υψηλές τιμές ενέργειας, αποτέλεσμα υπερβολικά υψηλών τιμών φυσικού αερίου, τιμές οι οποίες -όπως έχω πει πολλές φορές- δεν δικαιολογούνται από τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης», επεσήμανε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Η Ελλάδα βλέπει με ενδιαφέρον και το REPowerEU, το σχέδιο δηλαδή που έχει επεξεργαστεί η Κομισιόν για την ταχεία μείωση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, για το οποίο ωστόσο ζητά να αξιοποιηθούν τα αναξιοποίητα δάνεια του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που υπολογίζονται σε 230 δις ευρώ. Έτσι, θα έχουν χώρες όπως η Ελλάδα τα απαραίτητα χρηματοδοτικά εργαλεία για μαζική κλιμάκωση και επιτάχυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών στην παραγωγή ενέργειας, τη βιομηχανία, τα κτίρια και τις μεταφορές, καθώς και για άλλες «έξυπνες» επενδύσεις.
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Μητσοτάκης θα ενημερώσει τους ομολόγους του στην ΕΕ «για την πρόσφατη έντονη προκλητικότητα της Τουρκίας και τις επιπτώσεις που αυτή έχει στη σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου». Όπως ανέφερε, «η Ελλάδα αντιμετωπίζει αυτές τις προκλήσεις με αυτοπεποίθηση και με αποφασιστικότητα. Είμαστε μία χώρα η οποία έχει το Διεθνές Δίκαιο με το μέρος της, έχουμε ισχυρούς συμμάχους και φυσικά έχουμε επενδύσει ακόμα περισσότερο στην αποτρεπτική μας δυνατότητα, έτσι ώστε να μην επιτρέψουμε σε κανέναν να αμφισβητήσει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα».