THEPOWERGAME
Ανεξάρτητα από την κατάληξή τους πληθαίνουν οι συζητήσεις για άμεσο εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο από την ΕΕ όσο το Κίεβο επιμένει πως αυτό είναι απαραίτητο για να διακοπούν πολύτιμοι πόροι του Κρεμλίνου που επιτρέπουν τη χρηματοδότηση του πολέμου στην Ουκρανία. Αναντίρρητα ένα τέτοιο εμπάργκο θα ήταν το αποτελεσματικότερο μέτρο σε μια ανάσχεση της ρωσικής επιθετικότητας, ξεπερνώντας μακράν την επίδραση των υφιστάμενων κυρώσεων της Δύσης. Θα στερούσε το 45% των εσόδων από τον προϋπολογισμό του Κρεμλίνου.
H Ε.Ε έχει πληρώσει σχεδόν 35 δισ. δολάρια στη Ρωσία για την αγορά φυσικού αερίου, πετρελαίου και άνθρακα από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, δήλωσε ο Ζοζέπ Μπορέλ, Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε σε θέματα Εξωτερικής Πολιτικής. Μέσα σε αυτό το διάστημα ξεκίνησε η πολιορκία και οι βομβαρδισμοί της Μαριούπολης, ενώ φαίνεται να διεξήχθησαν βαρβαρότητες στα περίχωρα του Κιέβου που αποκαλύφθηκαν μετά την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων.
Όμως η Ευρώπη είναι εγκλωβισμένη στη μεγάλη εξάρτηση που καλλιεργήθηκε στον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και έπειτα. Τη δεκαετία του ΄60, η Σοβιετική Ένωση παρείχε το 6% του πετρελαίου στην Δυτική Ευρώπη. Σήμερα, η Ρωσία καλύπτει το 40% των αναγκών της Ε.Ε σε φυσικό αέριο και το ένα τέταρτο σε πετρέλαιο. Το 2021, η Ε.Ε αγόρασε 155 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσία και απορρόφησε το ήμισυ των πετρελαϊκών εξαγωγών της. Εκτός του ότι είναι ανέφικτο να βρεθούν εναλλακτικές προμήθειες σε άμεσο χρονικό ορίζοντα, ένα εμπάργκο της Ευρώπης στη ρωσική ενέργεια θα είχε βαρύτατες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία.
Παρά την πρόσφατη πτώση τους, οι τιμές στις διεθνείς αγορές ενέργειας κινούνται στα υψηλά ετών εάν όχι σε ιστορικά επίπεδα. Από τις αρχές Σεπτεμβρίου, το φυσικό αέριο στην ολλανδική αγορά TTF έχει αναρριχηθεί περίπου 86% και η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ στο Λονδίνο έχει ενισχυθεί λίγο έως πολύ κατά 50%. Αναλυτές της αγοράς υπολογίζουν πως ο αποκλεισμός του ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου από την Ευρώπη θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη άνοδο τις τιμές του μαύρου χρυσού από τα 100 στα 200 δολάρια το βαρέλι, ενώ η Ρωσία έχει προειδοποιήσει πως ενδεχομένως να αναρριχηθούν έως τα 300 δολάρια.
Παράλληλα μια αύξηση των προμηθειών σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) είναι πιο ακριβή λύση αντί της μεταφοράς του μέσω αγωγών, ενώ η Ε.Ε και ειδικότερα η Γερμανία χρειάζεται περισσότερες υποδομές για την επαναεριοποίηση του. Επικρατεί, παράλληλα, ανασφάλεια για την επάρκεια της προσφοράς σε μια αγορά όπου επικρατεί ήδη συμφόρηση από «τακτικούς πελάτες». Η Ιαπωνία και η Κίνα, οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου μετά την αμερικανική, είναι οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς LNG στον κόσμο.
