Ήταν εξ αρχής δεδομένο πως ο πόλεμος που κήρυξε το Κρεμλίνο στην Ουκρανία και η καταδίκη της Δύσης με ένα παλιρροιακό κύμα κυρώσεων εις βάρος της ρωσικής οικονομίας θα είχαν επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια οικονομία. Δυο εβδομάδες μετά τη γενικευμένη εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, ο προβληματισμός για την περαιτέρω αύξηση του κόστους διαβίωσης στις οικονομίες του ανεπτυγμένου και του αναπτυσσόμενου κόσμου αποτυπώνεται σε όλα τα επίπεδα της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Τα πρόσφατα ρεκόρ των τιμών όχι μόνον στην ενέργεια, αλλά επίσης στα αγροτικά εμπορεύματα και βιομηχανικά μέταλλα αναμένεται να οδηγήσουν σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα τις καθημερινές δαπάνες των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Αυτήν την υποψία επιβεβαίωσε προ ημερών η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, όταν ανακοίνωσε την επιτάχυνση στον περιορισμό των μέτρων στήριξης που είχαν δρομολογηθεί για την καταπολέμηση της πανδημικής κρίσης. Ο πόλεμος αποτελεί έναν «σημαντικό κίνδυνο για την περαιτέρω άνοδο του πληθωρισμού», δήλωσε η κεντρική τραπεζίτης της Ευρωζώνης. Είχαν ήδη σημειωθεί μεγάλες ανατιμήσεις από την αρχή της πανδημίας της νόσου Covid-19 εξαιτίας των καθυστερήσεων στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Αν και οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου υποχώρησαν προς το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, παραμένουν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα με άνοδο άνω του 60% από τις αρχές του έτους.
Στις ΗΠΑ, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχώρησε στο 59,7 τον Μάρτιο, δηλαδή στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2011, καθώς ο πληθωρισμός κυμαίνεται στο υψηλό 40ετίας με πρωταγωνιστή την εκτόξευση των τιμών στα καύσιμα. Η Ευρωζώνη υπολογίζεται από την JPMorgan πως θα επιβαρυνθεί με επιπλέον 550 δισ. ευρώ στο κόστος των εισαγωγών ενέργειας εάν οι τιμές παραμείνουν στα τρέχοντα επίπεδα. Μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι αντιμέτωπες όχι μόνο με τον πολλαπλασιασμό του κόστους ενέργειας αλλά και των βασικών γεωργικών προϊόντων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός κτηνοτρόφου στην Ισπανία. «Δεν γνωρίζω τι θα κάνω εάν συνεχιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία», σχολιάζει στο Bloomberg ο Λορένζο Ριβέρα. «Ή θα πρέπει να διακόψω την παραγωγή ή να κλείσω οριστικά την επιχείρησή μου», τονίζει λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών στις ζωοτροφές.
Παράλληλα προβλέπεται μεγάλη πτώση των εξαγωγών σε σιτηρά από τη Ρωσία και την Ουκρανία, δυο χώρες που κατέχουν κορυφαία θέση στην παγκόσμια γεωργική παραγωγή. Το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας (USDA) αναφέρει στη μηνιαία έκθεσή του πως οι συνολικές εξαγωγές σιταριού από τη Ρωσία και την Ουκρανία, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 30% της παγκόσμιας προσφοράς, θα μειωθούν κατά 12% την καλλιεργητική περίοδο 2021/22 λόγω του πολέμου. Τονίζει δε πως τις μεγαλύτερες επιπτώσεις θα υποστούν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε, η Τουρκία, η Αίγυπτος, το Αφγανιστάν, η Αλγερία, η Κένυα, το Πακιστάν, η Τανζανία και η Υεμένη.
«Οι προβλέψεις για τις εξαγωγές από την Ουκρανία αναθεωρούνται χαμηλότερα κατά 4 εκατ. τόνους στα 20 εκατ. καθώς ο πόλεμος αναμένεται να προκαλέσει αναταραχές στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας», υπογραμμίζει το USDA. Προσθέτει πως «οι εξαγωγές από τη Ρωσία εκτιμάται πως θα είναι χαμηλότερες κατά 3 εκατ. τόνους στα 32 εκατ. επειδή θα είναι περιορισμένη η μεταφορά των φορτίων από τον πόλεμο και τις οικονομικές κυρώσεις». Ήδη οι τιμές του σιταριού κινούνται σε υψηλό 14ετίας.
Έρευνα του Ινστιτούτου του Κιέλου συμπεραίνει πως ήδη το παγκόσμιο εμπόριο έχει επηρεαστεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πρώτα απ΄ όλα οι εξαγωγές από τη Ρωσία εκτιμάται πως υποχώρησαν κατά 11,8% τον Φεβρουάριο σε σχέση με έναν μήνα πριν. Στις ΗΠΑ αναμένεται να καταγραφεί πτώση της τάξεως του 3,9% στην Ε.Ε έως και 2,9% και στη Γερμανία 3,8% στο αντίστοιχο διάστημα. «Οι προβλέψεις για τον Φεβρουάριο μας δίνουν ήδη μια γεύση των οικονομικών επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία», σχολίασε ο Βίνσεντ Στάμερ, αρμόδιος σε θέματα εμπορίου του Ινστιτούτου του Κιέλου. Προσθέτει δε πως η Ουκρανία έχει σχεδόν αποκλειστεί από το παγκόσμιο εμπόριο.
