THEPOWERGAME
Η Τουρκία προσέλκυσε ακόμη μια φορά την προσοχή του διεθνούς Τύπου με την παραίτηση του υπουργού Οικονομικών, Λουτφί Ελβάν, αυτήν την εβδομάδα. Παρήλθαν περίπου δυο εβδομάδες από την εκρηκτική ομιλία του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για τον οικονομικό πόλεμο που έχει κηρυχθεί εναντίον της χώρας του, καλώντας τους πολίτες να αντισταθούν στις σκοτεινές δυνάμεις που επιδιώκουν την υπονόμευση της χώρας.
Έκτοτε η τουρκική λίρα κυριολεκτικά έχει βυθιστεί σε νέα αρνητικά ρεκόρ από το 8,5 έναντι του δολαρίου προ τριμήνου στο 13,87 στις αρχές του μήνα. Από την 1η Δεκεμβρίου, μετά την είδηση για την παραίτηση του Ελβάν, η κεντρική τράπεζα αναγκάστηκε να παρέμβει για να φρενάρει την πτώση της. Ωστόσο, η διάθεση 200 εκατ. δολαρίων από τα συναλλαγματικά αποθέματα την Παρασκευή μετά από μια ανάλογη «επιχείρηση» νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα δεν είναι παρά προσωρινή λύση για να συγκρατηθεί η βαθιά υποτίμηση της τουρκικής λίρας.
Η Τουρκία είναι σήμερα παγιδευμένη στην πτώση της ισοτιμίας της έναντι του δολαρίου που φθάνει πια το 47% από τον Ιανουάριο του 2021. Και επειδή ο Ερντογάν διατηρεί την ανορθόδοξη άποψη πως τα χαμηλά επιτόκια μπορούν να «γιατρέψουν» τον υψηλό πληθωρισμό, οι πολίτες της χώρας μάλλον θα συνεχίσουν να παλεύουν με την ακρίβεια στη χώρα. Αντί να αυξηθεί το κόστος δανεισμού στη χώρα για να δαμαστεί ο πληθωρισμός, το βασικό επιτόκιο έχει μειωθεί από τον Σεπτέμβριο κατά 400 μονάδες βάσης στο 15%.
Οι Τούρκοι αγανακτούν διότι δυσκολεύονται να καλύψουν καθημερινές ανάγκες. Το κόστος των τροφίμων έχει εκτοξευθεί στα ύψη και αναγκάζονται να περιορίσουν ακόμη και την κατανάλωση ψωμιού ή κρέατος. Ο πληθωρισμός έφθασε το 21,31% μέσα στον Νοέμβριο από το 14,6% πέρσι τον Δεκέμβριο. Είναι το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί εδώ και μια τριετία και τετραπλάσιο του στόχου της κυβέρνησης. Οι τιμές παραγωγού έχουν αναρριχηθεί 50%.
Διαρκείς αλλαγές των υπευθύνων για την οικονομία
Η αντικατάστασή του Ελβάν από τον Νουρετίν Νεμπατί, ο οποίος είναι γνωστός για τις στενές σχέσεις του με τον Μπεράτ Αλμπαϊράκ, γαμπρό του προέδρου της Τουρκίας, και η ανακοίνωση των τελευταίων στοιχείων για τον πληθωρισμό ήταν οι παράγοντες του ενέτειναν προ ημερών την πτώση της τουρκικής λίρας και ανάγκασαν την κεντρική τράπεζα να παρέμβει στην αγορά συναλλάγματος.
Αυτή η διαχείριση της οικονομίας κάτω από την ασφυκτική πίεση του κυβερνώντος κόμματος γεννά μεγάλη ανασφάλεια στους επενδυτές και αποδυναμώνει την αγοραστική δύναμη των πολιτών. Κατά τη διάρκεια σχεδόν της τελευταίας τριετίας έχουν αλλάξει τέσσερις κεντρικοί τραπεζίτες, τέσσερις πρόεδροι της επίσημης στατιστικής υπηρεσίας και εντός 13μήνου έχουν διοριστεί τρεις υπουργοί Οικονομικών.
Οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν πως ο λόγος που ο Ερντογάν αντιστέκεται στην ιδέα της αύξησης των επιτοκίων είναι πως έτσι θα ανέβει το κόστος εξυπηρέτησης των δανείων που έχουν συσσωρεύσει οι κατασκευαστικές εταιρείες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος συνέστησε μια λύση στους πολίτες της χώρας. Απλά να τρώνε λιγότερο. «Ας υποθέσουμε πως, υπό φυσιολογικές συνθήκες, τρώμε ένα ή δυο κιλά κρέας τον μήνα. Ας φάμε μισό κιλό», είχε δηλώσει τέλη Νοεμβρίου ο Ζουλφού Ντεμίρμπαγκ. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης κάνουν λόγο για πρόωρες εκλογές, ενώ η ανεργία των νέων φθάνει το 22%. Μπορεί η κυβέρνηση να ανακοίνωσε ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 7,4% για το τρίτο τρίμηνο του έτους, αλλά δεν είναι αισθητή στην πλειοψηφία των πολιτών.