THEPOWERGAME
Είκοσι μήνες έχουν περάσει από την κήρυξη της πανδημίας του κορονοϊού από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και οι πολιτικές των κρατών για το πρώτο μέτρο που ελήφθη, τη χρήση της μάσκας (που θεωρήθηκε και η πιο αποδοτική πρώτη προστασία) πλέον διαφοροποιούνται.
Στη διάρκεια της πανδημίας τα κράτη προχώρησαν σε σκληρά λοκντάουν, σε ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και σε περιορισμούς στις μετακινήσεις, στο μέτρο της «κοινωνικής αποστασιοποίησης» (social distancing), ενώ το πλύσιμο των χεριών και η χρήση μάσκας ήταν από τα πρώτα μέτρα που υιοθετήθηκαν και προμοταρίστηκαν σε ευρεία κλίμακα.
Το σκεπτικό ήταν, πως πρόκειται για μέτρα που λειτουργούν ως αρχικώς αποτρεπτικά (στη λογική τη πρόληψης), ενώ έχουν μικρό κόστος και κανείς δεν έχει κάτι να χάσει από την εφαρμογή τους.
Μάλιστα συμπεριφοριολόγοι, όπως αναφέρει ανάλυση του CNN, εξεπλάγην από την ταχύτητα με την οποία υιοθετήθηκε από τον πληθυσμό (δεδομένων των έκτακτων συνθηκών φυσικά) η χρήση της μάσκας και στα δυτικά κράτη, στα οποία το πρότυπο αυτό υγιεινής ήταν εντελώς ξένο. Σε αντίθεση, για παράδειγμα, με την Ασία.
Η ίδια ανάλυση αναφέρει πως ρόλο-κλειδί φαίνεται να έπαιξε και η υποχρεωτικότητα. Οι πολίτες προσαρμόζονται πιο εύκολα σε κάτι επιτακτικό και αναπόφευκτο.
Είναι πίσω μας πια οι μέρες της μάσκας; Οι έρευνες είναι ξεκάθαρα υπέρ
«Αυτές οι μέρες όμως είναι πίσω μας» σημειώνει το CNN. Ή μήπως όχι; Με την είσοδο στην εποχή του εμβολιασμού, τα μέτρα που αφορούν στη χρήση της μάσκας αρχίζουν να διαφοροποιούνται σημαντικά από χώρα σε χώρα.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο που θα δούμε όλο και περισσότερο στο μέλλον. Αυτό της διαφοροποίησης της γενικότερης αντιμετώπισης του κορονοϊού και των πολιτικών που θα ακολουθηθούν σε σχέση με αυτό, από τη μία ως την άλλη γωνιά του πλανήτη.
Πάντως τα επιστημονικά δεδομένα σε σχέση με τη μάσκα είναι αρκετά ξεκάθαρα και η πρόοδος της πανδημίας χρησίμευσε στο να τα επικυρώσει ακόμη περισσότερο. Οι έρευνες δείχνουν πως μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες μετάδοσης σε τρίτους και κάποια είδη μάσκας προστατεύουν σημαντικά και τους ίδιους τους φέροντες από το να κολλήσουν τον κορονοϊό.
Ωστόσο, εξακολουθεί να παραμένει ζωντανός ο δημόσιος διάλογος για τη χρήση τους σε αρκετές χώρες, ενώ σε κάποιες έχουν τελευταία αρθεί τα μέτρα που επιβάλλουν πως οι πολίτες πρέπει να τις φορούν, όταν βρεθούν σε κλειστούς χώρους και σε συνθήκες συνωστισμού.
«Οι μάσκες παραμένουν σύμβολο μιας διχασμένης κοινωνίας» λέει στο CNN ο Σίμον Γουίλιαμς, λέκτορας για τις συμπεριφορές που σχετίζονται με τη νόσο Covid-19 στο πανεπιστήμιο Swansea της Ουαλίας. «Διχασμένη ανάμεσα σε εκείνους που αισθάνονται πως έχουμε περιοριστεί υπερβολικά πολύ και σε εκείνους που αισθάνονται ότι δεν έχουμε παρέμβει αρκετά στη διάρκεια της πανδημίας».
Τις πρώτες μέρες εφαρμογής του μέτρου, στη αρχή της πανδημίας οι κυβερνήσεις και ο ΠΟΥ ανησυχούσαν πως η ευρεία χρήση μάσκας θα οδηγήσει σε ελλείψεις και θα αφήσει χωρίς προστασία εκείνους που τις χρειάζονταν περισσότερο, τους υγειονομικούς. Αυτό τελικά δεν συνέβη και η χρήση της έγινε κοινός τόπος ως τα μέσα του 2020.
«Οι μάσκες βοηθούν να φιλτράρουμε τον εκπνεόμενο αέρα καθώς αναπνέουμε ή μιλάμε. Είναι πιο αποτελεσματικές στο φιλτράρισμα των μεγαλύτερων μικροσωματιδίων και λιγότερο στο φιλτράρισμα των μικρότερων» αναφέρει ο Μπράιαν Μπζντέκ, ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας Αεροδιαλύματος του πανεπιστημίου του Μπρίστολ.