Από τον Οκτώβριο του 2021, όταν πια ήταν ξεκάθαρες οι πιέσεις που ασκούσε ο Πούτιν για να εξαναγκάσει τους Ευρωπαίους να δώσουν το πράσινο φως στον αγωγό Nord Stream 2, οι εξαγωγές LNG από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη υπερδιπλασιάστηκαν. Μέσα στο 2021, οι ΗΠΑ έστειλαν φυσικό αέριο σε υγροποιημένη μορφή της τάξεως των 22 δισ. κυβικών μέτρων και ακόμη 10 δισ. κ.μ. μέσα στο α’ τρίμηνο του 2022. Η Ουάσινγκτον υποσχέθηκε την παράδοση ακόμη 15 δισ. κυβικών μέτρων σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) στην Ευρώπη μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους.
Μέχρι το 2030, μάλιστα, η Ευρώπη αναμένεται να εξελιχθεί στη μεγαλύτερη αγορά LNG των ΗΠΑ, με την προοπτική αποστολής έως και 50 δισ. κ.μ. σε ετήσια βάση. Η Γερμανία, παράλληλα, έχει ήδη συνάψει συμφωνίες με το Κατάρ και τη Νορβηγία. H Ιταλία και η Ισπανία προσπαθούν να βρουν μια ισορροπία για την προμήθεια φυσικού αερίου από την Sonatrach της Αλγερίας, όπου η παραγωγή έχει μείνει στάσιμη εδώ και δυο δεκαετίες, όπως επισημαίνει ο Ματέο Βίλα, ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Πολιτικών Σπουδών της Ιταλίας.
Σε αυτή τη φάση, όμως, εναλλακτικές λύσεις δεν μπορούν να αντικαταστήσουν αυτόματα τις ετήσιες εξαγωγές των 155 δισ. κ.μ της Ρωσίας στην Ε.Ε, θέτοντας σε κίνδυνο την ευημερία της Ευρώπης εάν κοπεί ο ομφάλιος λώρος με τον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας. Τα οικονομικά ινστιτούτα της Γερμανίας υπολογίζουν πως ένα εμπάργκο θα προκαλέσει πλήγμα 220 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη διετία, ένα ποσό που αναλογεί στο 6,5% του ετήσιου ΑΕΠ και μεταφράζεται σε ύφεση άνω 2% για το επόμενο έτος.
Δημοσίευμα του Bloomberg χρησιμοποιεί ως μικρογραφία των οικονομικών επιπτώσεων τη μονάδα της BASF στο Λούντβιχσχαφεν, η οποία απαρτίζεται από 200 εργοστάσια που απασχολούν 40.000 εργαζόμενους. Όλα τροφοδοτούνται με ρωσικό φυσικό αέριο και παράγουν βασικά συστατικά για την παραγωγή αυτοκινήτων, φαρμάκων και αγροτικών προϊόντων. Όμως οικονομικοί αναλυτές διαφωνούν για το μέγεθος της οικονομικής κρίσης στη Γερμανία εάν τελικά επιβληθεί εμπάργκο στον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας. Κάποιοι υποστηρίζουν πως η ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης μπορεί να ξεπεράσει μια τέτοια κρίση λόγω της εύρωστης κατάστασής της.
Η επίμονη παρουσία των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία απαιτεί την υιοθέτηση αμεσότερων μέτρων συγκριτικά με τον στόχο της Γερμανίας να αποδεσμευτεί από το φυσικό αέριο της Ρωσίας μέχρι τα μέσα του 2024. Οι οικονομικές και χρηματοοικονομικές κυρώσεις της Δύσης οδηγούν ναι μεν στην απομόνωση της ρωσικής οικονομίας, πλην όμως δεν έχουν αναχαιτίσει την επιθετικότητα της Μόσχας. Σε κάθε περίπτωση, η Ρωσία δεν θα αποτελεί πια αξιόπιστο προμηθευτή ενέργειας στο μέλλον, με την Ευρώπη να πληρώνει υψηλότερο αντίτιμο για την εξασφάλιση πόρων από μακρινότερους προορισμούς.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
