THEPOWERGAME
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν επαίνεσε την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας διότι απέτρεψε μια οικονομική κρίση σαν αυτήν της Τουρκίας. Πρόσφατα ο επιχειρηματικός κόσμος της Τουρκίας παρότρυνε την πολιτική ηγεσία να επαναφέρει τους «καθιερωμένους κανόνες της οικονομικής επιστήμης» καθώς οι αλλεπάλληλες μειώσεις του βασικού επιτοκίου έχουν εξασθενίσει δραματικά τη λίρα, εκτροχιάζοντας τον πληθωρισμό και αποσταθεροποιώντας την οικονομία.
Στη συνέντευξη Τύπου που συνηθίζει να δίνει ο πρόεδρος της Ρωσίας στα τέλη του έτους, είπε χαρακτηριστικά «γνωρίζω πως η πραγματική οικονομία δεν είναι ικανοποιημένη με τις αυξήσεις των επιτοκίων». «Αλλά εάν δεν γίνονταν θα καταλήγαμε σαν την Τουρκία, με το ίδιο πρόβλημα», αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Bloomberg. Ο Πούτιν τόνισε πως δεν αναμειγνύεται με το έργο της κεντρικής τράπεζας αλλά θεωρεί πως η πολιτική που ακολουθεί είναι ορθή. Η Τράπεζα της Ρωσίας αποφάσισε την αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 100 μονάδες βάσης την περασμένη εβδομάδα στην τελευταία συνεδρίαση για το 2021. Συνολικά έχει αυξήσει το κόστος δανεισμού κατά 425 μονάδες βάσης, προειδοποιώντας πως μπορεί να ακολουθήσουν και άλλες παρόμοιες κινήσεις καθώς ο πληθωρισμός είναι διπλάσιος από τον στόχο του 4%.
«Η τουρκική λίρα είναι η δύναμη μας»
Στον αντίποδα βρίσκεται η Τουρκία, όπου το κόστος δανεισμού έχει μειωθεί από τον Σεπτέμβριο κατά 500 μονάδες βάσης από το 19% στο 14%, ενώ ο πληθωρισμός έφθασε τον Νοέμβριο στο 21,31% από το 14,97% τον Ιανουάριο. Ο πρόεδρος της χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Έρντογαν, επιμένει πως με την μείωση του κόστους δανεισμού θα τονωθούν οι επενδύσεις και οι εξαγωγές της χώρας, χωρίς ωστόσο να έχει χαραχθεί μια ξεκάθαρη στρατηγική προς αυτήν την κατεύθυνση, σημειώνουν οι οικονομολόγοι.
Αντί αυτού έχει υιοθετηθεί μια εθνικιστική ρητορική για την οικονομία, με πρόσφατο παράδειγμα τη διαφήμιση της κρατικής τράπεζας Halkbank, επισημαίνουν οι Financial Times. Γνωστός ηθοποιός, κάνοντας αναπαράσταση ξενάγησης σε μουσείο σε έναν νεότερο του, του λέει πως «έτσι όπως η τουρκική σημαία, η τουρκική γλώσσα και το κοινοβούλιο αντιπροσωπεύουν το γόητρο της χώρας, έτσι και η τουρκική λίρα είναι η δύναμη μας».
Εντούτοις, οι πολίτες της χώρας είναι αντιμέτωποι με ένα αυξανόμενο κόστος διαβίωσης. Όσοι έχουν τη δυνατότητα σπεύδουν να μετατρέψουν τις αποταμιεύσεις σε δολάρια ή χρυσό για να θωρακίσουν τις περιουσίες τους. Για να αποτρέψει την περαιτέρω κατολίσθηση της τουρκικής λίρας χωρίς να υπάρξει αύξηση του κόστους δανεισμού από την κεντρική τράπεζα, ο Ερντογάν ανακοίνωσε αρχές της εβδομάδας πως η κυβέρνηση εξετάζει την αποζημίωση καταθετών εάν η πτώση της τουρκικής λίρας έναντι ισχυρών νομισμάτων υπερβεί τα επιτόκια των τραπεζών. Ανάλογα μέτρα ανήγγειλε η κεντρική τράπεζα της χώρας.
Αν και η πρόταση του Ερντογάν ώθησε την τουρκική λίρα σε άνοδο αφού είχε προηγηθεί μια σειρά αρνητικών ρεκόρ, επικρατεί δυσπιστία για την απόδοση αυτού του μέτρου. Φαίνεται, όμως, πως κρίθηκε απαραίτητο να ανακοινωθεί μια τόσο ανορθόδοξη πρόταση. Το νόμισμα της χώρας είχε υποχωρήσει μέχρι τις 18,4 τουρκικές λίρες ως προς το δολάριο, διολισθαίνοντας κάτω το «ψυχολογικό όριο» που είχε τεθεί από το υπουργείο Οικονομικών. Τέσσερις πηγές του πρακτορείου Reuters στο υπουργείο Οικονομικών της Τουρκίας αποκάλυψαν πως η αποδυνάμωση του νομίσματος σε επίπεδα χαμηλότερα των 18 τουρκικών λιρών ως προς το δολάριο μπορεί να προκαλέσει τόσο μεγάλο πλήγμα στην οικονομία που να μην είναι αναστρέψιμο.
Πρόωρες εκλογές βλέπουν οι αναλυτές
Ναι μεν η φραστική παρέμβαση του Ερντογάν τη Δευτέρα με την πρόταση για τη θωράκιση των καταθέσεων στο εγχώριο νόμισμα ήταν σωτήρια διότι ανακόπηκε η καθοδική πορεία της τουρκικής λίρας στα 12 ως προς το δολάριο, αναρριχόμενη μέχρι και τα 11,14 την Πέμπτη. Πλην όμως, η πρόταση του υπουργείου Οικονομικών είναι αρκετά περίπλοκη για τους πολίτες πέραν του ότι είναι αντισυμβατική και ενδεχομένως να επιβαρύνει τον προϋπολογισμό.
«Αυτά δεν είναι τυπικά μέτρα που υιοθετούν οι χώρες για να σταθεροποιήσουν το νόμισμά τους», σχολίασε ο Μαξίμ Ρίμπνκοβ, επικεφαλής στον τομέα πιστοληπτικής αξιολόγησης κρατών στην S&P. Μερίδα αναλυτών ήδη εικάζουν πως ίσως ο Ερντογάν να μελετά το σενάριο εκλογών μέσα στους επόμενους μήνες, αρκετά νωρίτερα από τις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές που είναι προγραμματισμένες για το 2023.