THEPOWERGAME
Τη γενική πρόθεση να αυξήσουν την γεωστρατηγική επιρροή τους διατύπωσαν οι ηγέτες της ΕΕ που συναντήθηκαν το βράδυ της Τρίτης στη Σλοβενία, για ένα δείπνο στο κάστρο Μπέρντο, που παρατέθηκε παραμονές της σημερινής άτυπης Συνόδου Κορυφής με θέμα τη διεύρυνση στα δυτικά Βαλκάνια. Όμως, όπως γράφει το Politico, φαίνεται πως τα μοσχαρίσια μάγουλα που προσφέρθηκαν στο μενού (σιγομαγειρεμένα επί 13 ώρες στους 74 βαθμούς Κελσίου) ήταν πιο καλά προετοιμασμένα από τους ίδιους τους επικεφαλής κρατών.
Φαίνεται πως στη συζήτηση -που αφορούσε τον αμυντικό ρόλο της ΕΕ- επικράτησαν χαλαροί τόνοι και στάση διερευνητική, που δεν μπόρεσε να γεφυρώσει τις διαφωνίες για τις αποστάσεις ή μη, που πρέπει να τηρηθούν από τις ΗΠΑ, τη λεγόμενη στρατηγική αυτονομία από την Ουάσινγκτον.
Η πιο συγκεκριμένη πρόταση που φαίνεται να έχουν στα χέρια τους οι Ευρωπαίοι, είναι εκείνη της λεγόμενης «Στρατηγικής Πυξίδας», την οποία θα ετοιμάσει ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ και θα παρουσιάσει το Νοέμβριο, προκειμένου να συζητηθεί από τους Ευρωπαίους το Δεκέμβριο και να εγκριθεί προς τον Μάρτιο.
«Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η παγκόσμια γεωπολιτική ισορροπία δυνάμεων έχει μετακινηθεί» είπε ο Μπορέλ, αποχωρώντας από τη συνάντηση. «Υπάρχει μία διπολικότητα μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ από τη μία πλευρά, και από την άλλη μία πολλαπλότητα παραγόντων, και οι Ευρωπαίοι πρέπει να δράσουν. Πρέπει να δημιουργήσουν μία κοινή στρατηγική κουλτούρα, να μοιραστούν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και περί αυτού πρόκειται όσον αφορά στη Στρατηγική Πυξίδα».
Προς στιγμήν, αυτό που συνέβη το βράδυ της Τρίτης ήταν ένα «brainstorming» (καταιγισμός ιδεών), όπως το έθεσε ο Ολλανδός πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε. «Πρέπει να κάνουμε περισσότερα στην ευρωπαϊκή πλευρά, για να εργασθούμε για την κοινή άμυνα» είπε ο Ρούτε, «ενώ την ίδια στιγμή πρέπει να διασφαλίσουμε πως η διατλαντική σχέση εντός του ΝΑΤΟ, αλλά επίσης και οι δεσμοί ΕΕ-ΗΠΑ παραμένουν ισχυροί».
Πρόκειται για «ευκαιρία, μετά τις πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις (…) να δούμε πώς η ΕΕ θα μπορούσε να ασκήσει περισσότερη επιρροή σε διεθνές επίπεδο», δήλωσε από πλευράς του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Σαρλ Μισέλ, κατά την άφιξή του στη Σλοβενία, η κυβέρνηση της οποίας ασκεί το τρέχον εξάμηνο την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ.
Μακρόν: «Να είμαστε ξεκάθαροι»
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, που δεν έχει ξεπεράσει ακόμη την ακύρωση της τεράστιας σύμβασης για την προμήθεια γαλλικών συμβατικών υποβρυχίων στην Αυστραλία, η οποία προτίμησε να συνάψει τριμερή στρατηγική συμφωνία με τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, κάλεσε τους Ευρωπαίους να «είναι ξεκάθαροι» με τους εαυτούς τους.
Ξεκάθαροι για «το τι θέλουμε για εμάς, για τα σύνορά μας, για την ασφάλειά μας».