Καθώς πλησιάζει ακόμη ένας χειμώνας πανδημίας, κάποιες χώρες που έχουν ήδη προχωρήσει σε εγκατάλειψη του μέτρου, σκέφτονται το ενδεχόμενο να τις επαναφέρουν. Όμως αντιμετωπίζουν δυσκολίες από τις αντιδράσεις του πληθυσμού.
Οι ειδικοί εκτιμούν πως εκείνο που κουράζει περισσότερο τον κόσμο δεν είναι τόσο αυτός καθαυτός ο περιορισμός που επιφέρει η χρήση της μάσκας, όσο τα μπερδεμένα μηνύματα που στέλνουν οι πολιτικές κάποιων κρατών.
Ποιες χώρες κράτησαν τη μάσκα και ποιες όχι
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει καταστήσει τη μάσκα κεντρικό πυλώνα στον τρόπο αντιμετώπισης του κορονοϊού. Ακολουθώντας τις συστάσεις των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, η χρήση τους έγινε υποχρεωτική στους ομοσπονδιακούς δημόσιους χώρους, ενώ ενθαρρύνεται στα σχολεία.
Δεν έχουν πάντως, λείψει τα εμπόδια στην πολιτική αυτή, που προέρχονται συνήθως από τις πολιτειακές ηγεσίες. Πρόσφατα, το Υπουργείο Παιδείας ενεπλάκη σε κόντρα με το Τμήμα Εκπαίδευσης της Πολιτείας της Φλόριντα, μετά τη απόφαση του τελευταίου να περιορίσει τη χρηματοδότηση προς σχολικές μονάδες που επέβαλαν τη χρήση μάσκας.
Στην Ευρώπη, η μάσκα αποτελεί κοινό μέτρο προστασίας. Στην Ισπανία, είναι απαιτούμενη στους κλειστούς χώρους, όταν δεν είναι δυνατή η τήρηση αποστάσεων. Στη Γαλλία, παρότι ήρθη η υποχρεωτικότητά της στους ανοιχτούς χώρους, παραμένει ο κανόνας στους κλειστούς.
Στην Ιταλία, απαιτείται η χρήση της τόσο στους κλειστούς χώρους όσο και στα μέσα συγκοινωνίας.
Η εξαίρεση της Μ. Βρετανίας
Όμως η Μεγάλη Βρετανία αποτελεί μία ευρωπαϊκή εξαίρεση. Παρά την κατακόρυφη αύξηση των κρουσμάτων, από το καλοκαίρι δεν απαιτείται πουθενά η χρήση μάσκας. Όπως έχει δηλώσει ο πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, είναι καθαρά «θέμα προσωπικής επιλογής»
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, η απόφαση σχετικά με τη χρήση της μάσκας, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους κανόνες που βρίσκονται σε ισχύ. «Η μεγαλύτερη επιρροή από όλες υπέρ της χρήσης της μάσκας είναι η επιβολή από το νόμο» αναφέρει ο Ίβο Βλάεβ, καθηγητής συμπεριφορικής στο Πανεπιστήμιο Warwick, επικαλούμενος τα στοιχεία που προκύπτουν από τη μεγαλύτερη κυλιόμενη έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη στη Βρετανία από το Παρατηρητήριο Συμπεριφοράς για τον Κορονοϊό του Imperial College του Λονδίνου.
«Η θεσμοθέτηση μίας συμπεριφοράς βοηθά να περάσει το μήνυμα ότι είναι σημαντική» σημειώνει ο Γουίλιαμς. «Η χρήση της μάσκας είναι μία συμπεριφορά που επηρεάζεται σημαντικά από την κοινωνική νόρμα -ή πίεση- και επομένως όταν δεν είναι πια υποχρεωτική, αυτό μπορεί να στρέψει τον κόσμο προς την κατεύθυνση να μην τη φορά».
«Αυτό καταδείχθηκε στη Βρετανία στο χρονικό σημείο όταν ανακοινώθηκε η υποχρεωτική χρήση μάσκας», αναφέρει, επισημαίνοντας πως η χρήση μάσκας αυξήθηκε σημαντικά πέρσι και μειώθηκε επίσης σημαντικά από τον Ιούλιο, οπότε και καταργήθηκε η υποχρεωτικότητα.
Σύμφωνα με το Γραφείο Εθνικής Στατιστικής, σχεδόν ένας στους πέντε Βρετανούς δεν φορά πλέον μάσκα όταν βρίσκεται εκτός σπιτιού, σε αντιδιαστολή με ποσοστό μόλις 4% στα μέσα Ιουνίου, όταν ήταν ακόμη υποχρεωτική.
Τώρα όμως που η κυβέρνηση σκέφτεται να την επαναφέρει, θεωρεί πως μπορεί να αποδειχθεί αρκετά πιο δύσκολο, σε σχέση με άλλες χώρες που κράτησαν σταθερά υποχρεωτική τη χρήση της και δεν έδωσαν στον κόσμο «ανάμεικτα μηνύματα».
Την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Υγείας κάλεσε τους βουλευτές να φορέσουν τη μάσκα τους μέσα στην αίθουσα του βρετανικού κοινοβουλίου. Όμως είναι πιθανό τέτοιες προτροπές να μην αποδειχθούν αρκετές για να πείσουν τους Βρετανούς.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
