THEPOWERGAME
Το τέλος της Προεδρίας Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν έφερε απλά μαύρα σύννεφα πάνω από το Λευκό Παλάτι στην Άγκυρα, έφερε και μπόρα. Οι αμερικανικές «πλάτες», τα μεγάλα deals με τα F-35 και κυρίως τα «στραβά» μάτια της Αμερικής σε κάθε μικρή η μεγάλη πρόκληση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τελείωσαν απότομα (Συρία, Λιβύη, Αρμενία).
Η σημαντικότερη οικονομική σύμμαχος της Άγκυρας, η Ουάσιγκτον, πέρασε όχι απλά σε άλλα χέρια αλλά σε εντελώς εχθρικά συμφέροντα. Οι κυρώσεις που «σέρνονταν» επί τουλάχιστον 2 χρόνια τελικώς επιβλήθηκαν, η Τουρκία έχασε περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο από το ΑΕΠ της και κυρίως το τηλέφωνο στο Οβάλ γραφείο σταμάτησε να απαντά.
Η απόσυρση της οικονομικής στήριξης έμμεσης και άμεσης από την πλευρά των ΗΠΑ έχει σημαντικές συνέπειες για τα σχέδια αλλά κυρίως για το κύρος του «Σουλτάνου».
Η οικονομία της Τουρκίας έχει υποστεί κανονική καθίζηση, η ανεργία, ο πληθωρισμός και η ακρίβεια σαρώνουν την εσωτερική ισχύ του ανθρώπου που τα τελευταία 20 χρόνια έγινε ο πιο ισχυρός παράγοντας σε μία περιοχή με «περίεργες» συνήθειες.
Ο Ερντογάν απέκτησε πολύ σοβαρό πρόβλημα χάνοντας την πιο ισχυρή χώρα του κόσμου από σύμμαχο
Αυτά είναι γεγονότα… Είναι όμως ο Ερντογάν ο «παίχτης» που μπορεί κάποιος να υποτιμήσει; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα όχι. Ο Ερντογάν απέκτησε πολύ σοβαρό πρόβλημα χάνοντας την πιο ισχυρή χώρα του κόσμου από σύμμαχο, αλλά είχε την συγκρότηση, την πολιτική ικανότητα και κυρίως την διπλωματία υψηλότατου επιπέδου που απαιτείται για να προσεγγίσει την Μόσχα.
Η αγορά S-400 ήταν ένα εξαιρετικά επικίνδυνο και παράτολμο «στοίχημα» από μία χώρα μέλος του ΝΑΤΟ. Το ρίσκο αυτό του έδωσε πρόσβαση στο Κρεμλίνο και ένα νέο κόκκινο τηλέφωνο με έναν ακόμη ισχυρό παίχτη στον πλανήτη. Ο Ερντογάν γνωρίζει καλά πως εξυπηρετεί τους στόχους του Κρεμλίνου, στην δημιουργία ρήγματος στο ΝΑΤΟ.
Δεν τον ενοχλεί. Άλλωστε οι περισσότεροι σήμερα στην Βορειοατλαντική συμμαχία δεν είναι πλέον στην λίστα με τους «φίλους». Αυτό που σίγουρα ενδιαφέρει τον Τούρκο Πρόεδρο είναι ένα ισχυρό αντίπαλο δέος στις Αμερικανικές επιδιώξεις και αιτιάσεις.
Τους τελευταίους μήνες δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί αναλυτές που τονίζουν πως η άτακτη αποχώρηση Νατοϊκών και αμερικανικών δυνάμεων από τον Αφγανιστάν τον περασμένο Σεπτέμβριο οφείλεται κυρίως στην άρνηση της Τουρκίας να μοιραστεί κρίσιμες πληροφορίες που αφορούσαν τους Ταλιμπάν. Τις πληροφορίες αυτές ο Ταγίπ τις κράτησε για τον εαυτό του και έπαιξε το χαρτί της χώρας που μπορεί να διατηρήσει την τάξη στο αεροδρόμιο της Καμπούλ.
Σήμερα που, για τα ελληνικά μέσα, το «θέμα» έχει λήξει, κανένας δεν γνωρίζει και δεν ενδιαφέρεται να μάθει ποιες είναι οι σχέσεις Τουρκίας και Αφγανιστάν. Το σίγουρο είναι πως η Τουρκία παίζει ξανά «μπάλα» έστω και παρασκηνιακά στην περιοχή.
Επαφές με Ρωσία, Ισραήλ
Ο Ερντογάν μπορεί να είναι πολλά αλλά ως πολιτική οντότητα δεν είναι καθόλου λίγος. Αυτό το χάρισμα του δίνει την δυνατότητα ακόμη και σήμερα να γίνεται αναγκαίος. Το τηλεφώνημα και η πρόταση στον Βλαντιμίρ Πούτιν να λυθεί η κρίση με την Ουκρανία σε Τουρκικό έδαφος μπορεί επίσημα να απορρίφθηκε από το Κρεμλίνο αλλά επίσκεψη θα υπάρξει και μάλιστα εντός Φεβρουαρίου.
Ακόμη μία επίσκεψη την ίδια περίοδο έχει ίσως μεγαλύτερη βαρύτητα. Αυτή του Προέδρου του Ισραήλ. Το Τελ Αβίβ είναι ένα παραδοσιακό «φρένο» στον τουρκικό νέο – οθωμανισμό που τόσο επιμελώς καλλιεργεί εδώ και χρόνια η Άγκυρα. Το Ισραήλ είναι επίσης χώρα φόβητρο και σε πολεμικό στρατηγικό επίπεδο για την πολυδιαφημισμένη από επίσημα χείλη ΜΙΤ (τις μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας).
«Χωρίς την Τουρκία τέτοια έργα δεν γίνονται…»
Η συνάντηση όμως αυτή θα γίνει. Και μάλιστα σε μία περίοδο που ένα nonpaper «φάντασμα» από τις ΗΠΑ έβαζε φρένο σε έναν εξαιρετικά σημαντικό ενεργειακό κόμβο στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Τούρκος Πρόεδρος μετά το αμερικανικό «όχι» στον East Med είχε βροντοφωνάξει: «Χωρίς την Τουρκία τέτοια έργα δεν γίνονται…» και πάλι όμως η συνάντηση με το Ισραήλ θα γίνει. Θα αποδώσει; Πρόβλημα για δυνατούς λύτες…
Σε κάθε περίπτωση με την καταγραφή των παραπάνω ο γράφων δεν επιχειρεί να αποθεώσει έναν έκπτωτο «Βασιλιά» ή καλύτερα «Σουλτάνο». Ο στόχος είναι μάλλον να δοθεί στο ακέραιο η επικινδυνότητα που κρύβει η defacto θεώρηση ενός κραταιού στο εσωτερικό πολιτικού ηγέτη ο οποίος έχει τρόπους όχι μόνο να μην απομονώνεται αλλά να επιμένει πως η χώρα του -και κυρίως ο ίδιος- είναι το κέντρο της περιοχής.