Στο μενού του δείπνου, το κεντρικό ζήτημα ήταν πώς θα «συνεργαστούμε με καλή πίστη με ιστορικούς εταίρους μας», ενώ θα «αυξάνουμε την ανεξαρτησία και την κυριαρχία μας», εξήγησε. Πριν αναχωρήσει για τη Σλοβενία, ο κ. Μακρόν είχε τετ-α-τετ με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στο Παρίσι.
Ωστόσο οι Σκανδιναβικές και οι Βαλτικές χώρες ζητούν σύνεση, επιμένοντας στην προάσπιση της διατλαντικής σχέσης. «Η ΕΕ δεν μπορεί να κλειστεί στον εαυτό της», επιχειρηματολόγησε ο σουηδός πρωθυπουργός Στέφαν Λεβέν, σύμφωνα με το εθνικό πρακτορείο ειδήσεων TT, καλώντας «να αναπτυχθεί η συνεργασία τόσο με την Κίνα όσο και με τις ΗΠΑ».
Ο Τζο Μπάιντεν, διατεθειμένος να προσφέρει εγγυήσεις μετά το επεισόδιο, χαρακτήρισε την ΕΕ «θεμελιώδη εταίρο» κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής συνδιάλεξης που είχε τη Δευτέρα με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.
Η δημιουργία ευρωπαϊκής δύναμης ταχείας αντίδρασης για το Αφγανιστάν
Η υπόθεση των υποβρυχίων καταγράφηκε μερικές εβδομάδες μετά τη χαοτική αποχώρηση του αμερικανικού στρατού από το Αφγανιστάν τον Αύγουστο, που ενεργοποίησε το αντανακλαστικό της αυτονομίας στους Ευρωπαίους ηγέτες.
Η δημιουργία ευρωπαϊκής δύναμης ταχείας αντίδρασης με 5.000 στρατιωτικούς συζητείται εδώ και μήνες και το αφγανικό φιάσκο έδωσε νέα ώθηση στον διάλογο αυτό καθώς υπογράμμισε τις στρατιωτικές ανεπάρκειες της Γηραιάς Ηπείρου, με τη Γαλλία να πρωτοστατεί.
«Οι πρόσφατες εξελίξεις αποτελούν συμπτώματα βαθιών γεωπολιτικών μεταβολών. Αντιδρώντας, πρέπει να αναπτύξουμε τη δυνατότητά μας να αναλαμβάνουμε δράση», σχολίασε μέσω Twitter ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, ο Ζοζέπ Μπορέλ.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ ήταν επίσης παρούσα, σε ένα από τα τελευταία της ευρωπαϊκά ραντεβού, την ώρα που διεξάγονται δύσκολες διαπραγματεύσεις στη Γερμανία για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Σε ό,τι αφορά την Κίνα, αγορά την οποία εποφθαλμιούν ισχυρές γερμανικές βιομηχανίες, η κυρία Μέρκελ επιδίωξε προσέγγιση, όμως η συμφωνία για τις επενδύσεις που σύναψαν στα τέλη του 2020 οι Βρυξέλλες και το Πεκίνο παραμένει υπό αναστολή επ’ αόριστον, εξαιτίας των εντάσεων γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Κοινό ευρωπαϊκό μέτωπο για τις τιμές στην αγορά ενέργειας
Άλλη θεματική του δείπνου, κατά τη γαλλική προεδρία: «η αύξηση των τιμών της ενέργειας», εξέλιξη που θορυβεί πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσά τους την Ισπανία, την Ελλάδα, την Πολωνία. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ισπανίας, της Γαλλίας, της Τσεχίας, της Ελλάδας και της Ρουμανίας προτείνουν μια κοινή προσέγγιση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο με κοινή δήλωσή τους για τις τιμές στην αγορά ενέργειας.
Μπροστά στη θεαματική άνοδο των τιμών, και την ανησυχία για τις κοινωνικές επιπτώσεις που θα έχει, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εισηγηθεί την ερχόμενη εβδομάδα βραχυπρόθεσμες λύσεις, προτού γίνει πιο βαθιά συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής της 21ης και της 22ης Οκτωβρίου.