To Κίεβο και η Βαρσοβία προειδοποιούν πως η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αποδυναμωθεί περαιτέρω εάν δοθεί επίσημα το πράσινο φως στη λειτουργία του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, οποίος ενώνει απευθείας τη Ρωσία με τη Γερμανία, παρακάμπτοντας την Ουκρανία και την Πολωνία.
Την ίδια ώρα, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, είπε πως η Gazprom μπορεί να αυξήσει «μεθαύριο» τις ροές φυσικού αερίου κατά 17,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα μέσω του Nord Stream 2 εάν οι αρμόδιες αρχές της Γερμανίας δώσουν «αύριο» επίσημη έγκριση.
Οι Financial Times επισημαίνουν πως η ποσότητα αυτή που ανέφερε ο Ρώσος πρόεδρος αναλογεί στο 10% του φυσικού αερίου που διοχέτευσε πέρσι η Gazprom, το κρατικό μονοπώλιο της χώρας, στην Ευρώπη και την Τουρκία. Μολονότι η αύξηση της προσφοράς σε τόσο μεγάλη κλίμακα θα αποκλιμάκωνε τις πιέσεις στις τιμές του φυσικού αερίου, οι οποίες έχουν πολλαπλασιαστεί από τις αρχές του έτους, καταδεικνύει το μέγεθος της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία.
H πολωνική PGNiG και η ουκρανική Naftogaz κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου
«Δυστυχώς, η Gazprom έχει ασκήσει πολιτικές πιέσεις, εκμεταλλευόμενη στο παρελθόν την ισχύ της στην αγορά», γράφει ο Πάβελ Ματζέφσκι, διευθύνων σύμβουλος της πολωνικής εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου PGNiG, σε επιστολή του στο Politico. Ο ίδιος προσθέτει πως η Gazprom χρησιμοποιεί τις ιστορικά υψηλές τιμές του φυσικού αερίου για να δώσει τη λανθασμένη εντύπωση πως θα πρέπει να εγκριθεί άμεσα η λειτουργία του Nord Stream 2 για να αποτραπεί μια κρίση στην αγορά αυτόν τον χειμώνα. «Στην πραγματικότητα, ωστόσο, υπάρχει ήδη άφθονη πλεονάζουσα ικανότητα για την παροχή ρωσικού αερίου και αυτός ο νέος αγωγός δεν θα παράσχει πρόσθετο όγκο – αλλά θα αντικαταστήσει υπάρχουσες οδούς». Ο Πάβελ Ματζέφσκι τόνισε πως θα πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως η ενεργειακή νομοθεσία της ΕΕ στην περίπτωση του Nord Stream 2.
Παράλληλα, ο Γιούριβ Βιτρένσκο, διευθύνων σύμβουλος της Naftogaz, δήλωσε επίσης στους Financial Times πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως πολιτικό όπλο, επιμένοντας πως μπορεί να στείλει περισσότερο φυσικό αέριο απευθείας στην Ευρώπη μέσω Γερμανίας. Ανάλογη ήταν η πρόσφατη τοποθέτηση του Ζοζέπ Μπορέλ που είναι ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.
«Εάν αμφιβάλει κανείς, τότε ο Πούτιν το δηλώνει ευθέως», είπε ο επικεφαλής της Naftogaz που είναι η κρατική εταιρεία φυσικού αερίου της Ουκρανίας. «Θέλει να αντιστρέψει τον χρόνο και να επιστρέψουμε στην κατάσταση που υπήρχε προ 10ετίας, 20ετίας ή 30ετίας και να διαπραγματεύεται ειδικούς όρους με τους πολιτικούς κάθε χώρας» δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα.
Η έκκληση της ΙΕΑ στη Ρωσία
Από τον Σεπτέμβριο, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) κάλεσε τη Ρωσία να αυξήσει την προμήθεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη, αποτελώντας τον πρώτο διεθνή οργανισμό που αναφέρεται επίσημα σε αυτό το κρίσιμο ζήτημα. Η ΙΕΑ είχε τονίσει πως ναι μεν η Ρωσία ανταποκρίνεται στις όρους των μακροπρόθεσμων συμβολαίων με πελάτες στην Ευρώπη, πλην όμως προμηθεύει λιγότερο φυσικό αέριο στη Γηραιά Ήπειρο σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα.
Μέσα από την Ουκρανία και την Πολωνία διέρχονται οι μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Ε.Ε, η Ρωσία είναι ο βασικός προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ευρώπη, με τη Νορβηγία να ακολουθεί στη δεύτερη θέση. Από την Ουκρανία διακομίζεται το περισσότερο φυσικό αέριο της Ρωσίας και μετά από τον αγωγό Γιαμάλ-Ευρώπης που διέρχεται από τη Λευκορωσία και την Πολωνία.
Το Κίεβο ανησυχεί πως με τον νέο αγωγό Nord Stream 2, η Ουκρανία όχι μόνον θα στερηθεί πολύτιμα έσοδα αλλά θα περιθωριοποιηθεί πολιτικά σε μια εποχή που επικρατεί πολεμικό κλίμα με τη Ρωσία. Στο μεταξύ, μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν ζητήσει να διεξαχθεί έρευνα για να εξακριβωθεί εάν η Gazprom έχει συμβάλει στο ράλι των τιμών ενέργειας.
