THEPOWERGAME
Τι σημαίνει η απρόσμενη παραίτηση του επικεφαλής της Bundesbank, Γενς Βάιντμαν, για τη νομισματική πολιτική στην Ευρωζώνη; Ιδιαίτερα την ώρα που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει διαμηνύσει πως εξετάζει τρόπους για να συνεχίσει να αγοράζει ελληνικά ομόλογα μετά τη λήξη του έκτακτου προγράμματος ΡΕΡΡ για την καταπολέμηση της πανδημίας της νόσου Covid-19. Πληροφορίες θέλουν, επίσης, τα «περιστέρια» της ΕΚΤ, τα οποία είναι υπέρ μιας υποστηρικτικής νομισματικής πολιτικής, όταν το απαιτούν οι συνθήκες, να συζητούν την αύξηση του ανώτατου ορίου στις αγορές των ομολόγων της Κομισιόν για τη χρηματοδότηση του ιστορικού Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ.
Η στάση του έναντι του ευρώ και η κόντρα με τον Ντράγκι
Για ένα «γεράκι», το οποίο δεν παρέλειπε να τονίζει με σθένος την αντίθεσή του στην αγορά κρατικών ομολόγων εν μέσω κρίσεων με εξαίρεση, όταν ήταν υποψήφιος για να αναλάβει τα ηνία της ΕΚΤ, η ατμόσφαιρα θα πρέπει να ήταν βαριά όλα αυτά τα χρόνια. Τον Αύγουστο του 2012, η εφημερίδα Bild αποκάλυψε πως ο Γενς Βάιντμαν είχε απειλήσει με παραίτηση, επειδή ο Μάριο Ντράγκι είχε δεσμευτεί πως θα «κάνει ό,τι χρειαστεί» για να σώσει το ευρώ», εννοώντας πως θα ξεκινούσε τις αγορές σε κρατικά ομόλογα του ευρωπαϊκού Νότου για να διατηρήσει χαμηλό το κόστος δανεισμού σε μια περίοδο που δοκιμάζονταν οι πολιτικές και οικονομικές αντοχές της Ευρωζώνης.
Λίγους μήνες πριν, τον Μάιο του 2012, ο Αμερικανός νομπελίστας και αρθρογράφος των New York Times, Πολ Κρούγκμαν, είχε παρομοιάσει την στάση του Βάιντμαν με κάποιον που θέλει να καταστρέψει το ευρώ. Ας μην παραλείπεται το γεγονός ότι είχε καταθέσει στο ομοσπονδιακό δικαστήριο της Γερμανίας κατά του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων ΟΜΤ στο πλαίσιο αγωγής που είχαν καταθέσει Γερμανοί ευρωσκεπτικιστές εναντίον της ΕΚΤ.
Το καλοκαίρι του 2019, ο Γάλλος πρόεδρος Μανουέλ Μακρόν εξουδετέρωσε κάθε πιθανότητα να αντικαταστήσει ο Βάιντμαν τον Ντράγκι, όταν υπενθύμισε πως ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης είχε ταχθεί εναντίον των μέτρων της ΕΚΤ που έσωσαν τελικά το ευρώ. Είχε μεσολαβήσει συνέντευξη στην Die Zeit, όπου ο ίδιος ο Βάιντμαν με μετριοπαθή σχόλια έκανε αναφορά στην τελική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, βάσει της οποίας είπε πως το πρόγραμμα ΟΜΤ ήταν απολύτως νόμιμο. «Είμαι πολύ χαρούμενος, πραγματικά πολύ χαρούμενος, διότι μέλη της ΕΚΤ που διαφώνησαν έντονα με την απόφαση του Μάριο Ντράγκι και συμμετείχαν σε νομικά μέτρα κατά του μηχανισμού ΟΜΤ μεταπείσθηκαν ακόμη και με καθυστέρηση» είχε δηλώσει τότε ο Γάλλος πρόεδρος.
Αντίθετος με τη διατήρηση των μέτρων για την πανδημία
Ανάλογη στάση τήρησε ο Βάιντμαν για το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που δρομολογήθηκε στην πανδημία της νόσου Covid-19, ύψους 1,85 τρισ. ευρώ, υπό τη διοίκηση της Κριστίν Λαγκάρντ. Το ΡΕΡΡ. Στη συνεδρίαση της ΕΚΤ τον Ιούλιο, ο Βάιντμαν ανήκε σε μια μικρή μειοψηφία των μελών του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ που ήταν αντίθετη με τη διατήρηση των επιτοκίων στην Ευρωζώνη σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα μέχρι να σταθεροποιηθεί ο πληθωρισμός στο 2% και εδραιωθεί η ανάπτυξη της Ευρωζώνης. Στενός οικονομικός σύμβουλος της Άνγκελα Μέρκελ πριν γίνει επικεφαλής της Bundesbank το 2011, ο Βάιντμαν εγκαταλείπει τη θέση του κεντρικού τραπεζίτη στην ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης στα τέλη του έτους, δηλαδή την ίδια περίοδο που η Γερμανίδα καγκελάριος κλείνει τον κύκλο 16ετούς θητείας της στην ηγεσία της χώρας. Αυτός ο παραλληλισμός είναι αναπόφευκτος, δεδομένου ότι ο Βάιντμαν παραιτείται μια πενταετία πριν τη λήξη της θητείας του.
Ο Βάιντμαν σπούδασε οικονομικά στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης και της Βόννης, λαμβάνοντας το πτυχίο του στα Οικονομικά το 1993. Συνέχισε τις διδακτορικές σπουδές του μέχρι το 1997. Οικονομικοί αναλυτές θεωρούν πως παρά τις κάθετες απόψεις του, ο Βάιντμαν είναι ένας εποικοδομητικός συνομιλητής και ώθησε την ΕΚΤ να είναι αποτελεσματικότερη στη λειτουργία της. Το μεγάλο ερώτημα είναι πια ποιος ή ποια θα διαδεχθεί τον Βάιντμαν. Μεταξύ άλλων, η Βερόνικα Σνάμπελ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, να θεωρείται ικανή να πάρει την σκυτάλη το συντηρητικό γεράκι της Bundesbank.