THEPOWERGAME
Σε μια περίοδο που το κόστος της ενέργειας έχει φθάσει σε δυσθεώρητα ύψη, οικονομολόγοι αμφισβητούν εάν η επίδραση μέτρων που έχουν δρομολογήσει οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών είναι απόλυτα θετική. Υπάρχει κίνδυνος τα μέτρα αυτά να λειτουργήσουν αποτρεπτικά ως προς την εξοικονόμηση ενέργειας και καυσίμων στο εγγύς μέλλον. Σε αυτήν την περίπτωση, οι τιμές θα διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα χωρίς να παρατηρείται καμία σημαντική πρόοδος ως προς την απεξάρτηση της Ευρώπης από τον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας.
Οι κυβερνήσεις της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας έχουν ανακοινώσει μέτρα άνω των 80 δισ. ευρώ για να θωρακίσουν όσο το δυνατόν πιο πολύ τους καταναλωτές και τους επιχειρηματίες από την άνοδο των τιμών ενέργειας που επιδεινώθηκε εξαιτίας της μεγάλης μείωσης της προσφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία από πέρσι το φθινόπωρο και εν συνεχεία του πολέμου που κήρυξε το Κρεμλίνο στην Ουκρανία.
Ένα μέρος των επιδοτήσεων κατευθύνεται στους πιο ευάλωτους πολίτες της Ευρωζώνης καθώς το κόστος θέρμανσης και ηλεκτροδότησης στην Ευρώπη έχει αυξηθεί 45% σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Αλλά από ένα σημείο και έπειτα, οι επιδοτήσεις και οι ελαφρύνσεις των κυβερνήσεων ή τα πλαφόν στην άνοδο των τιμών δημιουργούν στρεβλώσεις στην αγορά. «Η επιδότηση των δαπανών ενέργειας στα νοικοκυριά δεν έχει νόημα διότι μειώνει τα κίνητρα στη μείωση της κατανάλωσης», σχολιάζει ο Κλάους Άνταμ, καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Μάνχαϊμ, στους Financial Times. «Η παραχώρηση ενός μηνιαίου βοηθήματος ίσως να είναι αποτελεσματικότερη διότι έτσι ο καθένας μπορεί να αποφασίσει από μόνος του εάν θα το ξοδέψει στην ενέργεια ή σε κάτι άλλο», προσθέτει ο ίδιος.
Όπως επισημαίνει η Καταρίνα Ούτερμοιλ, οικονομολόγος της Allianz, στη βρετανική εφημερίδα, η χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας από τα νοικοκυριά μπορεί να παίξει κομβικό ρόλο στην απεξάρτηση από τον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας. Σύμφωνα με την Allianz, εάν τα νοικοκυριά στη Γερμανία μειώσουν κατά τρεις βαθμούς τη θερμοκρασία δωματίου τους μήνες με τις χαμηλότερες θερμοκρασίες μέσα στον χρόνο, τότε εξοικονομείται τόσο φυσικό αέριο όσο καταναλώνουν οι κλάδοι βασικών μετάλλων και τροφίμων, οι οποίοι απασχολούν περίπου 1 εκατ. άτομα.
Σύμφωνα με έρευνα του κέντρου ερευνών Bruegel, μόνον τρεις από τις 25 χώρες της Ε.Ε δεν παρέχουν οικονομική στήριξη στα ευάλωτα νοικοκυριά. Όμως το Bruegel παρατηρεί, παράλληλα, πως 17 χώρες μειώνουν τα τέλη ή τους φόρους στην ενέργεια. Δέκα χώρες έχουν προχωρήσει στη ρύθμιση των λιανικών τιμών ενέργειας και τρεις στη ρύθμιση των χονδρικών τιμών.
Αμφιβολίες για την επιδότηση στην κατανάλωση ορυκτών καυσίμων
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Γαλλία. Η κυβέρνηση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε στα μέσα Σεπτεμβρίου την εφάπαξ καταβολή 100 ευρώ σε 5,8 εκατ. νοικοκυριά που ήδη δικαιούνται κουπόνια για την κάλυψη του κόστους ενέργειας. Έπειτα ο πρωθυπουργός της Γαλλίας, Ζαν Καστέξ, υιοθέτησε πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου μέχρι τον Απρίλιο του 2022.. Περίπου 38 εκατ. πολίτες με μηνιαία καθαρά εισοδήματα έως και 2.000 ευρώ δικαιούνταν το κουπόνι ενέργειας, ενώ το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου επεκτάθηκε μέχρι τα τέλη του 2022. Κατά συνέπεια, η EdF, ο κρατικός κολοσσός ενέργειας της Γαλλίας, εκτιμά πως τα κέρδη θα είναι χαμηλότερα κατά 10 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης για την πώληση πυρηνικής ενέργειας πιο φθηνά από τις χονδρικές τιμές. Τον περασμένο μήνα, η Γαλλία προώθησε επίσης ελαφρύνσεις στο κόστος της βενζίνης.
Η Γερμανία ανήγγειλε πακέτο 16 δισ. ευρώ για την ελάφρυνση του κόστους ενέργειας με μια δέσμη μέτρων από την μείωση των τιμών καυσίμων για ένα τρίμηνο έως και την εφάπαξ μείωση φόρου 300 ευρώ στα φυσικά πρόσωπα και την πρόσθετη ελάφρυνση των χαμηλών εισοδημάτων. Πρόσφατα, το Βερολίνο ανακοίνωσε νέο πακέτο μέτρων της τάξεως των 100 δισ. ευρώ για τις εταιρείες που έχουν πληγεί γενικά από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πακέτο μέτρων 15 δις ευρώ ανακοίνωσε επίσης η Μαδρίτη, το οποίο τίθεται σε ισχύ για ένα τρίμηνο από τις αρχές Απριλίου.
«Είναι εξαιρετικά δυσάρεστο να παρέχεις επιδοτήσεις στη χρήση ορυκτών καυσίμων στηρίζοντας άμεσα την κατανάλωση ενέργειας», σχολίασε η Βερόνικα Γκριμ, μέλος του συμβουλίου οικονομολόγων που παρέχουν τις υπηρεσίες τους στη γερμανική κυβέρνηση, στην εφημερίδα Die Welt. Αναμφισβήτητα αυτή η διαμάχη είναι ανεξάντλητη ιδίως μετά από την πανδημία που οδήγησε τις κυβερνήσεις σε τεράστιες δημοσιονομικές δαπάνες αλλά και τις ευάλωτες ομάδες εργαζομένων και επιχειρήσεων σε ακόμη πιο αδύναμη οικονομική κατάσταση.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
